Türkiye’de Yetiştirilen Kimi Tek Tırnaklılara Ait Bazı Morfolojik Özellikler

Yıl 2014, Cilt: 2 Sayı: 2, 9 - 16, 01.12.2014

Orhan Yılmaz Mehmet Ertuğrul

Öz

Bu çalışma Malakan Atı, Türk Katırı ve Anadolu Eşeğinin bazı morfolojik özelliklerini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışmada 106 (57 erkek ve 49 dişi) at, 144 (75 erkek ve 69 dişi) katır ve 194 (124 erkek ve 70 dişi) eşek kullanılmıştır. Elde edilen verilere, Minitab 15 bilgisayar programı kullanılarak ANOVA ve t–test analizleri yapılmıştır. Malakan Atı için tanımlayıcı istatistik değerler cidago yüksekliği 142,9±0,48 cm, sağrı yüksekliği 142,0±0,46 cm, vücut uzunluğu 146,1±0,79 cm, göğüs çevresi 163,2±1,09 cm, göğüs derinliği 66,7±0,42 cm, ön incik çevresi 19,1±0,16 cm, baş uzunluğu 56,4±0,38 cm ve kulak uzunluğu 12,8±0,16 cm olarak belirlenmiştir. Bu değerler Türk Katırı için cidago yüksekliği 131,7±0,59 cm, sağrı yüksekliği 132±0,58 cm, vücut uzunluğu 135,1±0,60 cm, göğüs çevresi 149±0,62 cm, göğüs derinliği 60,5±0,38 cm, ön incik çevresi 16,3±0,12 cm, baş uzunluğu 55,2±0,37 cm ve kulak uzunluğu 19,8±0,17 cm olarak belirlenmiştir. Aynı değerler Anadolu Eşeği için cidago yüksekliği 102,3±0,53 cm, sağrı yüksekliği 104,3±0,50 cm, vücut uzunluğu 105,2±0,57 cm, göğüs çevresi 113,5±0,49 cm, göğüs derinliği 45,7±0,30 cm, ön incik çevresi 13,6±0,08 cm, baş uzunluğu 48,7±0,22 cm ve kulak uzunluğu 21,9±0,14 cm olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Malakan Atı, Türk Katırı, Anadolu Eşeği, Vücut ölçüleri, Morfolojik özellik

Some Morphological Traits of Odd-Toed Ungulates Raised in Turkey

Öz

This study was carried out to determine some body measurements of the Malakan Horse, Turkish Mule and Anatolian Donkey. To this end, data belonging to total of 106 (57 male and 49 female) horses, 144 (75 male and 69 female) mules and 194 (124 male and 70 female) donkeys were analyzed by using the Minitab 15 statistical software program using ANOVA and t–test. Descriptive statistics of Turkish Malakan Horse were 142.9±0.48, 142±0.46, 146.1±0.79, 163.2±1.09, 66.7±0.42, 19.1±0.16, 56.4±0.38 and 12.8±0.16 for withers height, height at rump, body length, heart girth circumference, chest depth, cannon circumference, head length and ear length, respectively. The means values of Turkish Mule for withers height, height at rump, body length, heart girth circumference, chest depth, cannon circumference, head length and ear length were 131.7±0.59, 132±0.58, 135.1±0.60, 149±0.62, 60.5±0.38, 16.3±0.12, 55.2±0.37 and 19.8±0.17 cm, respectively. The mean values of Anatolian Donkey for withers height, height at rump, body length, heart girth circumference, chest depth, cannon circumference, head length and ear length were 102.3±0.53, 104.3±0.50, 105.2±0.57, 113.5±0.49, 45.7±0.30, 13.6±0.08, 48.7±0.22 and 21.9±0.14 cm, respectively.

Anahtar Kelimeler

Malakan Horse, Turkish Mule, Anatolian Donkey, Body measurement, Morphological trait

