Damla Sulama Sistemlerinin CAD Tabanlı Bir Program ile Değerlendirilmesi: Kumkale/Çanakkale Örneği

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 1, 61 - 70, 17.07.2018

Gökhan Çamoğlu Kürşad Demirel Levent Genç İlker Eroğlu Ahmet Boran

Öz

Damla sulama sistemlerinin tasarımındaki
hatalar sebebiyle sistemlerde beklenen eş su dağılım düzeyi sağlanamamaktadır.
Bu çalışmada, damla sulama sistemlerinin yoğun olarak kullanıldığı Çanakkale
Kumkale Ovası’nda tesadüfî olarak seçilen 20 adet işletme ele alınmış ve söz
konusu işletmeler tasarım yönünden değerlendirilmiştir. Değerlendirmede mevcut
sistemlere ilişkin bilgiler arazi çalışmaları ile toplanmış ve bu bilgiler
IrriPro paket programına girilerek eş su dağılım katsayıları ve haritaları elde
edilmiştir. Çalışmada incelenen arazilerin toplam büyüklüğü 22 ha olup ortalama
büyüklüğü yaklaşık 1 ha’dır. Söz konusu arazilerde kurulu sistemlerde kontrol
birimindeki filtreleri tam olarak kullanan işletmelerin oranı %5 düzeyinde
olduğu tespit edilmiştir. Bu durum önemli bir eksiklik olarak
değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda incelenen işletmelerin sadece %15’i eş
su dağılım kriterlerini sağlayabilmiştir. Bu durumda, Kumkale Ovası’nda
tesadüfen seçilen 20 işletmeden elde edilen bu değerlere göre, ovada kurulu
damla sistemlerinde genel itibariyle eş su dağılımının sağlanamadığı, yani
sistemlerin hatalı tesis edildiği sonucuna varılabilir. IrriPro programı ile
damla sulama sistemlerinin eş su dağılımını kolaylıkla değerlendirilmesine
olanak sağlaması nedeniyle söz konusu programın tarım alanlarında kullanılması
önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Damla sulama, sulama yeknesaklığı, IrriPro, Çanakkale

Kaynakça

• Alaç, V., 2006. Sırta dikim yapılmış narenciye bahçesinde kurulu bulunan damla sulama sisteminin performansının değerlendirilmesi Ç.Ü. Fen Bil. Ens. Yüksek Lisans Tezi, AdanaBağdatlı, M.C., 2006. Konya çevresinde sebze bahçelerinde uygulanan damla sulama sistemleri üzerine bir araştırma. S.Ü. Fen Bil. Ens. Yüksek Lisans Tezi, Konya.Bilal, A., 1997. Adana Yakapınar Beldesinde bir narenciye bahçesinde kullanılan damla sulama sisteminin değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Adana.Bralts, V.F., 1986. Operational Principles-Field Performance and Evaluation In: Trickle Irrigation for Crop Production (ed. F. S. Nakayama, D. A. Bucks), Elsevier Science Publisher, B. V. The Netherlands, p.216-223.Christiansen, J.E., 1942. Irrigation by Sprinkling. California Agriculture Experiment Station Bulletin, No:670.Çamoğlu, G., Demirel, K., 2006. Çanakkale yöresi tarım işletmelerinde kullanılan damla sulama sistemlerinin tasarım ve işletim yönünden incelenmesi. Ege Uni. Ziraat Fak. Derg. 43 (1): 97-108.Keller, J., Karmeli, D., 1975. Trickle Irrigation Design. Rain Bird Sprinkler Manufacturing Corporation Glendora. California, p.133., U.S.A. Korukçu, A., 1980. Damla sulamasında yan boru uzunlarının saptanması üzerinde bir araştırma. Ankara Ün. Zir. Fak. Yayınları 742, s.75, Ankara.Korukçu, A., Yıldırım, O., 1984. Damla sulamasında su dağılımı açısından yan boru uzunluklarının saptanması. I. Ulusal Kültürteknik Kongresi. Ç.Ü.Z.F. s.16-39, Adana. Yazgan, S., Değirmenci, H., Büyükcangaz, H., Demirtaş, Ç., 2000. Bursa yöresi zeytin yetiştiriciliğinde sulama sorunları. s. 275-282. Türkiye 1. ve 2.’lik. Sempozyumu. 6-9 Haziran. Bursa.Yıldırım, O., Korukçu, A., 1999. Damla Sulama Sistemlerinin Projelenmesi. A.Ü. Ziraat Fak. Tarımsal Yapılar ve Sulama Bölümü, 272s., Ankara.