1963-1994 Yılları Arasında Türkiye’de Gerçekleşen Grevleri Etkileyen Faktörlere İlişkin Ekonometrik Bir Model Önerisi

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 59, 1903 - 1920, 01.01.2018

Sayım Yorgun Meltem Delen Hakan Bektaş

Öz

Bu çalışmada, 1963-1994 dönemi verileri kullanılarak Türkiye’de grev sayısı üzerinde etkili olan faktörler araştırılmıştır. Yapılan literatür taramasıyla bağımsız değişkenler belirlenmiştir. Uygulanan regresyon analizi neticesinde; sendikalaşma oranı ve hükümetin kurulma şekli değişkenlerinin grev sayısını etkilediği istatistiksel olarak saptanmıştır. Ayrıca sendikalaşma oranı ile grev sayısı arasında zıt yönlü bir ilişki olduğu bulgusuna da ulaşılmıştır. Bu bulgu sendikalaşma oranı arttıkça, kurumsallaşmanın artmakta ve sendikaların güçlenmekte olduğunu, yani daha istikrarlı ilişkilerin ortaya çıktığını göstermektedir. Bu nedenle sendikalaşmanın yaygınlaşmasının çatışmayı arttırma yerine uzlaşma eğilimini güçlendirme potansiyeline sahip olduğu sonucuna varılmıştır. Bu bulguya ek olarak; sendikal hareketin demokratik açılımlardan beslendiğinden hareketle, hükümetin kurulma şeklinin grev sayısı üzerinde etkili olduğu sonucu da elde edilen önemli bulgulardan birisidir

Anahtar Kelimeler

Grevler, Sendika, Regresyon Analizi

An Econometric Model Proposal Regarding the Factors Affecting the Strikes in Turkey Between 1963-1994

Öz

In this study, we analyze the factors that have impact on the number of strikes in Turkey for the 1963-1994 period. We determine the in dependent variables via the literature survey. The results of the regression analysis Show that unionization rate and type of goverment formation have affect on the number of strikes. We find a negativ erelationship between unionization rate and the number of strikes. The findings showt hat as unionization rate increases, institutionalization in creases and unions become stronger, that is, more stablerelations emerge. It is concluded that the widespread unionization has the potential to strengthen the tendency of reconciliation instead of in creasing the conflict.We also conclude that, the goverment formation effects the number of strikes

Anahtar Kelimeler

Strikes, Industrial Union, Regression Analysis

Kaynakça

• Arısoy, İbrahim ve Yaprak, Şenol (2016), “Türkiye’de Grevlerin Belirleyicileri”, Ekonomik Bilimleri Dergisi, Cilt 8, No:2, ss.103-116
• Baıram, Erkin I. & John M. Howels (1989), “Strike Incidence in New Zeland: A New EconometricApproach”, AustralianEconomicPapers, Vol.28/52, pp.93-102.
• Çelik, Aziz (2015), İşçi sınıfının Ayağa Kalktığı Yıllar, https://bianet.org/bianet/emek/161305-isci-sinifinin-ayaga-kalktigi-yillar, (23.03.2018)
• ÇSGB (1995), Çalışma Hayatı İstatistikleri, Yayın No:18, Ankara.
• Davies, Robert J. (1979), “Economic Activity, IncomesPolicyand Strike – A Quantitative Analysis”, British Journal of IndustrialRelations, Volt.17/2, pp.-205-223.
• Ekin, Nusret (1969), “Türkiye’de İş Mücadeleleri”, Sosyal Siyaset Konferansları, XX. Kitap, ss.203-219
• Enders, Walter (2010). AppliedEconometric Time Series, Third Edition, New York: Wiley.
• Gramm, Cynthia L., Wallace E. Hendricksand Lawrence M. Kahn, (1988), “InflationUncertainityand Strike Activity”, IndustrialRelations, Vol.27, No.1, p.114-129.
• Gujarati, D. N. (2006). Temel Ekonometri, Dördüncü Basım, Çevirenler: Ümit Şenesen ve Gülay Göktürk Şenesen, İstanbul: Literatür Yayıncılık
• Güler, Burucu Kümbül,(2012), “Psiko-Sosyal Boyutuyla Grev”, Çalışma ve Toplum, 2012/1, ss.113-146
• Güzel, Şehmuz (1976),Türkiye’de İşçi Hareketleri Tarihi 1908-1984, Kaynak Yayınları, İstanbul.
• Kaufman, Bruce E. (1982), “TheDeterminants of Strikes in United States, 1900- 1977”, ILR Review, Vol.35, No. 4, pp. 473-490.
• Makal, Ahmet(1990), Grevlerin ve Lokavtların Nicel Boyutlarına İlişkin Ölçme ve Değerlendirme Sorunları, http://www.politics.ankara.edu.tr/dergi/pdf/45/1/ahmetmakal.pdf, (25.03.2018)
• Paldam, Martin & Peter J. Pedersen (1982), “TheMacroeconomic Strike Model: A Study of SeventeenCountries, 1948-1975”, ILR Review, Vol.35, No.4, pp. 504-521.
• Petrol-İş (1988), ’87 Petrol-İş Yıllığı,İstanbul.
• Petrol-İş (1995), ’93-94’ Petrol-İş Yıllığı, Yayın No:36, İstanbul
• Seçer, H. Şebnem(2007), “Endüstriyel Uyuşmazlık Biçimi Olarak Grevin Sosyolojik Açıdan Değerlendirilmesi”, Çalışma ve Toplum, 2007/1, ss.141-165
• Sevüktekin, M. ve Nargeleçekenler, M. (2007). Ekonometrik Zaman Serileri Analizi EviewsUygulamalı, İkinci Baskı, Ankara: Nobel Yayın
• Skeels, Jack W. (1971), “Measures of U.S. Strike Activity”, ILR Review, Vol.24, No.4, pp.515-525.
• Tuna, Orhan (1969) Toplu İş Sözleşmesi Düzeninin İktisadi ve Sosyal Tesirleri Ön Araştırma Raporu, DPT, Ankara.
• Türkiye Sendikacılık Ansiklopedisi (1996), Grev, Kültür Bakanlığı ve Tarih Vakfı, İstanbul
• Uçkan, Banu ve Kağnıcıoğlu, Deniz (2009), “İşçilerin sendikalara İlişkin Algı ve Tutumları: Eskişehir Örneği”, Çalışma ve Toplum, 2009/3,ss.35-56
• Vernby, Kare (2007), “StrikesareCommon in CountrieswithMajoritarianElectoralSystem”, PublicChoice, Vol.132, p.65-84.