Kayseri Yeşilhisar Ekolojik Koşullarında Farklı Azotlu Gübre Kaynakları ve Dozlarının Silajlık Mısırın Bazı Verim ve Kalite Özelliklerine Etkisi

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 2, 349 - 356, 24.12.2019

Şakir Murat Karagöz Satı Uzun , Hamdi Özaktan , Oğuzhan Uzun Adem Güneş

https://doi.org/10.33202/comuagri.534320

Cited By: 1

Öz

Araştırma, Kayseri İli Yeşilhisar İlçesi ekolojik koşullarında tesadüf
bloklarında faktöriyel deneme desenine
göre 3 tekerrürlü olarak 2013 yılında yürütülmüştür. Araştırmada farklı azotlu
gübre tipleri ve dozlarının mısırda ot verimi ve kalitesine etkisi
araştırılmıştır. Bu amaçla 7.5 kg/da saf azot ekimle birlikte
uygulandıktan sonra üst gübre olarak 0, 7.5, 15 ve 22.5 kg/da saf azot içerecek
şekilde amonyum nitrat, üre, DMPP inhibitörlü amonyum sülfat nitrat ve üreaz
inhibitörlü üre gübreleri uygulanmıştır.

Araştırma
sonuçlarına göre silajlık mısırda bitki boyu 1.82-2.29 m, yaprak oranı
%19.01-22.73, sap oranı %35.01-43.85, koçan oranı %36.49-45.26, kuru ot verimi
950-1564 kg/da, ham protein oranı %6.88-8.13, ham protein verimi 65.25-120.64
kg/da, ADF oranı %18.69-23.82, NDF oranı %43.98-50.08 arasında değişim
göstermiştir. Gübre çeşidi ve dozlarının ot verimi üzerine etkisi önemli
bulunmuştur. Artan azot dozlarına bağlı olarak kuru
ot verimleri artmıştır. Ancak 15 ve 22.5 kg/da N uygulamaları istatistiksel
olarak aynı grupta yer almıştır. Gübre çeşitleri incelendiğinde en yüksek
ortalama kuru ot verimi inhibitörlü gübrelerden elde edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Azot dozu , Nitrifikasyon ve üreaz inhibitörleri , Ot verimi ve kalite

