Farklı Sulama Koşullarda Hırsız Kaçıran Kavununda (Cucumis melo L.) Verim ve Verimi Etkileyen Morfolojik Özelliklerin Değişimi

Year 2022, Volume: 10 Issue: 2, 275 - 283, 28.12.2022

Hatice Nihan Çiftci , Prof. Dr. Kenan Kaynaş

https://doi.org/10.33202/comuagri.963927

Abstract

Modern kültür çeşitleri organik tarım gibi sınırlı girdi kullanılan tarım sistemlerinde, bu sisteme özgü koşullarda hüküm süren rekabetçi şartların yarattığı stres koşullarına ve zorluklara yeteri kadar dayanıklı değillerdir. Oysaki eski yerel genotipler sahip oldukları heterojen genetik yapı nedeni ile modern kültür çeşitlerine kıyasla verim, kimyasal içerik ve stres koşullarına dayanıklılık gibi birçok özellik bakımından çeşitlilik göstermektedirler. Diğer yandan organik koşullar altında yetiştiriciliği yapılan çeşitlerin, biyotik ve abiyotik koşullara daha dayanıklı ve yetiştirildiği ortamda daha rekabetçi olması beklenmektedir. Bu stres faktörlerinden en çok karşılaşılanlardan birisi su stresi olup, kısıtlı sulamalar ve düzensiz yağışlar nedeniyle verim ve kalite kayıpları yaşanabilmektedir. Bu nedenle, stres faktörlerine dirençli, ciddi verim kayıpları yaşamayan çeşitlere ihtiyaç duyulmaktadır. Çalışmada, Çanakkale yöresine ait (Biga) Hırsız kaçıran yerel kavun genotipinde farklı seviyelerde sulama uygulamalarının konvansiyonel tarım ve organik tarım şartları altında, verime olan etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, kavun bitkileri 2019 ve 2020 yıllarında, tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak yetiştirilmiş ve üç farklı sulama seviyesi (A sınıfı buharlaşma kabından meydana gelen buharlaşmanın %0’ı %50’si, %100’ü) uygulaması gerçekleştirilmiştir. Çalışmada Hırsız Kaçıran genotipine ait kavunlarda verim ve verimi etkileyen bazı morfolojik özellikler (meyve boyu, meyve çapı, kabuk kalınlığı, meyve eti kalınlığı, çekirdek evi boyu) değerlendirilmiştir. Sulama uygulamalarında en yüksek verim en fazla sulama uygulamasından elde edilmiştir. Kısıtlı sulanan koşullarda meyve boyutlarında azalma meydana gelmiştir. Kabuk kalınlığı ve çekirdek evi boyu parametreleri önemsiz bulunmuştur. Bununla birlikte, pazarlanabilirlik açısından önemli olan et kalınlığı sulama miktarının azalmasıyla olumsuz etkilenmiş fakat yetiştiricilik koşullarının meyve et kalınlığını istatistiksel olarak etkilemediği belirlenmiştir. Böylece verim ve verimi etkileyen bazı meyve özelliklerinin sulama düzeylerinden etkilendiği ancak yetiştiricilik koşullarının verim dışında büyük farklılıklara yol açmadığı sonucuna varılmıştır.

Keywords

Kavun, Stres, Verim, Sulama, Yerel çeşit, organik

Supporting Institution

Bu çalışma Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimince Desteklenmiştir.

Project Number

Proje Numarası: FDK-2020-3218

Thanks

Çalışma Hatice Nihan ÇİFTCİ’nin doktora tezinden üretilmiştir. Sözlü olarak Internatıonal Global Clımate Change Congress (3-5 June 2021) etkinliğinde sunulmuştur.

