Palandöken Dağı Korunan Bir Alpin Meranın Bitki Örtüsü, Yaygın Geniş Yapraklı Türlerin Yersel Dağılımı ve Bitki Türleri İle Toprak Özellikleri Arasındaki İlişkiler

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 1, 97 - 104, 28.06.2021

Şule Erkovan , Ali Koç

https://doi.org/10.33202/comuagri.886081

Öz

Canlı ve dinamik yapıya sahip mera vejetasyonları çok çeşitli faktörlerin etkisi altında şekillenmektedir. Yüksek rakıma sahip korunan mera alannında yürütülen çalışmada toplam 47 bitki türüne rastlanılmış, buğdaygiller familyasına dahil türlerin oranı 40.90, baklagiller familyasına dahil türlerin oranı 36.31 ve diğer familyalara dahil türlerin oranı 22.80 olarak bulunmuştur. Yersel değişkenliği belirlenen türler parçalı bir durum göstermiş, en homojen Medicago papillosa olduğu belirlenmiştir. Bitki türleri ve toprak özellikleri arasında önemli ilişkiler tespit edilmiştir. Buğdaygil türleri ordinasyon ekseninde merkezde yer alırken, diğer türler toprak özelliklerine bağlı olarak eksenlere dağılmıştır. Sonuç olarak korunan mera vejetasyonlarında otlatmanın olumsuz etkisi olmamamsına karşın bitkiler arası ve bitki çevre ilişkilerinin önemli olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

