Eğitimli Genç İşsizliği Üzerinden İşsizlik Kaygısına Bir Bakış

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 54, 1369 - 1396, 01.01.2017

Başak Kıçır

Öz

Yaşamımızı sürdürmek için birçoğumuzun işe ihtiyacı vardır. Uygun ve verimli bir işin yokluğu, yoksulluğa ve sosyal eşitsizliklere yol açmakta depresyon, kaygı, psikosomatik belirtiler, intihar riski, alkol madde kullanımı gibi birçok psikolojik sorunu da beraberinde getirmektedir. Türkiye işsizlik oranlarının yüksek olduğu ülkelerden biridir, özellikle genç nüfus işsizlikten yoğun olarak etkilenmektedir. Ülkemizde gençlerin büyük bir kısmı iş bulma şanslarını artırmak için yükseköğretime yönelmektedir. Her yıl 2 milyondan fazla öğrenci üniversite sınavına girmektedir. Fakat yükseköğretimi tamamlamış gençler işgücü piyasasına girişte birçok zorlukla karşılaşmakta, yaşanan yoğun işsizlik nedeniyle iş bulmakta zorlanmaktadır. Bu durum üniversite eğitimine devam eden gençlerin işsizlik kaygısı yaşamalarına yol açmaktadır. İşsizlik gençlerde öfke, hayal kırıklığı, gelecekten umutsuzluk gibi duygulara yol açabilmektedir. Bu çalışmanın amacı, dünyada ve Türkiye’de işsizliğin ulaştığı boyutları gözler önüne sermek, işsizliğin psikolojik etkilerine değinmektir. Çalışma özellikle yükseköğretime devam eden gençlerin yaşadığı işsizlik kaygısına odaklanmaktadır. Çalışmada genç işsizliği teorileri ve psiko-sosyal işsizlik teorilerine de yer verilmiştir

Anahtar Kelimeler

İşsizlik, Genç İşsizliği, İşsizliğin Psikolojik Etkileri, İşsizlik Kaygısı, Genç İşsizliği Teorileri, Psiko-Sosyal İşsizlik Teorileri

Educated Youth Unemployment and Unemployment Worry

Öz

Many of us need a job in order to survive. Lack of proper and productive job may cause poverty, social inequalities and many psychological problems such as depression, anxiety, psychosomatic symptoms, suicide risk, alcohol and substance abuse. In Turkey unemployment rates are high, especially among young people. Many young people prefer university education in order to raise their employment prospects. Every year more than 2 million students take university exam. But after graduation young people couldn’t find job because of high unemployment rates. These conditions affect university students too, they feel unemployment worry, anger and frustration and they are hopeless about future. The aim of this study is to give detailed information about dimensions of unemployment in world and in Turkey, make clear the psychological effects of unemployment. Focus of this study is unemployment worry among university students. Youth unemployment theories and psycho-social unemployment theories are explained in the study

Anahtar Kelimeler

Unemployment, Youth Unemployment, Psychological Effects of Unemployment, Unemployment Worry, Youth Unemployment Theories, Psycho-Social Unemployment Theorie

