Fidanlık Parsellerindeki Aşı Noktası Dikim Yüksekliğinin Açık Köklü Aşılı Fidan Randıman ve Gelişimi Üzerine Etkileri

Yıl 2013, Cilt: 1 Sayı: 1, 9 - 13, 01.06.2013

Alper Dardeniz Arda Akçal Tolga Sarıyer

Öz

Bu araştırma, ‘Bayramiç–Çanakkale’ koşullarında, 2007 ve 2008 yılları arasında yürütülmüş olup ‘41B’ Amerikan asma anacı üzerine aşılı ‘Alphonse Lavallée’, ‘Cabernet Sauvignon’, ‘Chardonnay’, ‘Merlot’, ‘Sultani Çekirdeksiz’ ve ‘Superior Seedless’ üzüm çeşitleri materyal olarak kullanılmıştır. Araştırmada, fidanlık parsellerindeki aşı noktası dikim yüksekliğinin ( < 8,0 cm, 8,0–10,5 cm, 10,5–13,0 cm ve 13,0 cm < ) fidanlık randımanı (%) ile 1. boy açık köklü aşılı fidan randımanı (%) üzerine etkileri incelenmiştir. Bu amaçla, vejetasyon dönemi sonunda her bir çeşit/anaç kombinasyonu için 1600 adet olmak üzere, toplam 9600 adet aşılı asma fidanı (200 adet aşılı asma fidanı x 4 tekerrür x 2 yıl x 6 farklı çeşit/anaç kombinasyonu= 9600 adet aşılı asma fidanı) incelemeye alınmıştır. Çeşit/anaç kombinasyonları bazında faklılıklar görülse de, fidanlık randımanı (%), 8,0 cm’nin altındaki (%52,93) ve 8,0–10,5 cm arasındaki (%52,94) aşı noktası dikim yüksekliklerinden etkilenmemiştir. Ancak fidanlık randımanı, özellikle 13,0 cm’nin üzerindeki (%49,21) yüzlek dikimlerden önemli seviyede etkilenerek azalma göstermiş (%4,0), aşı noktası dikim seviyesinin artışı, 1. boy açık köklü aşılı asma fidanı randımanını önemli seviyede yükseltmiştir. En yüksek fidanlık randımanları; Cabernet Sauvignon/41B (%56,48) ve Sultani Çekirdeksiz/41B (%55,53) çeşit/anaç kombinasyonlarından elde edilmiştir. En yüksek 1. boy açık köklü aşılı fidan randımanları; Superior Seedless/41B (%51,45), Sultani Çekirdeksiz/41B (%48,17) ve Merlot/41B (%47,96) çeşit/anaç kombinasyonlarından alınmıştır

Anahtar Kelimeler

Açık köklü aşılı fidan, Aşı noktası dikim yüksekliği, Fidanlık randımanı, 1. boy açık köklü aşılı fidan randımanı

Effects of Different Planting Heights from Grafting Point for Grafted Vine Ratios and Nursery Yields

Öz

This research was conducted in Bayramiç–Çanakkale conditions in between the years of 2007 and 2008, ‘Alphonse Lavallée’, ‘Cabernet Sauvignon’, ‘Chardonnay’, ‘Merlot’, ‘Sultani Çekirdeksiz’ and ‘Superior Seedless’ grape varieties grafted on 41B rootstock were used as a material. In the study, effects of different planting heights from grafting point ( < 8.0 cm, 8.0–10.5 cm, 10.5–13.0 cm and 13.0 cm < ) on best grown nursery plant ratio (%) and first grade plant yield (%) were determined in the nursery. For this purpose, for each combinations of variety/rootstock combinations, including 1600 for a total of 9600 units grafted vine plants were grown (200 grafted vine plants x 4 repeats x 2 years x 6 different combinations of variety/rootstock) and examined at the end of vegetation periods. The obtained results showed that, different planting heights from grafting point affected the nursery ratio. Under 8 cm (52.93%) and between 8 cm to 10.5 cm (52.94%) of planting heights did not affect the nursery ratio statistically, even though there were some differences among variety/rootstock combinations. However, over 13.0 cm (49.21%) planting height affected (4.0%) the investigated parameters significantly. For the first grade plants amount, increasing planting heights increased the yield of the plants. The highest nursery ratio was obtained from Cabernet Sauvignon/41B (56.48%) and Sultani Çekirdeksiz/41B (55.53%) variety/rootstock combinations. The highest sapling ratio of first grade grafted vine saplings were taken in variety/rootstock combinations of Superior Seedless/41B (51.45%), Sultani Çekirdeksiz/41B (48.17%) ve Merlot/41B (47.96%)

Anahtar Kelimeler

Grafted vine saplings, Planting height of grafting point, Nursery ratio, Sapling ratio of first grade grafted vine saplings