Kaynakça

• Anonim, 2014a. http://faostat.fao.org/site/573/default.aspx#ancor (erişim 20.05.2014).
• Anonim, 2014b. Minitab 15 Bilgisayar İstatistik Programı.
• Anonim, 2014c. www.googleearth.com (erişim 12.05.2014).
• Arıtürk, E., 1956. Türkiye Atçılığının Bugünkü Durumu, Meseleleri ve Yerli Atlarımızın Morfolojik Vasıfları Üstünde Araştırmalar. A. Ü. Veteriner Fakültesi Yayınları: 86. 33–85. Ankara.
• Bennet, D., Hoffman, R.S., 1999. Equus caballus. Mammalian Species, 628: 1–14.
• Emiroğlu, K., Yüksel, A., 2009. Yoldaşımız At. Yapı Kredi Kültür Yayınları, No: 1744. İstanbul.
• Grinder, M.I., Krausman, P.R., Hofmann, R.S., 2006. Equus asinus. Mammalian Species, 794: 1–9,
• Güleç, E., 2002. Türk At Irkları. Anadolu At Irklarını Yaşatma ve Geliştirme Derneği Yayınları (Elde basım), ISBN: 978–975–6577–16–5, Ankara.
• Hendricks, B.L.,1995. International Encyplopedia of Horse Breeds. University of Oklahoma Press. Normani, USA.
• Jones, P., 2007. Donkeys for Development. Louis Trichardt: Donkey Power/Animal Traction Network for Eastern and Southern Africa (ATNESA) and Agricultural Research Council of South Africa.
• Said, Z., 1940. Türkiye’de Atçılığın Ehemmiyeti ve Araştırma Mevzuu. 14 T.C. Ziraat Vekaleti Yüksek Ziraat Enstitüsü Çalışmalarından, Sayı: 62. Recep Ulusoğlu Basımevi, Ankara.
• Sönmez, R., 1975. At Yetiştirme (Özel Zootekni). E. Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları: 141. E. Ü. Basımevi, İzmir.
• Yarkın, İ., 1962. Atçılık. A. Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları:40, Ders Kitabı: 20. Ankara Üniversitesi Basımevi, Ankara.
• Yılmaz, O., Ertugrul, M., 2011a. Determination of Coloured Horses Raised in Turkey. Agricultural Science and Technology. 3 (3): 203–206.
• Yılmaz, O., Ertugrul, M., 2011b. Some Morphological Traits of Donkeys Raised in Igdir, Turkey. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 1 (2): 113–116.
• Yılmaz, O., Ertuğrul, M., 2011c. Eşeğin Evcilleştirilmesi. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 1 (3): 111–115.
• Yılmaz, O., Ertuğrul, M., 2011d. Atlarda Don. Gazi Osman Paşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi. 28 (2): 145–152.
• Yılmaz, O., Boztepe, S., Ertugrul, M., 2011. Some Morphological Traits of Turkish Mules Raised in East Region of Turkey. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 1 (4): 113–118.
• Yılmaz, O., Ertugrul, M., 2012a. The Morphologic Traits of Donkeys Raised in East and Southeast of Turkey. Hayvansal Üretim. 53 (1): 10–13.
• Yılmaz, O., Ertuğrul, M., 2012b. Atlarda Nişane. Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2 (1): 83–90.
• Yılmaz, O., Ertuğrul, M., 2012c. Türkiye Yerli At Irkları ve Bir Koruma Çalışması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 22 (2): 117–133.
• Yılmaz,O., Ertugrul, M., 2012d. Some Morphological Traits of Thoroughbred Horses in Turkey. Agrolife Scientific Journal. 1: 1–5.
• Yılmaz, O., Wilson, R.T., 2012. The Domestic Livestock Resources of Turkey: Status, Use and Some Physical Characteristics of Mules. Japanese Journal of Equine Science. 23 (4): 47–52.
• Yılmaz, O., Boztepe, S., Ertugrul, M., 2012a. Determination of Mules Raised in Ordu Province. Ordu Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi. 1 (1): 23–30.
• Yılmaz, O., Boztepe, S., Ertugrul, M., 2012b. Atlarda Don Kalıtımı. Ordu Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi. 1 (2): 33–52.
• Yılmaz, O., Boztepe, S., Ertugrul, M., 2012c. Phenotypic Characteristics of Turkish Mules. International Journal of Agriculture and Biology. 14: 450–452.
• Yılmaz, O., Boztepe, S., Ertugrul, M., 2012d. Domesticated Donkeys – Part II: Types and Breeds. Canadian Journal of Applied Science. 2 (2): 260–266.
• Yılmaz, O., Boztepe, S., Ertugrul, M., 2012e. The Domesticated Donkey: III – Economic Importance, Uncommon Usages, Reproduction Traits, Genetics, Nutrition and Health Care. Canadian Journal of Applied Science. 3 (2): 320–338.
• Yılmaz, O., Ertuğrul, M., Boztepe, S., 2012f. Some Morphological Traits of Arabian Horses Used for Javelin Game in Erzurum. Journal of Animal Science and Advances. 2 (8): 659–663.
• Yılmaz, O., Boztepe, S., Ertugrul, M., 2012g. The Domesticated Donkey: I – Economic Importance, Uncommon Usages, Reproduction Traits, Genetics, Nutrition And Health Care. Canadian Journal of Applied Science. 4 (2): 339–353.
• Yılmaz, O., Boztepe, S., Ertugrul, M., 2012h. Some Phenotypic Traits of Mules Raised in Sirnak Province of Turkey. Journal of Livestock Science. 3: 94–97.
• Yılmaz, O., Coskun, F., Ertugrul, M., 2012ı. Some Morphological Traits of Malakan Horses Raised in Turkey. Journal of Animal Science Advances. 2 (10): 828–834.
• Yılmaz, O., Ertuğrul, M., 2013a. Atlarda Alaca Don. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 23 (1): 43–56.
• Yılmaz, O., Ertugrul, M., 2013b. Atlarda Yürüyüş Çeşitleri ve Kusurları. Ordu Üniversitesi, Akademik Ziraat Dergisi. 2: 43–54.
• Yılmaz, O., Wilson, R.T., 2013a. The Domestic Livestock Resources of Turkey: Notes on Donkeys. Journal of Animal and Plant Sciences. 23 (2): 651–656.
• Yılmaz, O., Wilson, R.T., 2013b. The Domestic Livestock Resources of Turkey: Occurrence and Control of Diseases of Horses, Donkeys and Mules. Journal of Equine Veterinary Science. 33 (12): 1021–1030.
• Yılmaz, O., Coşkun, F., Ertuğrul, M., 2013. Some Morphological Characteristics of Mules Raised in Van Province in Turkey. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 23 (1): 31–35.