Çanakkale İlinde Farklı Konukçularda (Tropinota (Epicometis) hirta (Poda, 1761) (Cetoniidae: Coleoptera))’nın Mevsimsel Uçuşu ve Ergin Popülasyon Gelişmesi

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 2, 237 - 246, 21.12.2021

Halil İbrahim Avcı Ali Özpınar

https://doi.org/10.33202/comuagri.958307

Cited By: 1

Öz

Araştırma 2020 ve 2021 yılında Çanakkale ili Merkez (Dardanos ve Saraycık köyü) ve Ezine (Akköy) ilçelerinde farklı konukçu bitkilerde Tropinota (Epicometis) hirta (Poda,1761) (Coleoptera; Cetoniidae) erginlerin mevsimsel uçuşu ve popülasyon yoğunluğunu belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Erginlerin yakalanmasında 50x35x20 cm ebatlarında #4D9AC9 hexadecimal mavi renk ile boyanmış içinde 1/3 oranında su bulunan ve cezbedici (1:1 Trans-anethol ve Cinnamil alcohol) ekli leğen tuzaklar kullanılmıştır. Tuzaklar şubat ayı ortalarından itibaren örnekleme yerlerine kurulmuş ve haziran ayı sonlarına kadar her gün kontrol edilerek suya yakalanan erginler kaydedilmiştir. 2021 yılında yapılan çalışmada Prunus domestica (erik), Prunus persica (şeftali) ve Prunus avium (kiraz) ve merada yakalanan ergin sayıları istatistiksel olarak karşılaştırılmıştır. Dardanos’ta kurulan tuzaklara T. hirta ilk erginleri 2020 yılında 02 Mart’ta ve 2021 yılında ise 12 Şubat’ta yakalanmıştır. Akköy’de ise 2021 yılında ilk erginler tuzaklarda erik parselindeki 13 Şubat’ta ve merada ise 24 Şubat’ta kaydedilmiştir. T. hirta erginleri meyve türleri dışında buğday ve bakla gibi kültür bitkileri ile 16 yabani konukçu bitkide tespit edilmiştir. Her iki yılın sonuçlarına göre Dardanos’ta Sinapsis arvensis (yabani hardal) bitkisinin T. hirta ergin uçuşunda önemli bir yere sahip olduğu görülmüştür. Çanakkale ilinde meyvecilik açısında önemli bir potansiyele sahip Saraycık köyündeki tuzaklarda her iki yılda da T. hirta ergin sayısı sınırlı düzeyde kalmıştır Buna karşın Dardanos ve Akköy’deki tuzaklarda yüksek sayıda ergin kaydedilmiş olup, Dardanos’ta meradaki tuzaklarda 2020 ve 2021 yılında 301 ve 412 ergin sayılmıştır. Akköy’de ise merada 362, erikte 574, şeftalide 279 ve kirazda 454 adet T. hirta ergini kaydedilmiştir. Sonuç olarak T. hirta’nın ilk ergin uçuşunda mera alanlarının önemli bir rezerv kaynağı olduğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Çanakkale, Leğen tuzaklar, Tropinota hirta, Konukçu bitkiler, Ergin uçuşu

