Vejetasyon Periyodunda Farklı Düzeylerde Koltuk Alınmış Olan Sofralık Çeşitlerde Yıllık Dalların Odunlaşma Düzeylerinin Belirlenmesi

Yıl 2015, Cilt: 3 Sayı: 2, 9 - 17, 01.12.2015

Alper Dardeniz Mehmet Ali Gündoğdu Baboo Ali

Öz

Bu araştırma, vejetasyon periyodunda farklı düzeylerde koltuk alınmış (YDKB: Yüksek düzeyde koltuk bırakma, NDKA: Normal düzeyde koltuk alma ve YDKA: Yüksek düzeyde koltuk alma) olan sofralık çeşitlerde (Amasya Beyazı, Ata Sarısı, Cardinal, Kozak Beyazı, Yalova Çekirdeksizi ve Yalova İncisi) yıllık dalların odunlaşma düzeylerinin (Mart ayı) belirlenmesi amacıyla, 2013 ve 2014 yıllarında yürütülmüştür. Materyal olarak kullanılan üzüm çeşitlerine ait 7,5–9,5 mm kalınlığındaki kalemler, „ÇOMÜ Dardanos Yerleşkesi‟ndeki „Sofralık Üzüm Çeşitleri Uygulama ve Araştırma Bağı‟ndan (Çanakkale) temin edilmiştir. 2012 yılı vejetasyonunda gerçekleştirilen YDKA uygulaması, genelde ilk yıl (2012) olgunluk indisinde düşüşe ve omcaların potansiyelinde azalmaya yol açmış, yıllık dalların odunlaşma düzeylerinde (çap/öz ve ksilem/öz) de 2013 yılı Mart ayı itibariyle azalmalar kaydedilmiştir. Buna karşılık, yıllık dalların odunlaşma düzeyleri omcaların potansiyelinde artışa neden olan YDKB uygulaması ile aynı dönemde yükselme göstermiş, NDKB uygulamasının etkisi ise genelde iki uygulamanın ortalaması şeklinde olmuştur. 2012 yılı vejetasyonunda gerçekleştirilen YDKB uygulamasının yıllık dalların odunlaşma düzeyini arttırması, ikinci yıl (2013) doğuş oranlarının da artışına yol açarak üzüm çeşitlerindeki ortalama üzüm verimini önemli seviyede yükseltmiştir.Ancak ortalama üzüm veriminin 2013 yılı vejatasyonunda önemli seviyede yükselmesiyle, yıllık dalların odunlaşma düzeylerinin bu kez aynı uygulamada 2014 yılı Mart ayı itibariyle azaldığı belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler

Vitis vinifara L., Çap/öz, Ksilem/öz, Odunlaşma, Koltuk sürgünü, Çanakkale

Determination of the Level of Lignification of the Annual Branches of Table Grape Varieties at Different Axillary Shoot Removal Levels in Vegetative Period

Öz

This study has been carried out in the years 2013 and 2014 aimed to determine the level of lignification of the annual branches of table grape varieties (Amasya Beyazi, Ata Sarisi, Cardinal, Kozak Beyazi, Yalova Çekirdeksizi and Yalova İncisi) at different axillary shoot removal levels (YDKB: none axillary shoot removal, NDKA: normal level axillary shoot removal and YDKA: high level axillary shoot removal) in vegetative period. The scions with the thickness of 7.5–9.5 mm used as material of this research work have been obtained from the Research and Application Vineyards of Table Grape Varieties located at the ÇOMÜ Dardanos Research Campus (Çanakkale Turkey). In YDKA application that held in the vegetation of 2012, a reduction has also been recorded in the lignification levels of annual branches (diameter/core and xylem/core) from the month of March in 2013 due to the decline in the maturity index, and then that led to a reduction in the potential of vine stocks, generally, in first year (2012). In contrast, the level of the lignification of annual branches showed an increase in the same period with YDKB application that caused a rise in the potential of vine stocksbut the effect of NDKB application generally has been as the average of the two applications. The YDKB application, held in the vegetation year of 2012, had increased the level of lignification of the annual branches, and raised their birth rates in the second year (2013), too, by paving the way for increasing the average yield of the grape varieties in a significant level. Nevertheless, significant levels of 2013 with the rise in the average grape yield vegetation, this time of the year category in the same application of lignification level reductions were recorded in March 2014

Anahtar Kelimeler

Vitis vinifara L., Diameter/core, Xylem/core, lignification, Axillary shoot, Çanakkale