Kaynakça

• Abak, H. (2009). Gençlerin İşsizlik Sorunu ve Mesleki Eğitimin Önemi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Ansal, H. , Küçükçiftçi, S. , Onaran, Ö. ve Orbay, B. Z. (2000). Türkiye Emek Piyasasının Yapısı ve İşsizlik, Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı, İstanbul: Numune Matbaacılık.
• Ataman, B. C. (1998). “İşsizlik Sorununa Yeni Yaklaşımlar”, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 53, 59-72.
• Ataman, B. C. (1999). İşgücü piyasası ve istihdam politikalarının temel prensipleri, Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi.
• Aytaç, S. ve Bayram, N. (2001). Üniversite Gençliğinin İş ve Eş Seçimindeki Etkin Kriterlerinin Analitik Hiyerarşi Süreci (AHP) İle Analizi, İşgüç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 3(1). http://www.isguc.org/?p=articleveid=97vecilt=3vesayi=1veyil=2001 (10-01-2017)
• Aytaç, S. ve Keser, A. (2002). İşsizliğin Çalışan Birey Üzerindeki Etkisi, İşgüç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 4(2). (10-01-2017)
• Budak, S. (2005). Psikoloji Sözlüğü, Ankara: Remzi Kitabevi.
• Coxford, L. M. (1998). The Role of Social Support in The Job Seeking Behaviors of Uunemployed Professionals. Yayınlanmamış doktora tezi. The Claremont Graduate University, California.
• Çelik, K. (2006). Unemployment Experience of Youth in Ankara and Şanlıurfa. Yayınlanmamış doktora tezi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
• Ersel, B. (1999). “Ulusal Basında İstihdam ve İşsizlik Sorunları”, Mercek, 14, 52- 67.
• Ersoy-Kart, M. ve Erdost, H. E. (2008). “Unemployment Worries Among Turkish University Students”, Social Behavior and Personality, 36 (2), 275–288.
• Eurostat (2017). Glossary Youth Unemployment. http://ec.europa.eu/eurostat/statistics- explained/index.php/Glossary:Youth_unemployment_rate (14-06-2017)
• Eurostat (2017). Unemployment Statistics.http://ec.europa.eu/eurostat/statistics- explained/index.php/Unemployment_statistics (14-06-2017).
• Feather, N. T. ve Bond, M. J. (1983). “Time Structure and Purposeful Activity Among Employed and Unemployed University Graduates”, Journal of Occupational Psychology, 56, 241-254.
• Feather, N. T. (1992). “Expectancy-Value Theory and Unemployment Effects”, Journal of Occupational and Organizational Psychology, 65, 315-330.
• Gurney, R. M. (1980). “The Effects of Unemployment on The Psycho-Social Development of School-Leavers”, Journal of Occupational Psychology, 53, 205-213.
• Gürsel, S. , ve Ulusoy, V. (1999). Türkiye’de İşsizlik ve İstihdam, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Hammarstrom, A. ve Janlert, U. (1997). “Nervous and Depressive Symptoms in a Longitudinal Study of Youth Unemployment- Selection or Exposure?”, Journal of Adolescence, 20, 293-305.
• Hepworth, S. J. (1980). “Moderating Factors of The Psychological Impact of Unemployment”, Journal of Occupational Psychology, 53, 139-145.
• ILO (2016). World Employment and Social Outlook. Trends for Youth 2016 http://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/---dgreports/---dcomm/--- publ/documents/publication/wcms_513739.pdf (25-12-2016)
• Kümbül-Güler, B. (2009). “Bir Depresyon Teorisi Olarak Öğrenilmiş Çaresizliğin Çalışma Hayatındaki Yansıması”, Keser, A. , Yılmaz, G. ve Yürü, S. (ed). Çalışma Yaşamında Davranış içinde, Kocaeli: Umuttepe Yayınları, 479-519.
• Lordoğlu, K. , Özkaplan, N. ve Törüner, M. (1999). Çalışma İktisadı, İstanbul: Beta Yayınları.
• Miller, P. H. (2008). Gelişim Psikolojisi Kuramları, Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Murat, N. , Cengiz, M. A. ve Terzi, Y. (2009). “Genç Nüfusun Sorun Algılaması: Trabzon Örneği”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, The Journal of International Social Research, 2 (7), 175-184.
• Murphy, G. C. ve Athanasou, J. A. (1997). “The Effect of Unemployment on Mental Health”, Journal of Occupational and Organizational Psychology, 72, 83-99.
• OECD (2017). Youth unemployment rate. https://data.oecd.org/unemp/youth- unemployment-rate.htm (14-06-2017)
• Önocak, D. (2008). İşsizlik Sürecinin Bireyler Üzerindeki Psikolojik ve Sosyo-Ekonomik Etkileri (Sivas Örneği). Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Cumhuriyet Üniversitesi, Sivas.
• Özdemir, S., Ersöz, H. Y. Ve Sarıoğlu, İ. (2006). İşsizlik Sorununun Çözümünde Kobi’lerin Desteklenmesi, İstanbul: İstanbul Ticaret Odası.
