Karamenderes Havzası Topraklarının Yarayışlı Mikro Besin Elementlerinin (Fe, Cu, Zn ve Mn) Durumu

Yıl 2013, Cilt: 1 Sayı: 1, 57 - 65, 01.06.2013

Osman Çetinkaya Ali Sümer

Öz

Bu araştırmanın amacı; Çanakkale İli, Karamenderes Havzası topraklarının bitkiye yarayışlı mikro element (demir, bakır, mangan ve çinko) içeriklerinin ICP–AES (Inductively Coupled Plasma Atomic Emission Spectrophotometer) ile belirlenerek coğrafi bilgi sisteminde (CBS) yersel dağılım haritalarının oluşturulmasıdır. Çalışmada, GPS (Global Positioning System) ile belirlenen 80 örnekleme noktasından 0–30 cm derinlikten toprak örnekleri alınmıştır. Alınan toprak örneklerinde pH, elektriksel iletkenlik (EC), kireç (CaCO3), organik madde, tekstür analizi ve yarayışlı demir (Fe), bakır (Cu), çinko (Zn), mangan (Mn) analizleri yapılmıştır. Yapılan analizler sonucunda Karamenderes Havzası topraklarının yarayışlı Fe ve Mn yönünden yeterli seviyede, yarayışlı Cu yönünden %92’lik kısmının yeter, %8’lik kısmının ise yetersiz seviyede, yarayışlı Zn bakımından büyük bir kısmında eksiklik olduğu saptanmıştır

Anahtar Kelimeler

Karamenderes Havzası, Yarayışlı Fe, Cu, Zn ve Mn

Status of Available Micro Nutrients in Karamenderes Basin Soils

Öz

The objective of this study was to determine local distribution of soil micro element contents and allocation maps for Karamenderes River Basin in Çanakkale Province, using Inductively Coupled Plasma Atomic Emission Spectrophotometer (ICP–AES) and geographical information system (GIS). Soil samples were collected from 0-30 cm depths from 80 different points by using Global Positioning System (GPS). Soil pH, electrical conductivity (EC), calcium carbonate (CaCO3), organic matter, soil texture and available iron (Fe), copper (Cu), zinc (Zn) and manganese (Mn) were analysed. According to the soil analyses, it was determined that soil was sufficient in Karamenderes River Basin in terms of available Fe and Mn. Regarding to available Cu content, 92% of soil is sufficient however 8% of soil in this area was not sufficient. It was found that a big proportion of soil had shortage of available Zn in Karamenderes River Basin

