Evaluation of Irrigation Performance in Boyalıca Pump Irrigation

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 1, 67 - 77, 22.07.2024

Barke Hussein Chote , Hayrettin Kuşçu

https://doi.org/10.33202/comuagri.1374728

Öz

Bu çalışma 2016-2020 yılları arasında İznik-Bursa'da yer alan Boyalıca Pompaj Sulamasının performansını değerlendirmek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Performans değerlendirmesinde Uluslararası Sulama ve Drenajda Teknoloji ve Araştırma Programı tarafından önerilen bir gösterge seti kullanılmıştır. Su kullanım etkinliği göstergelerinin ortalama sonuçlarına göre, sulama oranı %63.2, yıllık su temin oranı 0.71, sulanan birim alana ve sulama birim alanına saptırılan yıllık sulama suyu miktarı sırasıyla 7317 m3 ha-1 ve 4644 m3 ha-1 olarak belirlenmiştir. Finansal etkinlik açısından ortalama sonuçlar incelendiğinde, bakım maliyetinin gelire oranı %47, tahsilat oranı %95.5, birim alan başına toplam işletme-bakım-yönetim masrafı 752 TL ha-1, kullanıcılara iletilen toplam sulama suyu için ortalama gelir 0.22 TL m-3 olarak bulunmuştur. Çalışma alanındaki masrafların karşılanma oranı %46.7 olarak saptanmıştır. Tarımsal üretim etkinliğinin ortalama sonuçlarına göre, sulama alanı eşdeğer brüt üretim değeri 3859 $ ha-1, fiilen sulanan alan eşdeğer brüt üretim değeri 6088 $ ha-1 ve saptırılan birim sulama suyuna karşılık eşdeğer brüt üretim değeri ise 0.86 $ m-3 olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

sulama yönetimi, performans değerlendirmesi, ekonomik göstergeler

Evaluation of Irrigation Performance in Boyalıca Pump Irrigation

Öz

This study was conducted to evaluate the performance of Boyalıca Pumped Irrigation in Iznik-Bursa between the years 2016-2020. In the performance evaluation, an indicator set recommended by the International Programme for Technology and Research in Irrigation and Drainage was used. According to the average results of water use efficiency indicators, the irrigation rate is 63.2%, the annual water supply rate was 0.71, the annual amount of irrigation water delivered to the irrigated unit area and the irrigation unit area were 7317 m3 ha-1 and 4644 m3 ha-1, respectively. When the average results in terms of financial efficiency were examined, the ratio of maintenance cost to income was 47%, the collection rate was 95.5%, the total operating-maintenance-management cost per unit area was 752 TL ha-1, the average income was 0.22 TL for the total irrigation water delivered to the users. The coverage ratio of the expenses in the work area was 46.7%. According to the average results of agricultural production efficiency, the equivalent gross production value of the irrigation area was 3859$ ha-1, the equivalent gross production value of the actually irrigated area was 6088$ ha-1 and the equivalent gross production value for the diverted unit irrigation water was 0.86$ m-3.