• Paul, K. I., ve Moser, K. (2006). “Incongruence as an Explanation for the Negative Mental Health Effects of Unemployment: Meta-Analytic Evidence”, Journal of Occupational and Organizational Psychology, 79, 595–621.
• Rathmann, K. ,. Pfortner, T. , Hurrelmann, K. , Osorio, A. M. . Bosakova, L. , Elgar, F. J. ve Richter, M. (2016). “The Great Recession, Youth Unemployment and Inequalities in Psychological Health Complaints in Adolescents: A Multilevel Study in 31 Countries”, International Journal of Public Health, 61, 809–819.
• Rodriguez, Y. L. (1997). “Learned Helplessness or Expectancy-Value? A Psychological Model for Describing The Experiences of Different Categories of Unemployed People”, Journal of Adolescence, 20, 321-332.
• Sarı, S. (2007). Sürekli Kaygının Yordayıcıları Olarak Belirsizliğe Tahammülsüzlük, Endişe ile İlgili İnançlar ve Kontrol Odağının İncelenmesi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Hacettepe Üniversitesi: Ankara.
• Schaufeli, W. B. ve VanYperen, N. W. (1992). “Unemployment and Psychological Distress Among Graduates: A Longitudinal Study”, Journal of Occupational and Organizational Psychology, 65, 291-305.
• Thern, E. , Munter, J. , Hemmingsson, T. ve Rasmussen, F. (2017). “Long-Term Effects of Youth Unemployment on Mental Health: Does an Economic Crisis Make A Difference?”, Journal of Epidemiol Community Health, 71, 344-349.
• Tiggemann, M. , ve Winefield, A. H. (1984). “The Effects of Unemployment on The Mood, Self-Esteem, Locus of Control And Depressive Affect of School Leavers”, Journal of Occupational Psychology, 57, 33-42.
• TÜİK (2009). Hanehalkı İşgücü Araştırması 2009 Nisan dönemi sonuçları (Mart, Nisan, Mayıs 2009). http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?tb_id=25veust_ id=8 (15-12-2016).
• TÜİK (2010). Hanehalkı İşgücü Araştırması 2010 Ocak dönemi sonuçları (Aralık 2009, Ocak, Şubat 2010). http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id =6229 (16-12-2016).
• TÜİK (2017). Hanehalkı İşgücü İstatistikleri, 2017 Mart dönemi sonuçları. http://www.tuik.gov.tr/HbGetirHTML.do?id=24628 (15-06-2017)
• Uçman, B. (2006). Endüstride Takım Çalışması Eğitiminin İş Doyumu, Motivasyon ve Kaygı Üzerine Etkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. İstanbul Üniversitesi: İstanbul. UÇÖ (1982). Main Statistics (Annual)- Unemployment. http://laborsta.ilo.org/applv8/data/c3e.html (10-01-2017)
• UÇÖ (2009). ILO Says Job Losses Are Increasing Due to Economic Crisis. http://www.ilocarib.org.tt/portal/index.php?option=com_content&task =viewveid=1272veItemid=368 (10-01-2017).
• UÇÖ (2017). ILO: Küresel genç işsizliği son üç yılın en yüksek seviyesine çıktı. http://www.unicankara.org.tr/tr/ilo-kuresel-genc-issizligi-son-uc- yilin-en-yuksek-seviyesine-cikti/ (14-06-2017)
• Vansteenkiste, M., Lens, W., Witte, H. D. ve Feather, N. T. (2005). “Understanding Unemployment Experience and Well-Being: A Comparison Of Expectancy- Value Theory and Self-Determination Theory”, British Journal of Social Psychology, 44, 269-287. People’s Job Search Behaviour,
• Warr, P. ve Jackson, P. (1984). “Men Without Jobs: Some Correlates of Age and Length of Unemployment”, Journal of Occupational Psychology, 57, 77-85.
• Waters, L. E. ve Moore, K. A. (2002). “Predicting Self-Esteem During Unemployment: The Effect of Gender, Financial Deprivation, Alternate Roles, and Social Support”, Journal of Employment Counseling, 39, 171-189.
• Winefield, A. H., Tiggemann, M. & Winefield, H. R. (1992). “Unemployment Distress, Reasons For Job Loss and Causal Attributions for Unemployment in Young People”. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 65, 213-218.
• Yazar-Aslan, B. (2014). Türkiye’de Genç İşsizliğine Yönelik Bir Alan Araştırması: Üniversite Öğrencileri Arasında Kaygı ve Umutsuzluk Düzeylerinin Belirlenmesi. Yayınlanmamış uzmanlık tezi. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Eğitim ve Araştırma Merkezi, Ankara, Türkiye.
• Yılmaz, N. (2002). Predicting Psychological Well-Being Of The Turkish Unemployed: The Role Of Self-Esteem, Negative Mood, And Job Search Motivation. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi. Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara, Türkiye.
• Young, W. D. (1985). The Effect Of Length Of Unemployment On Self-Esteem, Locus of Control, And Anomy. Yayınlanmamış doktora tezi. University of Tulsa, Oklahoma.
• Yüksel, İ. (2003). “İşsizliğin Psiko-Sosyal Sonuçlarının İncelenmesi (Ankara Örneği)”, Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 4 (2), 21-38.