Destekleyen Kurum

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi

Proje Numarası

FYL*2021-3584

Kaynakça

• Aslan, Ö., Arslan, M., 2015. Kahramanmaraş ili badem ağaçlarında bakla zınnı (Epicometis hirta (poda.) (Coleoptera: Scarabaeidae))’nın farklı tuzaklarla yakalanması üzerine araştırma. KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, 18 (4):6 – 12.
• Aydın, G., 2011. Plant phenogoly- related shifts in color preferenses of Tropinota (Epicometis) hirta (Coleoptera.: Scarabaeidae: Cetoniinae) adults-key to effective popülation monitoring and supression, Florida Entomologist, 94(4): 832-838.
• Böhm, H., 1950. Observations on the occurrence of Tropinota hirta injuring fruit blossom in Austria. Journal Pflanzenschutzberichte, 5(3-4): 241-257.
• Esfahani, M. N., Alizadeh, G., Zarei, Z., Esfahani, M. N. 2012. The main insect pests of safflower on various plant parts in Iran. Journal of Agricultural Science and Technology 2 (11):1281-1288.
• Erbay, İ., Özpınar, A., 2019. Farklı tonda mavi renkli leğen tuzakların değişik yüksekliklerde şeftali bahçelerinde çiçek zınnı (Epicometis hirta (Poda) (Coleoptera: Scarabaeidae) erginlerini yakalamada etkisi ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 7 (2): 239 – 247.
• Gezer, B. ve Özpınar, A., 2015. çanakkale ilinde şeftali, elma, kiraz ve kayısılarda Tropinota hirta (Poda) (Coleoptera.: Scarabeidae) ergin yoğunluğunu belirlemede farklı tuzakların değerlendirilmesi, ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 3 (2): 27-34.
• Güvenç, C., Yaşar, B., 2015. Mavi renkli huni tuzaklarda kullanılan farklı cezbedicilerin kiraz çiçeklerinde beslenen Tropinota hirta (Poda) (Coleoptera: Scarabaeidae) erginlerinin yakalanması üzerine etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 18(3):97-104
• Kara, K., 1995. Tropinota hirta (Poda) (Coleoptera: Scarabaeidae)’nin Tokat ve çevresindeki konukçuları, yayılışı, zarar düzeyi, bazı biyolojik özellikleri ve mücadele imkânları üzerinde araştırmalar. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Dergisi. 12 (1): 15–26.
• Kutinkova, H., Andreev, R., 2004. Integrated pest management in sweet cherry (Prunus avium l.) orchards in Bulgaria., Journal of Fruit Ornamental Plant Research. 12(1): 41- 47.
• Erdoğan, O., Ö., 2016. Armut Ağaçları Çiçeklerinde Beslenen Tropinota (Epicometis) HİRTA (Poda) (Coleoptera: Cetoniidae)’nın Yakalanması Üzerine Farklı Tuzakların Etkisi. SDÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Bitki Koruma Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. 27 s.
• Özpınar, A., Erbay, İ., 2020. İki şeftali çeşidinde mavi leğen tuzaklarla yakalanan Tropinota hirta (Poda, 1761) (Coleoptera: Cetoniidae) ergin sayısının karşılaştırılması. Harran Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 24(3): 250-258.
• Ražov, J., Barić, B., Dutto, M. 2009. Fauna of the cetoniid beetles (Coleoptera: Cetoniidae) and their damages on peach fruits in orchards of Northern Dalmatia, Croatia. Entomol Croat 13(2): 7-20.
• Sağdaş, A., 2011. Farklı tuzakların Afyonkarahisar ili Sultandağı ilçesinde kiraz ve elmalarda zarar yapan Baklazınnı (Epicometis (=Tropinata) hirta Poda Coleoptera: Scarabaeidae))’nın yakalanması üzerine etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Bitki Koruma Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi Isparta, 162 s.
• Schmera, D., Toth, M., Subchev, M., Sredkov, I., Szarukan, I., Jermy T., Szentesi, A., 2004. Importance of visual and chemical cues in the development of an attractant trap for Epicometis (Tropinota) hirta Poda (Coleoptera: Scarabaeidae). Crop Projection, 23 (10): 939-944.
• Subchev, A., Toshova, B., Andreev A., Petrova D., Maneva D., Teodora S., Marinova T., Minkov M., Velchev I., 2011. employing floral baited traps for detection and seasonal monitoring of Tropinota (Epicometis) hirta (Poda) (Coleoptera: Cetoniidae) in Bulgaria. Acta Zoological Bulgarica, 63 (3): 269-276.
• Stanek, V.J., 1984. Encyclopedie des Insectes Coleopteres. Suoboda, Prague, Czech Republic. 224 p.
• Stankevych, S., 2017 Comparative characteristic of sea kale (Brassiaceae: Crambe Abyssinica Hochst.) with others oil-producıng cabbage crops of the eastern forest-steppe of Ukraine Agrobiodiversity,1(4):417–421.
• Vuts, J., Szarukan, I., Subchev, M., Toshova, T., Toth, M., 2009. Improving the floral attractant to lure Epicometis hirta Poda (Coleoptera: Scarabaeidae, Cetoniinae). Journal of Pest Science. 83(1): 15–20.
• Ursache, P. L., Trotus, E., Buburuz, A. A., 2017. Observations concerning the harmful entomofauna from winter rapeseed crops in the conditions of Central of Moldava, between years 2014-2017. Journal of Engineering Studies and Research, 23 (2):33-41.
• Uzun, A., A., 2019. Adıyaman ili badem bahçelerinde bakla zınnı Tropinota hirta (Poda, 1761) (Coleoptera: Scarabaeidae)’nın popülasyon değişimi, konukçuları ve farklı tuzakların etkinliğinin belirlenmesi Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniverstitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bitki Koruma Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. 58 s.
• Yaşar, B., Dahham Dahham O. A., 2019. Farklı elma çeşitleri üzerine asılan tuzakların Tropinota hirta (Poda, 1761) (Coleoptera: Cetoniidae)’nın yakalaması üzerine etkisi. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 6 (1): 57 – 64.