Anahtar Kelimeler

irrigation management, performance assessment, economic indicators

Kaynakça

• Abernethy, C.L. 1986. Performance measurement in canal water management: a discussion. ODI-IIMI Irrigation Management Network Paper, No. 86/2d. London Overseas Development Institute.
• Akbulak, C., 2009. Human and Economic Geographical Investigation of Iznik Basin. Eurasia Ethnography Foundation Publications, Ankara.
• Akçay, S., 2016. Aydın İli Sulama Kooperatiflerinde su sağlama oranlarının belirlenmesi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi. 13(02):135-143.
• Akçay, S., 2018. Sulama birliklerinin ekonomik ve kurumsal performansının karşılaştırmalı değerlendirmesi: Batı Ege örneği. Tarım Ekonomisi Dergisi. 24(2):109-115.
• Anderoğlu, R., 2020. Anamur Sulama Birliği’nde sulama performansının karşılaştırmalı değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarımsal Yapılar ve Sulama Anabilim Dalı, Adana, Yüksek Lisans Tezi.
• Anonymous,1998. Bilecik İli Arazi Varlığı. T.C. Başbakanlık Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü Yay., İl rapor no: 12, Ankara.
• Anonymous, 2022. İznik toprak özellikleri. http://www.iznik.gov.tr/iznik-cografi-yapi/, Date of Access: 16.04.2022.
• Anonymous, 2023. DSİ 2022 Yılı Faaliyet Raporu. Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü Strateji Geliştirme Daire Bşk. Ankara.
• Arslan, F., Değirmenci, H., 2018. Sulama şebekelerinin işletme-bakım ve yönetim modernizasyonunda RAP-MASSCOTE Yaklaşımı: Kahramanmaraş Sol Sahil Sulama şebekesi örneği. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 49(1):45-51.
• Beyribey, M., 1997. Devlet Sulama Şebekelerinde Sistem Performansının Değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları. 14: 80-813.
• Beyribey, M., Öğretir, K., 1997. Eskişehir DSİ Sulama Şebekesinde Sistem Performansının Değerlendirilmesi, Eskişehir: KHGM Eskişehir Araştırma Enstitüsü Araştırma Raporları.
• Cengiz, A., 2019. Acıpayam sulama birliği performansının değerlendirilmesi. Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Isparta, Yüksek Lisans tezi.
• Çakmak, B. Tekiner, M., 2010. Çanakkale Kepez Kooperatifinde sulama performansının değerlendirilmesi. 1. Sulama ve Tarımsal Yapılar Sempozyumu. 1:279-290, Kahramanmaraş.
• Çolak, M.S., Çakmak, B. (2018). DSİ 15. Bölge sulama şebekelerinde tarımda su kullanımının değerlendirilmesi, Süleyman Demirel Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 1. Uluslararası Tarımsal Yapılar ve Sulama Kongresi Özel Sayısı: 26-30, Isparta.
• Değirmenci, H., 2001. Devredilen sulama şebekelerinin karşılaştırma göstergeleri ile değerlendirilmesi. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 15: 31-41.
• Demir, H.N., Topak, R., 2014. Konya – Sarayönü İlçesi Gözlü Sulama Kooperatifinde su yönetimi. Selçuk Tarım Bilimleri Dergisi. 2(1):19-26.
• Diker, C., 2018. Aşağı Seyhan Ovası sulama birliklerinin değerlendirilmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Biyosistem Mühendisliği Anabilim Dalı, Kahramanmaraş, Yüksek Lisans Tezi.
• DSİ, 2015. Mahsul Sayım Sonuçları, İzleme ve Değerlendirme Raporu, Faaliyet Raporu, Planlı Su Dağıtım Raporları. DSİ 20. Bölge Müdürlüğü İşletme ve Bakım Şubesi. Kahramanmaraş.
• Eliçabuk, C., Topak, R., 2017. Gevrekli Sulama Birliği’nde Sulama Performansının Değerlendirilmesi. Selçuk Tarım Bilimleri Dergisi 3(2): 191-199.
• Ersöz, Ö., Çamoğlu, G., 2020. Bursa ilindeki sulama birliklerinin performans göstergelerinin karşılaştırmalı değerlendirmesi. Bursa Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 34 (2): 267-285.
• Geçgel, G., Akkuzu, E., Girgin, A. (1998). Sulama şebekelerinde sistem başarılarının belirlenmesine yönelik bazı değerlendirmeler. Ege Bölgesi I.Tarım Kongresi, 7-11 Eylül 1998, Aydın.
• Gençoğlu, M., Değirmenci, H., 2019. Sulama performansının değerlendirilmesi: Kırıkhan Sulama Birliği örneği. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi. 22(3): 436-443.
• Gümüş, M. İ., Tekiner, M., 2023. Bazı DSİ bölgelerindeki sulama oranları ve sulanmayan alanların sulanmama nedenleri. ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi. 11(1): 87-95.
• Kalender, A. M., 2017. Ilgın Ovası Pompaj Sulama Birliğinde sulama performansının değerlendirmesi. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarımsal Yapılar ve Sulama Anabilim Dalı, Konya, Yüksek Lisans Tezi, 46s.