Anahtar Kelimeler

Karamenderes River Basin, Available Fe, Cu, Zn and Mn

Kaynakça

• Akbulak, C., Tatlı, H., Cengiz, T., 2011. Analitik Hiyerarşi Süreci ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Kullanılarak Karamenderes Çayı Havzasında Arazi Kullanımı Uygunluk Analizinin Yapılması. 108K550 No’lu TÜBİTAK Projesi, Ankara.
• Allison, L.E., Moodie, C.D., 1965. Carbonate In: C.A. Black et al (ed.) Methods of Soil Analysis. Agronomy Am. Soc. Of Agron., Inc.,Madison, Wisconsin, U.S.A., 9: 1379–1400.
• Anonymous, 2002. International Nutrition Foundation, The Iron Deficiency Program Advisory Service www.micronutrient.org/IDPAS.
• Bar-Yosef, B., Fishman, S., Talpaz, H., 1980. A Model of Zine Movement to Single Roots in Soils, Soil Sci. Soc. Am. J. 44: 1272–1279.
• Baysal, A., 1998. Gıdaların Çinko İçerikleri ve Diyet Çinkosunun Biyoyarayışlılığı, 1. Ulusal Çinko Kongresi, Eskişehir., 1: 19–24.
• Bellitürk, K., 2005. Tekirdağ Koşullarında Buğday Yetiştirilen Toprakların Mikro Besin Elementleri ve Ağır Metal İçeriklerinin Saptanması, Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi, Antalya., 4 (2):1211–1215 .
• Bouyoucos, G.J., 1951. A Recalibration of the Hydrometer Method for Making Mechanical Analysis of Soil. Agronomy Jour. U. S. A. 439 p.
• Çakmak, I., 2008. Enrichment of Cereal Grains With Zinc. Agronomic or Genetic Biofortification. Plant and Soil., 302:1–17.
• Çavdar, A.O., Arcasoy, A., Cin, S., Babacan, S., Gözdasoğlu, S., 1983. Geophagia in Turkey. İron and Zinc Deficiency, İron and Zinc Absorption Studies and Response to Treatments With in Geophagia Cases. In Zinc Deficiency in Human Subjects. New York, 71–79.
• Eyüpoğlu, F., Kurucu, N., Talaz, S., 1998. Türkiye Topraklarının Yarayışlı Bazı Mikro Elementler (Fe, Cu, Zn, Mn) Bakımından Genel Durumu, Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü Yayınları, Ankara. 72 p.
• Ghazali, N.J., Cox, F.R., 1981. Effect of Temperature on Soybean Growth and Manganese Accumulation. Argon. J. 73: 363–367.
• Güre, M., 2009. Avrupa Birliği CORINE arazi kullanım sınıflandırma sistemi ve Çanakkale Uygulaması, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, basılmamış Doktora tezi.
• Hotz, C, Brown, K.H., 2004. Assessment of the Risk of Zinc Deficiency in Population and Options for its Control. Food Nutr. Bull. 25: 94–204.
• Grewelling, T., Peech, M., 1960. Chemical Soil Test. Cornell Üniv. Agr. Expt. Sta. Bull., No:960.
• Kaptan, H., 1993. Toprak Verimliliği ve Bitki Besleme, Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Ders Notları, Şanlıurfa.
• Lindsay, W.L., Norvell, W.A., 1978. Developmenl of a DTPA Soil test for Zınc, ıron, manganes and copper. Soil Sci. Soc. Am. 42: 421–428.
• Loué, A., 1986. Les Oligo–elements en Agriculture. Agrı-Nathan Entenational, Paris.
• Maas, E.V., 1986. Salt Tolerance of Plants, Applied Agricultural Research.
• Mengel, K., Kirkby, E.A., 1987. Principles of Plant Nutrition, 5. Edition Kluwer Acedemic Publishers, Dordrecht, Boston.
• Moraghan, J.T., Mascogni, H.J., 1991. Environmental and Soil Faktors Affecting Micronutrient Deficiencies and Toxities, In Micronutrients in Agriculture. 371–425.
• Parlak, M., Fidan, A., Kızılcık, İ., Koparan, H., 2008. Eceabat İlçesi (Çanakkale) Tarım Topraklarının Verimlilik Durumlarının Belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi, Tarım Bilimleri Dergisi, Ankara. 14 (4): 394–400.
• Reddy, M.R., Dunn, S.J., 1987. Differantial Response of Soybean Genotypes to Soil pH and Manganese Application. Plant Soil. 101: 123–126.
• Rhoads, F.M., Olson, S.M., Manning, A., 1989. Copper Toxicity in Tomato Plants. J. Environ, Qual. 18.195– 197.
• Richards, L.A., 1954. Diagnosis and Improvement of Saline and Alkali Soils. United States Department of Agriculture Handbook. 60: 94–101.
• Schubert, S., 2006. Pflanzenernahrung Grundwissen Bachelor, Verlag Eugen Ulmer, Stuttgart.
• Silanpaa, M., 1982. Micronutriets and nutrient status of soils. A global study, FAO Soils Bulletin 48. Rome.
• Smith, H.W., Weldon, M.D., 1941. A Comparison of Some Methods for the Determination of Soil Organic Matter. Soil Science Soc. Amer. Prac. 117–182.
• Soil Survey Staff, 1951. Soil Survey Manual, United States Department of Agriculture Handbook. 18. US Government Printing Office Washington.
• Sungur, A., Türkmen, C., İlay, R., Killi, D., Müftüoğlu, N.M., 2008. Çanakkale–Biga İlçesi Serin İklim Tahılları Yetiştirilen Toprakların Alınabilir Çinko ve Bor Durumu. 4.Ulusal Bitki Besleme ve Gübreleme Kongresi. Konya. 4: 524–531.
• Şendemirci, H.S., Korkmaz, A., 2008. Orta ve Doğu Karadeniz Bölgesi Topraklarının Yarayışlı Fe, Mn, Zn ve Cu Bakımından Durumu. Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi, Samsun. 23(1):39–50.
• Turan, M.A., Katkat, A.V., Özsoy, G., Taban, A., 2010. Bursa İli Alüviyal Tarım Topraklarının Verimlilik Durumları ve Potansiyel Beslenme Sorunlarının Belirlenmesi. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, Cilt 24, Sayı 1, 115–130.
• Ülgen, N., Yurtsever, N., 1995. Türkiye Gübre ve Gübreleme Rehberi. Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü Yayınları, Genel Yayın No:209, Teknik Yayınlar No: T. 66, Ankara.
• Welch, R.M., Hause, W.A., Alloway, A., Kubuto, S., 1991. Geographic Distribution of Trace Element Problems, Micronutrients in Agriculture, 2nd Edition, 49-51
• Welch, R.M., Graham, R.D., 2004. Breeding For Micronutrients in Staple Food Crops From a Human Nutrition Perspective. J. Exp. Bot. 55: 353–364.