Kaynakça

• Abbasi, M. K., Tahir, M. M., Rahim, N., 2013. Effect of N fertilizer source and timing on yield and N use efficiency of rainfed maize (Zea mays L.) in Kashmir–Pakistan. Geoderma, 195, 87-93.
• Abbasi, M.K., Tahir, M.M., Sadiq, A., Iqbal, M., Zafar, M., 2012. Yield and nitrogen use efficiency of rainfed maize response to splitting and nitrogen rates in Kashmir, Pakistan. Agronomy Journal. 104(2): 448-457.
• Abalos, D., Jeffery, S., Sanz-Cobena, A., Guardia, G., Vallejo, A., 2014. Meta-analysis of the effect of urease and nitrification inhibitors on crop productivity and nitrogen use efficiency. Agriculture, Ecosystems & Environment, 189, 136-144.
• Amin, M.E.H., 2011. Effect of different nitrogen sources on growth, yield and quality of fodder maize (Zea mays L.). Journal of the Saudi Society of Agricultural Sciences 10:17–23.
• Budaklı Çarpıcı, E., Celik, N., Bayram, G., 2010. Yield and quality of forage maize as influenced by plant density and nitrogen rate. Turkish Journal of Field Crops, 15(2), 128-132.
• Budaklı Çarpıcı, E., Kușçu, H., Karasu, A., Öz, M., 2017. Effect of drip irrigation levels on dry matter yield and silage quality of maize (Zea mays L.). Romanian Agricultural Research, 34, 293-299.
• Binder, D.L., Sander D.H., Walters D.T. 2000. Maize response to time of nitrogen application as affected by levels of nitrogen deficiency. Agronomy journal, 92: 1228-1236.
• Carmona, G. C. B. C., Christianson, C. B., Byrnes, B. H., 1990. Temperature and low concentration effects of the urease inhibitor N-(n-butyl) thiophosphoric triamide (nBTPT) on ammonia volatilization from urea. Soil Biology and Biochemistry, 22(7), 933-937.
• Çelebi, R., Çelen, A.S., Zorer Çelebi, Ş., Şahar, A.K., 2010b. Farklı azot ve fosfor dozlarının mısırın (Zea mays L.) silaj verimi ve kalitesine etkisi. Selçuk Üniversitesi Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 24 (4): 16-24.
• Çelebi, Z.Ş., Şahar, K.A., Çelebi, R., Çelen, E.A., 2010a. ‘TTM-815’ Mısır (Zea mays L.) çeşidinde azotlu gübre form ve dozlarının silaj verimine etkisi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 47(1): 61-69 S.
• Erdal, Ş., Pamukçu, M., Ekiz, H., Soysal, M., Savur, O., Toros, A., 2009. Bazı silajlık mısır çeşit adaylarının silajlık verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 22 (1): 75-81.
• Hanway, J.J. 1963. Growth stages of corn (Zea mays L.). Agronomy Journal, 55:487-492.
• İptaş, S. 2008. Silajlık Mısır Yetiştiriciliği, 158-163. In: Yem bitkileri ve meraya dayalı hayvancılık eğitimi (eds: Serin Y.) Erciyes Üniversitesi yayın No:160, Kayseri.
• Kaplan, M., Baran, O., Unlüukara, A., Kale, H., Arslan, M., Kara, K., Beyzi, S.B., Konca, Y., Ulas, A., 2016. The effects of different nitrogen doses and irrigation levels on yield, nutritive value, fermentation and gas production of corn silage. Turkish Journal of Field Crops, 2(1), 100-108.
• Koç, A., Çalışkan, M., 2016. Azotun silaj verimine ve silaj kalitesine etkisi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 25: 265-271.
• İpek, V.A., 2016. NBPT kaplamalı ürenin buğday ve mısırda etkinliğinin belirlenmesi. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. 52 s.
• Ladha, J.K., Chackraborty, D., 2016. Nitrogen and cereal production: Opportunities for enhanced efficiency and reduced N loses, pp. 1-7. Proceeding of the International Nitrogen Initiative Conference, “Solutuion to improve nitrogen use efficiencey fort he World”, 4-8 December 2016, Melbourne, Australia.
• Ladha, J. K., Tirol-Padre, A., Reddy, C. K., Cassman, K. G., Verma, S., Powlson, D. S., Pathak, H., 2016. Global nitrogen budgets in cereals: a 50-year assessment for maize, rice, and wheat production systems. Scientific Reports, 6, 19355.
• Linzmeier, W., Gutser, R., Schmidhalter, U., 2001. The new nitrification inhibitor DMPP (ENTEC®) allows increased N-efficiency with simplified fertilizing strategies. In Plant Nutrition (pp. 760-761). Springer Netherlands.
• Liu, C., Wang, K., Zheng, X., 2013. Effects of nitrification inhibitors (DCD and DMPP) on nitrous oxide emission, cropyield and nitrogen uptake in a wheat-maize cropping system. Biogeosciences, 10: 2427-2437.
• Martinez-Alcantara, B., Quinones, A., Polo, C., Primo-Millo, E., Legaz, F., 2013. Use of nitrification inhibitor DMPP to improve nitrogen uptake efficiency in citrus trees. Journal of Agricultural Science, 5(2): 1-18.
• Milašinović-Šeremešić, M., Radosavljević, M., Terzić, D., Nikolić, V. 2017. The utilisable value of the maize plant (biomass) for silage. Journal on Processing and Energy in Agriculture, 21(2), 86-90.
• Motavalli, P.P., Goyne, K.W., Udawatta, R.P. 2008. Environmental impacts of enhanced-efficiency nitrogen fertilizers. Crop management, Doi: 10.1094/CM-2008-0730-02-RV.
• Okan, M., 2015. Diyarbakır Bismil koşullarında bazı silajlık mısır çeşitlerinin verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Bingöl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Bingöl, 77 s.
• Özata, E., Kapar, H., 2017. Nitelikli saf hatlardan elde edilen silajlık hibrit mısır çeşit adaylarının verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 26 (Özel Sayı): 161−168.
• Öztekin, S., 2007. İkinci ürün silajlık mısır yetiştiriciliğinde azotlu ve fosforlu gübrelemenin verim, agronomik özellikler ve NPK kapsamına etkisi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Tokat, 179 s.
• Pasda, G., Hahndel, R., Zerulla, W., 2001. Effect of fertilizer with thenew nitrification inhibitor DMPP (3,4-dimethylpyrazole phosphate) on yield and quality of agricultural and horticultural crops. Biology and Fertility of Soils, 34:85-97.
• Rozas, H.S., Echeverria H.E., Studdert G.A., Andrade, F. H., 1999. No-till maize nitrogen uptake and yield: effect of urease inhibitör and application time. Agronomy Journal, 91: 950-955.
• Safdarian, M., Razmjoo, J., Dehnavi, M. M. 2014. Effect of nitrogen sources and rates on yield and quality of silage corn. Journal of Plant Nutrition, 37(4), 611-617.
• Akar, T. Kaplan M., Sagir, N., Gelebur, A., 2014. Effects of different liquid-manure treatments on yield and quality parameters of second-crop silage corn under reduced tillage conditions. Romanian Agricultural Research, 31, 193-203.
• Tekce, E., Gül, M., 2014. Ruminant beslemede NDF ve ADF’nin önemi. Atatürk Üniversitesi Veteriner Bilimleri Dergisi, 9(1), 63-73.
• Trenkel, M. E., 2010. Slow-and controlled-release and stabilized fertilizers: an option for enhancing nutrient use efficiency in agriculture. IFA, International fertilizer industry association.
• Van Soest, P. J., Wine, R.H., 1967. The use of detergents in the analysis of fibrous feeds. IV. Determination of plant cell wall constituents. Journal of the Association of Official Analytical Chemists, (50):50-55.
• Van Soest, P.J., 1994. Nutritional ecology of ruminants, 2nd ed. Cornel University Pres, pp. 476.
• Wu, S. F., Wu, L. H., Shı, Q. W., Wang, Z. Q., Chen, X. Y., Li, Y. S., 2007. Effects of a new nitrification inhibitor 3, 4-dimethylpyrazole phosphate (DMPP) on nitrate and potassium leaching in two soils. Journal of Environmental Sciences, 19(7), 841-847.
• Watson, C. J., Miller, H., Poland, P., Kilpatrick, D. J., Allen, M. D. B., Garrett, M. K. and Christianson, C. B., 1994. Soil properties and the ability of the urease inhibitor N-(n-butyl) thio- phosphoric triamide (nBTPT) to reduce ammonia volatilization from surface-applied urea. Soil biology and Biochemistry, 26(9): 1165-1171
• Yılmaz, Ş., Sağlamtimur, T., 1996. Ana ürün mısırda üst gübre olarak uygulanan farklı form ve dozlarda azot gübresinin hasıl verimi ve kalitesine etkisi. MKÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 1 (1): 113-124.