Kaynakça

• Ağaoğlu, Y.S., 1999. Bilimsel ve Uygulamalı Bağcılık (Cilt I Asma Biyolojisi). Kavaklıdere Eğitim Yayınları No: 1. 205 s. Ankara.
• Bahar, E., 1996. Hidroponik yöntemlerle aşılı köklü asma fidanı üretimi. Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı. Doktora Tezi. 232 s.
• Çelik, S., 2007. Bağcılık (Ampeloloji). Namık Kemal Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü. Cilt I. Genişletilmiş 2. Baskı. 428 s. Tekirdağ.
• Çelik, H., Ağaoğlu, Y.S., Fidan, Y., Marasalı, B., Söylemezoğlu, G., 1998. Genel Bağcılık. Sunfidan A.Ş. Mesleki Kitaplar Serisi: 1. 253 s. Ankara.
• Dardeniz, A., 2001. Asma fidancılığında bazı üzüm çeşidi ve anaçlarda farklı ürün ve sürgün yükünün üzüm ve çubuk verimi ile kalitesine etkileri üzerine araştırmalar. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı. Doktora Tezi. 167 s.
• Dardeniz, A., Kısmalı, İ., 2001. 140 Ruggeri ve 1103 Paulsen amerikan asma anaçlarında farklı sürgün yükünün çubuk verimi ve kalitesine etkileri üzerine araştırmalar. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 38 (2–3): 9–16.
• Dardeniz, A., Kısmalı, İ., 2002. Amasya ve Cardinal üzüm çeşitlerinde farklı ürün yüklerinin üzüm ve çubuk verimi ile kalitesine etkileri üzerine araştırmalar. Ege Üniv. Ziraat Fak. Dergisi. 39 (1): 9–16.
• Dardeniz, A., Müftüoğlu, N.M., Gökbayrak, Z., Fırat, M., 2007. Assessment of morphological changes and determination of best cane collection time for 140Ru and 5BB. Scientia Hort. 113: 87–91.
• Dardeniz, A., Gökbayrak, Z., Müftüoğlu, N.M., Türkmen, C., Beşer, K., 2008. Cane quality determination of 5BB and 140Ru grape rootstocks. Eureop. J. Hoort. Sci. 73 (6): 254–257.
• Dardeniz, A., Engin, H., Şeker, M., Gündoğdu, M.A., Gökdemir, A., 2013. Üzüm çeşitlerinin yıllık dallarında boğuma göre farklı seviye ve konumlardaki kabuk, floem ve ksilem kalınlıklarındaki değişimlerin belirlenmesi. TABAD Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi. Tarım Sempozyumu Özel Sayısı (Prof. Dr. Selahattin İptaş anısına). 6 (1): 112–117.
• FAO, 2013. Agricultural Statistical Database. Available at: http://faostat.fao.org
• Gökdemir, A., Dardeniz, A., 2014. Beyaz Kozak ve Müşküle üzüm çeşidi kalemlerinin içyapı parametrelerindeki zamana bağlı değişimlerin belirlenmesi. ÇOMÜ Zir. Fak. Derg. 2 (2): 23–33.
• Ilgın, C., 1997. Yuvarlak çekirdeksiz üzüm çeşidinde faklı ürün yükünün üzüm verim ve kalitesi ile vejetatif gelişmeye etkileri üzerine araştırmalar. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı. Doktora Tezi. 71 s.
• Kısmalı, İ., 1978. Yuvarlak Çekirdeksiz üzüm çeşidi ve farklı Amerikan asma anaçları ile yapılan aşılı–köklü asma fidanı üretimi üzerinde araştırmalar. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Meyve ve Bağ Yetiştirme ve Islahı Kürsüsü. Doçentlik Tezi. 102 s.
• Kısmalı, İ., Dardeniz, A., 2002. Cardinal ve Amasya üzüm çeşitlerinde iki farklı yeşil budama uygulamasının gelişme, üzüm verimi ve kalitesine etkileri üzerinde araştırmalar. V. Ulusal Bağcılık Sempozyumu. 221–227. Nevşehir.
• Oraman, M.N., 1970. Bağcılık Tekniği I. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 415. Ders Kitabı: 142. Üçüncü baskı. 283 s. Ankara.
• Oraman, M.N., 1972. Bağcılık Tekniği II. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları: 470. Ders Kitabı: 162, 402 s. Ankara,
• Önder, M., Dardeniz, A., 2015. Bazı sofralık üzüm çeşitlerinde yıllık dalların odunlaşma düzeyi ile göz verimliliği arasındaki ilişkilerin belirlenmesi. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi–A. Cilt 27. (Türkı ye 8. Bağcılık ve Teknolojileri Sempozyumu özel sayısı). 98–107.
• Öner, M., 1978. Genel Botanik. Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Kitaplar Serisi No. 22. 160 s. Bornova–İzmir.
• Tırpancı, S., Dardeniz, A., 2014. Sofralık üzüm çeşidi kalemlerinin farklı süre ve sıcaklıklarda depolanmasının üretim materyali üzerindeki etkileri. ÇOMÜ Zir. Fak. Derg. 2 (1): 55–65.
• Türker, L., Dardeniz, A., 2014. Sofralık üzüm çeşitlerinde farklı düzeylerdeki koltuk alma uygulamalarının verim ve kalite özellikleri üzerindeki etkileri. ÇOMÜ Zir. Fak. Derg. 2 (2): 73–82.