References

• Abdel-Razzak, H., Wahb-Allah, M., Ibrahim, A., Alenazi, M., Alsadon, A.,2016. Response of Cherry Tomato to Irrigation Levels and Fruit Pruning under Greenhouse Conditions. J. Agr. Sci. Tech. Vol. 18: 1091-1103.
• Anonim, 2018. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Organik Tarımın Esasları ve Uygulanmasına İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik.Erişim:16.04.2019, http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/01/20180110-1.htm.
• Anonim, 2020. Çanakkale İlinin İklim Durumu. http://izmir.mgm.gov.tr/FILES/iklim/canakkale_iklim.pdf Erişim: 04.10.2020.
• Anonim, 2021a. TUİK, Üretim İstatistikleri https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=tarim-111&dil=1 erişim: 15.06.2021
• Anonim, 2021b. MGM, Kuraklık Analizi. https://mgm.gov.tr/veridegerlendirme/kuraklik-analizi.aspx?d=yillik#sfB erişim:15.06.2021
• Anonim, 2021c. DSİ 2019 Yılı Resmi Su Kaynakları İstatistikleri. https://www.dsi.gov.tr/Sayfa/Detay/1344 erişim:15.06.2021.
• Barzegar, T., Heıdaryan, N., Loftı, H., Ghahremanın, Z., 2018. Yield, Fruit Quality and Physiological Responses of Melon Cv. Khatooni under Deficit İrrigation. Adv. Hort. Sci., 32(4): 451-458.
• Dogan, E., Kırnak, H., Berekatoglu, K., Bılgel, L., Surucu, A., 2008. Water Stress İmposed on Muskmelon (Cucumis melo L.) with Subsurface and Surface Drip İrrigation Systems under Semiarid Climatic Conditions. Irrigation Sci., 26: 131-138.
• Doorenbos, J., Pruıtt, W. O., 1992. Crop Water Requirements. FAO İrrigation and Drainage Paper no: 24, Rome,Italy.
• Eylen, M., Kanber, R. ve Tok, A., 1986. Çukurova Koşullarında Karık ve Damla Sulama Yöntemleri ile Sulanan Çileğin Verim ve Su Tüketimi. Köy Hizmetleri Araştırma Enstitüsü Yayınları 135. 77. 39s. Tarsus.
• Guan, W., Zhao, X., Treadwell, D.D., Alligood, M. R., Huber, D.J., Dufault, N. S., 2013. Specialty Melon Cultivar Evaluation under Organic and Conventional Production in Florida. Horttechnology 23 (6): 905-912.
• Kanber, R., Köksal, H., Önder, S., Eylen, M., 1996. Farklı Sulama Yöntemlerinin Genç Portakal Ağaçlarında Verim, Su Tüketimi ve Kök Gelişimine Etkileri. J.of. Agriculture and Forestry 20 (1996) 163 – 172.
• Karaçalı, İ., 2012. Bahçe Ürünlerinin Muhafaza ve Pazarlanması (8. baskı). Ege Üniv. Yayınevi s. 486, Bornova İzmir.
• Keshavarzpour, F., Rashidi, M., 2011. Response of Crop Yield and Yield Componenets of Cantaloupr to Drought Stres. World Appl. Sci. Jour. 15 (3): 382-385.
• Nwokwu, G.N., Ekwu, L.G., Utobo, E.B., 2018. Effect of Water Stress at Different Phenological Stages of Muskmelon (Cucumis melo L). Indian J. Agric. Res. 52 (4): 452-455.
• Özbek, Ö., Kaman, H., 2019. Growıng of Melon Irrıgated wıth Drıp Irrıgatıon. Scientific Papers. Series B, Horticulture. Vol. LXIII, No. 1.
• Park, E., Luo, Y., Marine, C.S., Everts, K.L., Micallef , S.A., Bolten, S., Stommel, J., 2018. Consumer Preference and Physicochemical Evaluation of Organically Grown Melons. Postharvest Biology And Technology 141:77-85.
• Sharma, S.P., Leskovar, D.I., Crosbyb, K.M., Volder, A., Ibrahim, A.M.H., 2014. Root Growth, Yield, and Fruit Quality Responses of Reticulatus and İnodorus Melons (Cucumis melo L.) to Deficit Subsurface Drip İrrigation. Agricultural Water Management., 136: 75-85
• Sönmez, İ, 2011. Konvansiyonel Koşullarda Geliştirilen Bazı Sanayi Domatesi Hatlarının Organik Koşullara Uygunluklarının Belirlenmesi. Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, s.116.
• Taiz, L., Zeiger, E., 2008. Bitki Fizyolojisi (3. Baskıdan Çeviri). Palme Yayıncılık, s.690. Ankara.
• Vural, H., Eşiyok, D., Duman, İ., 2000. Kültür Sebzeleri (Sebze Yetiştirme). Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Bahçe Bitkileri Bölümü, s. 368, İzmir.
• Yavuz, N., 2021. Can Grafting Affect Yield and Water Use Efficiency of Melon under Different İrrigation Depths in a Semi-Arid Zone? Arabian Journal of Geosciences 14:1118.