Kaynakça

• Anonim, 1995. TS 3981/Nisan 1995. Asma Fidanı Standardı. Necatibey Caddesi 112. Bakanlıklar/Ankara.
• Cangi, R., Kelen, M., Doğan, A., 1999. Serin iklim koşullarında asma fidanı üretim olanakları. Türkiye III. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi. 430–435. Eylül 1999, Ankara.
• Çelik, H., Ağaoğlu, Y.S., Fidan, Y., Marasalı, B., Söylemezoğlu, G., 1998. Genel Bağcılık. Sunfidan A.Ş. Mesleki Kitaplar Serisi: 1. 253 s. Ankara.
• Çelik, H., Kunter, B., Söylemezoğlu, G., Ergül, A., Karataş, H., Özdemir, G., Atak, A., 2010. Bağcılığın geliştirilmesi yöntemleri ve üretim hedefleri. T.M.M.O.B. Ziraat Mühendisleri Odası VII. Teknik Kongresi. Bildiriler Kitabı–1: 493–513. 11–15 Ocak, Ankara.
• Dardeniz, A., 2001. Asma fidancılığında bazı üzüm çeşidi ve anaçlarda farklı ürün ve sürgün yükünün üzüm ve çubuk verimi ile kalitesine etkileri üzerine araştırmalar (Doktora Tezi). Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. 167 s. Bornova–İzmir.
• Dardeniz, A., Şahin, A.O., 2005. Aşılı asma fidanı üretiminde farklı çeşit ve anaç kombinasyonlarının vejetatif gelişme ve fidan randımanı üzerine etkileri. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Dergisi, Bahçe. 43 (2): 1–9.
• Dardeniz, A., Kısmalı, İ., Şahin, A.O., 2005. Bazı sofralık üzüm çeşitlerinin aşılı fidan randımanları ile fidanlıktaki vejetatif gelişmelerinin belirlenmesi. Türkiye 6. Bağcılık Sempozyumu. Bildiriler Cilt: 2. 498–505. 19–23 Eylül, Tekirdağ.
• Ecevit, F.M., Baydar, N., 2000. Aşılı asma fidanı üretiminde farklı aşılama yöntemlerinin aşıda başarı üzerine etkileri. II. Ulusal Fidancılık Sempozyumu Bildiri Özetleri. Ödemiş/İzmir.
• FAO, 2010. http://faostat.fao.org (09.05.2012).
• Hartman, H.T., Kester, D.E., 1974. (Çevirenler; Kaşka, N. ve Yılmaz, H.). Bahçe Bitkileri Yetiştirme Tekniği. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 79. Ders Kitapları: 2. 601 s.
• İlter, E., Kısmalı, İ., Atilla, A., Uzun İ., 1984. Asma fidanı sorunu ve çözümü için öneriler. Türkiye II. Bağcılık ve Şarapçılık Sempozyumu. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Bağcılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, 23–31 s. Manisa.
• Kocamaz, E., 1995. Filoksera’ya ve nematoda dayanıklı Amerikan asma anaçları. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı. T.C. Çanakkale Meyvecilik Üretme İstasyonu Müdürlüğü. 6 s. Çanakkale.
• Sabır, A., Özdemir, G., Bilir, H., Tangolar, S., 2005. Asma fidanı üretiminde iki farklı kaynaştırma ortamı ile bazı anaçların aşı başarısı ve fidan randımanına etkileri. Türkiye 6. Bağcılık Sempozyumu. Bildiriler Cilt: 2. 440–445. 19–23 Eylül, Tekirdağ.
• Tunçel, R., Dardeniz, A., 2013. Aşılı asma çeliklerinin fidanlıktaki vejetatif gelişimi ve randımanları üzerine katlamanın etkileri. TABAD Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi. Tarım Sempozyumu Özel Sayısı (Prof. Dr. Selahattin İptaş anısına). 6 (1): 118–122.
• Yıldırım, M., Dardeniz, A., Gökbayrak, Z., Türkmen, C., Yıldırım, F., Tunçel, R., 2011. Farklı üzüm çeşitlerindeki üniform kültürel uygulamaların aşılı asma fidanı randıman ve gelişimi üzerine etkileri. Çanakkale Tarımı Sempozyumu (Dünü, Bugünü ve Geleceği). 434–442. 10–11 Ocak. Çanakkale.
• Yılma, P., Odabaş, F., 2002. Doğrudan fidanlığa dikilen aşılı asma çelikleriyle fidan üretiminde başarı üzerine aşılama zamanı ve yetiştirme sistemlerinin etkileri. Türkiye V. Bağcılık ve Şarapçılık Sempozyumu. 457–463. 5–9 Ekim, Nevşehir.