Çanakkale’nin Tarımsal Yapısı İçinde Zeytinciliğin Yeri ve Önemli Sorunlar

Yıl 2018, Cilt: 6, 51 - 55, 28.12.2018

Fatma Öztürk Mine Yalçın Ayşe Yıldırım

Öz

Türkiye’de zeytincilik sektörü, sofralık zeytin ve
zeytinyağı alt sektörleri ile tarımsal üretim değeri açısından ilk on tarımsal
ürün içerisinde yer almaktadır. (FAO, 2016). Tane zeytin üretimi açısından
dünyada 4. sırada yer alan sektör, dış ticaret, istihdam, sağlıklı beslenme ve
tüketim açısından ülke ekonomisinde önemli bir yere sahiptir. Çanakkale yöresi
de, Türkiye zeytinciliğindeki üretim payı, yeni tesis edilen zeytin bahçeleri,
verim yüksekliği ve yöre zeytinyağlarının kaliteli olmasından dolayı önem arz
etmektedir. Çanakkale ilinde 2016 yılında işlenebilir arazinin %77,3’ü tarla
arazisi (nadas dâhil), %6,1’i sebze arazisi (örtü altı dâhil), %5,5’i meyve arazisi,
%1,4’ü bağ arazisi ve %9,7’si zeytinliklerden oluşmaktadır. İlde zeytin
alanları, buğday alanlarından sonra 2. sırada yer almaktadır. Ancak ilde
yetişen ürünler, il ekonomisine sağladığı katkı bakımından incelendiğinde,
yağlık zeytin (360.060TL) buğdayın (265.843TL) önüne geçmektedir. Sofralık
domates ise (338.841 TL) 3. sırada yer almaktadır. İlin sofralık ve yağlık
zeytin bitkisel üretim değeri 360.060.000 TL’dir. Türkiye sofralık zeytin
üretiminin %2,6’sı, yağlık zeytin üretiminin ise %12’si Çanakkale ilinden
sağlanmaktadır. Zeytin alanları açısından İlçelere göre değerlendirme
yapıldığında, Ayvacık ilçesinin %35,2’lik pay ile zeytin üretim değerine
katkısının ilk sırada yer aldığı görülmektedir. %30’luk pay ile Ezine ikinci
sırada, yaklaşık %10’luk pay ile Eceabat ilçesi üçüncü sırada yer almaktadır.
Zeytin üretim değeri açısından bakıldığında ise Ayvacık ilçesi yaklaşık 36
milyon TL ile ilk sırada yer almaktadır. Ayrıca ilin toplam bitkisel üretim
değeri içerisinde zeytin üretim değerinin %15 oranında bir paya sahip olduğu
tespit edilmiştir. Bu çalışma da Çanakkale ilinin zeytincilik sektörüne ait
mevcut durumu incelenmiş ve sorunlar tespit edilmiştir. Çalışmanın materyalini konu ile ilgili ulusal ve uluslararası
ikincil kaynaklar (yayın, rapor, makale, araştırma vb.) oluşturmaktadır. Ayrıca
konu ile ilgili istatistikler FAO, TÜİK, Çanakkale İl Tarım Müdürlüğü kayıtları
vb. kullanılmıştır. İstatistiklerin değerlendirilmesinde yüzde oranlar ve
aritmetik ortalama hesaplamaları kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çanakkale, Zeytin, Zeytinyağı, Ekonomi, Üretim Değeri

Kaynakça

• Anonim, FAO, Erişim Tarihi:20.10.2017, http://www.fao.org.stat
• Anonim, TÜİK. Erişim Tarihi:20.10.2017, http://www.tüik.gov.tr
• Anonim Çanakkale İl Müdürlüğü Brifing Raporları, Çeşitli Yıllar Anonim 2016/2017 Zeytin Zeytinyağı Rekolte Tahmin Raporu, UZZK.
• Ilgar, R., 2016.”Çanakkale İlinde Zeytin Yetiştiriciliği ve Sorunlar”; İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Coğrafya Dergisi. 32 (2016) http://www.journals.istanbul.edu.tr/iucografya (Basılı) ISNN 1302‐7212, (Elektronik) ISNN 1305‐2128
• Kaleci, N., 2012. “Çanakkale Zeytinciliği ve Sorunları” Çanakkale Zeytin Çalıştayı, s:35-51. ISNN 978-605-4222-20-9 Ayvacık-Çanakkale.
• Özışık, S., Öztürk, F, 2012. “Zeytin Ve Zeytinyağı Sektörünün Türkiye Ekonomisindeki Yeri ve SWOT Analizi”, Çanakkale Zeytin Çalıştayı. s:13-33. ISNN 978-605-4222-20-9. Ayvacık-Çanakkale.