botanik kompozisyon, yersel dağılım, bitki toprak ilişkileri

Kaynakça

• Altın, M., Gökkuş, A., Koç, A., 2011. Çayır ve Mera Yönetimi. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Cilt I, 363 s, Ankara.
• Blaser, W.J., Sitters, J., Hart, S.P., Edwards, P.J., Venterink, H.O., 2013. Facilitative or competitive effects of woody plants on understorey vegetation depend on N-fixation, canopy shape and rainfall. Journal of Ecology. 101: 1598-1603.
• Castanho, C.T., Oliveira, A.A., Prado, P.I.K.L., 2015. Does extreme environmental severity promote plant facilitation? An experimental field test in a subtropical coastal dune. Oecologia. 178: 855-866.
• Clarke, P.J., Latz, P.K., Albrecht, D.E., 2005. Long-term changes in semi-arid vegetation: Invasion of an exotic perennial grass has larger effects than rainfall variability. Journal of Vegetation Science. 16: 237-248.
• Cramer, M.D., Van Cauter, A., Bond, W.J., 2010. Growth of N2-fixing African savanna Acacia species is constrained by below-ground competition with grass. Journal of Ecology. 98: 156–167.
• Ehlers, B.K., Charpentier, A., Grondahl, E., 2014. An allelopathic plant facilitates species richness in the Mediterranean garrigue. Journal of Ecology. 102: 176-185.
• Eldridge, D.J., Bowker, M.A., Maestre, F.T., Roger, E., Reynolds, J.F., Whitford, W.G., 2011. Impacts of shrub encroachment on ecosystem structure and functioning: towards a global synthesis. Ecology Letters. 14: 709-722.
• Erkovan, H.I., Tan, M., Halitligil, M.B., Kışlal, H., 2008. Performance of white-clover grasses mixtures: Part-I Dry matter production, botanical composition, nitrogen use efficient, nitrogen rate and yield. Asian Journal of Chemistry. 20: 4071-4076.
• Erkovan, H.İ., Koç, A., Aksakal, E.L., Öztaş, T., Özgül, M., 2011. Mera bitki örtüsünün koruma ve farklı otlatma sistemi uygulamalarına tepkisi. Türkiye IX. Tarla Bitkileri Kongresi, 1749-1754. 12-15 Eylül, Bursa.
• Friedel, M.H., Pickup, G., Nelson, D.J., 1993. The interpretation of vegetation change in a spatially and temporally diverse arid Australian landscape. Journal of Arid Environments. 24: 241-260.
• Gamma Design Software. 2005. GS+Geoistatistics for the Environmental Sciences. GS+ User’ s Guide, Ver 7, Plainwell, USA.
• Gökkuş, A., Koç, A., Çomaklı, B., 1995. Çayır - Mera Uygulama Klavuzu. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 142, 139 s, Erzurum.
• Grant, K., Kreyling, J., Heilmeier, H., Beierkuhnlein, C., Jentsch, A., 2014. Extreme weather events and plant-plant interactions: shifts between competition and facilitation among grassland species in the face of drought and heavy rainfall. Ecological Research. 29: 991-1001.
• Herbel, C.H., Pieper, R.D., 1991. Grazing Management, In Semiarid Lands and Deserts, Soil Resources and Reclamation, Ed: J. Skujins. Marcel Dekker, New York, USA, 361-385.
• Koç, A., Çomaklı, B., Gökkuş, A., Tahtacıoğlu, L., 1994. Azot ve fosforla gübreleme ile korumanın Güzelyurt Köyü (Erzurum) mer'asının bitki örtüsüne etkileri. Tarla Bitk. Kong.,Cilt III Çayır-Mer'a Yembitk. Bildirileri, 78-82. 25-29 Nisan, İzmir
• Koc, A., Erkovan, H.I., Serin, Y., 2008. Changes in vegetation and soil properties under semi-nomadic animal raising areas in highlands, rangelands of Turkey. Current World Environment. 3: 15-20.
• Koc, A., Erkovan, S., Erkovan, H.I., Oz, U., Birben, M.M., Tunc, R., 2013a. Competitive effects of plant species under different sowing ratios in some annual cereal and legume mixtures. Journal of Animal and Veterinary Advances. 12: 509-520.
• Koç, A. Güllap, M.K., Erkovan, H.I., 2013b. The soil seed bank pattern in highland rangelands of Eastern Anatolian Region of Turkey under different garzing systems. Turkish Journal of Field Crops. 18: 109-117.
• Kurokawa, H., Peltzer, D.A., Wardle, A., 2010. Plant traits, leaf palatability and litter decomposability for co-occurring woody species differing in invasion status and nitrogen fixation ability. Functional Ecology. 24: 513-523.
• Lauenroth, W.K., 1979. Grassland primary production: North American grassland in perspective, In perspectives in grasslans ecology, Ed: N.R. French. Springer-Verlag, New York. 3-24.
• Lund, H.G., 2007. Accounting for the world’s rangelands. Rangelands. 29: 3-10.
• Rajaniemi, T.K., 2011. Competition for patchy soil resources reduces community evenness. Oecologia. 165: 169-174.
• Rayburn, A.P., Schupp, E.W., 2013. Effects of community- and neighborhood-scale spatial patterns on semi-arid perennial grassland community dynamics. Oecologia. 172: 1137-1145.
• Sitters, J., Edwards, P.J. Venterink, H.O., 2013. Increases of soil C, N and P pools along an Acacia tree density gradient and their effects on trees and grasses. Ecosystems. 16: 347-357.
• ter Braak, C.F.J., Smilauer, P., 2002. Canoco Reference Manueal and Candraw for Windows User’s Guide: Software for Canonical Community Ordination (Version 4.5). Wageningen University and Research Centre, Wageningen.
• Thilenius J. F., 1979. Range management in the alphin zone: Practices and Problems. In: Special Managements Needs of Alpine Ecosystems (Ed: D. A. Johnson). Soc. Range Manage., Range Sci. Series No: 5 Colorado, USA.
• Venterink, H.O., 2011. Does phosphorus limitation promote species-rich plant communities?. Plant Soil. 345: 1-9.
• Verdu, M., Jordano, P., Valiente-Banuet, A., 2010. The phylogenetic structure of plant facilitation networks changes with competition. Journal of Ecology. 98: 1454-1461.
• Wang, P., Weiner, J., Cahill, J.F., Zhou, D.W., Bian, H.F., Song, Y.T., Sheng, L.X., 2014. Shoot competitşon, root competition and reproductive allocation in Chenopodium acuminatum. Journal of Ecology. 102: 1688-1696.