• Kapan, E., 2010. Asartepe Sulama Birliğinde sulama performansının karşılaştırmalı değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı, Ankara, Yüksek lisans Tezi, 41s.
• Kartal, S., Değirmenci, H., Arslan, F., 2020. Assessment of irrigation schemes with performance indicators in southeastern irrigation district of Turkey. Journal of Agricultural Sciences. 26 (2): 138-146.
• Kaya, N., Çiftçi, N., 2016. Sulama birliklerinin tarımsal sulama işletmeciliğindeki rolü, Konya-Çumra Sulama Birliği örneği. Bahri Dağdaş Bitkisel Araştırma Dergisi. 5 (2): 45-57.
• Kloezen, W.H., Garces-Restrepo, C., 1998. Assessing irrigation performance with comparative indicators,the case of the Alto Rio Lerma Irrigation District, Mexico. International Water Management Institute (IWMI) Research Report No. 22. Colombo, Srilanka.
• Kuşçu, H., Demir, A.O., Korukçu, A., 2008. An assessment of the irrigation management transfer programme: case study in the Mustafakemalpaşa irrigation scheme in Turkey. Irrigation and Drainage. 57(1): 15-22.
• Kuşçu, H., Bölüktepe, F., Demir, A.O., 2009. Performance assessment for irrigation water management: A case study in the Karacabey irrigation scheme in Turkey. African Journal of Agricultural Research. 4 (2):124-132.
• Kuşçu, H., 2012. Benchmarking performance assessment of irrigation water management in a river basin: Case study of the Susurluk river basin, Turkey. African Journal of Business Management. 6(8): 2848-2859.
• Malano, H., Burton, M. 2001. Guidelines for Benchmarking Performance in the Irrigation and Drainage Sector. Rome: International Programme for Technology and Research in Irrigation and Drainage. ISBN 92-5-104618-2.
• Molden, D., Gates, T.K., 1990. Performance measures for evaluation of irrigation water delivery systems. Journal of Irrigation and Water Engineering. 116(6): 804-823.
• Molden, D., Sakthivadivel, R., Perry, C. J., Fraiture, C., Kloezen, W. H.,1998. Indicators for comparing performance of irrigated agriculture. Internatfional Water Management Institute (IWMI) Research Report 20. IWMI, Sri Lanka.
• Nalbantoğlu, G., Çakmak, B., 2007. Akıncı Sulama Birliğinde sulama performansının karşılaştırmalı değerlendirilmesi. Tarım Bilimleri Dergisi. 13(3): 213-223.
• Özbek, Ö., Kaman, H., Ertürk, E., 2017, Evaluation of the performance of irrigation associations in Antalya Region, Aksu Plain. Mediterrenean Agricultural Sciences. 30(1): 47-51.
• Roeser, P. A., Franz, S. O., Litt, T., Ülgen, U. B., Hilgers, A., Wulf, S., Wennrich, V., Ön, S. A., Viehberg, F. A., Çağatay, M. N., and Melles, M., 2012. Lithostratigraphic and geochronological framework for the paleoenvironmental reconstruction of the last ∼ 15 36 ka cal BP from a sediment record from Lake Iznik (NW Turkey). Quaternary International. 274:73-87.
• Sakthivadivel, R., De Fraiture, C., Molden, D.J., Perry, C., Kloezen, W., 1999. Indicators for land and water productivity in irrigated agriculture. 15:161-179.
• Sarma, P.B.S., Rao, V.V., 1997. Evaluation of an irrigation water management scheme a case study. Agricultural Water Management. 32: 181-195.
• Small, L.E., Svendsen, M., 1990. A framework for assessing irrigation performance. Working Papers on Irrigation Performance 1. International Food Policy Research Institute. Washington, D.C., USA.
• Takeshi, H., Abdelhadi, A. W., 2003. Participatory approaches to irrigation systems, water resources planning and management. Proceedings of the International Workshop on Participatory Management of Irrigation systems, Water Utilization Techniques and Hydrology, A Session of the 3rd World Water Forum, March 2003, Theme: Agriculture Food and Water, VIXII.
• Tanrıverdi, Ç., Degirmenci, H., Sesveren, S., 2011. Assessment of irrigation schemes in Turkey based on management types. African Journal of Biotechnology. 10(11): 1997-2004.
• Turhan, B., 2019. Develi ovası sağ sahil sulama birliğinde sulama performansının değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarımsal Yapılar ve Sulama Ana Bilim Dalı, Konya, Yüksek Lisans Tezi, 51s.
• Yürekli, H., Topak, R., 2018. Ereğli İvriz Sağ Sahil Sulama Birliği’nde sulama performansının değerlendirilmesi. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi. 32(3): 221-230.