Türkiye’de Meslek Hastalıkları Alanında Yaşanan Hukuki Açmazlar

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 57, 749 - 786, 01.01.2018

Murat Özveri

Öz

İşçi sağlığı iş güvenliği bir sistemdir. Her sistemde olduğu gibi amacı, bu amaca uygun politikaları ve bu politikaları yaşama geçirecek özgün hukuk kuralları bulunur. İşçi Sağlığı İş Güvenliği Sisteminin İSİGS amacı işyerinde en deneyimsiz, en bilgisiz, en dikkatsiz işçinin dahi kaza yapamayacağı veya kazaya neden olamayacağı iş ortamı yaratmaktır. İşçi sağlığı iş güvenliği kurumları, yasal kuralları, denetim ve yaptırım araçları ile çalışma ortamında meydana gelen üretim çıktılarının, işi yaparken tekrarlanmak zorunda olan hareketlerin çalışanın sağlığına zarar vermesini ortadan kaldıracak iş ortamının yaratılmasını hedefler. İşçi sağlığı iş güvenliğini sağlamaya dönük mevzuat İSİGS' nin en önemli unsurlarından birisidir. Türkiye' de işçi sağlığı iş güvenliğini sağlamaya dönük yasalar işçi sağlığı iş güvenliğinin amacını gerçekleştirmede etkili olamamışlardır. Özellikle meslek hastalıklarının tespitine ilişkin hukuki süreç, teknik ve hukuki araçlardan yoksun, uzun, yetersiz, keyfi bir şekilde işlemektedir. Sosyal Güvenlik Kurumu SGK Sağlık Kurulu, SGK'yı koruma refleksiyle davranmakta, meslek hastalıkları listesinde sıralanan sınırlı sayıdaki hastalığın dışında kalan meslek hastalıklarını meslek hastalığı olarak kabul etmemektedir. SGK Sağlık Kurulu raporlarına yargıda yapılan itirazlar maliyetli ve çok zaman almaktadır. İtiraz sonucunda kurum saptamasını değiştiren tespitler oldukça sınırlıdır. Bu makalede somut vaka örneklerinden hareketle, özelikle meslek hastalığının tespiti davalarındaki raporlar ele alınarak meslek hastalığının tespitinde zaman zaman mantık sınırlarını zorlayan açmazların varlığı gösterilmeye çalışılacaktır

Anahtar Kelimeler

Meslek hastalığı, işçi sağlığı iş güvenliği, 6331 sayılı yasa

The Legal Issues Faced in The Field of Occupational Diseases in Turkey

Öz

Occupational health and safety is a system and like any other system, it has an object, a policy in accordance with this object and distinctive rules of law, which ensure the implementation of its policy. The object of the Occupational Health and Safety System OHSS is to create a workplace, in which even the most careless worker could not have a chance to make or to cause any occupational accident.With the rules, supervision and sanction tools, occupational health and safety institutions aim to create the work environment preventing outputs of production and the repeated actions done during the production process from damaging health of the workers. One of the most important element of the OHSS is the legislation. In Turkey, legislation regarding occupational health and safety could have not been effective enough to achieve the object of OHSS. The legal process of determining occupational disease is especially problematic since it is a long process mostly runs arbitrarily deprived of the necessary technical and legal tools. Social Security Institution SSI Health Committee, acts with the intention to protect SSI and does not consider a disease as an occupational disease unless it is one of the limited number of disease listed on the occupational disease list. The objections to the SSI Health Committee reports are costly and take a long time. The decisions changing the decision of the Institution, on the other hand, are rare. In this article, it will be tried to show that the existence of the deadlocks, urging the boundaries of logic, in the determination of the occupational disease, taking into consideration the reports of declaratory action of the occupational disease

Anahtar Kelimeler

Occupational disease, occupational health and safety, Law Number: 6331

Kaynakça

• Akbulut, T.(1986) Uygulamalı İşçi Sağlığı, Samsun, Eser Matbaası
• Durmuş, H. O. . "İş Güvenliği Kültürü”, http://blog.milliyet.com.tr/Is_Guvenligi_Kulturunu_olusturmak/Blog/?BlogNo=370218&r ef=milliyet_anasayfa, İndirme T. 16.07.2012
• Ekmekçi, Ö. (2005) 4857 Sayılı İş Kanunu’na Göre İş Sağlığı ve Güvenliği Konusunda İşyeri Örgütlenmesi, İstanbul Legal Yayınevi.
• Erefe , İ.(1991) “ Dünyada İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği “ İSİG Sorunları ve Çözüm Yolları TMMOB Yayınları İstanbul
• Güzel, A. (2003) “Dünya’da ve Ülkemizde İşyeri̇ Hekimliğine Yaklaşım, Sorunlar ve Çözüm Önerileri” Uluslararası Ve Ulusal Hukuk Sisteminde İşyeri̇ Hekimliği Sempozyumu 24 Mayıs 2003 – Ankara, 2003 Türk Tabipleri Birliği Yayınları, ss.9-64
• İSİG Meclisi, 2017 Yılı İş Cinayetleri Raporu http://www.guvenlicalisma.org/icerik/haber/dosyalar/0isig.pdf (Erişim Tarihi: 28.02.2018).
• Kurt Resul, (2012, Temmuz 16). İş Güvenliği Yasası İşletmeleri Zıplatacak. www.haber7.com.yazarlar: www.haber7.com adresinden alınmıştır
• London, J.(1994) Ay Vadisi, Çev. ZavenBiberyan, Oda Yayınları, İstanbul.
• Özdemir, E. (2014).İş Sağlığı ve Güvenliği Hukuku, Vedat Kitapçılık, İstanbul.
• Özgümüş, H.(2013) “İşçi Sağlığı Ve İş Güvenliğine Hatalı Yaklaşımlar”, TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Bülteni, Sayı: 55,Mayıs, s. 35
• Özveri, M. (2012). “Güvencesiz Çalışmanın Hukuki Dayanakları”, Çalışma ve Toplum Dergisi, Sayı.33, Yıl. 2012/2 İstanbul, 2012
• Quataert, D. (2009)Osmanlıİmparatorluğu’nda Madenciler ve Devlet, Zonguldak Kömür Havzası 1822-1920, İstanbul, Çev. Nilay Özok Gündoğan, Azat Zana Gündoğan, Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi
• Rosner, D.(2000) “Bir işçinin ölümü ne zaman cinayet olur?” AmericanJournal of PublicHealth [Amerikan Halk Sağlığı Dergisi] Çeviren: Esra Yalçınalp, Redaksiyon: Aslı Odman, Nisan, Cilt 90, no: 4,
• Thebaud-Mony. A. (2012)Çalışmak Sağlığa Zararlıdır, Çev. Ayşe Güren, İstanbul, Ayrıntı Yayınevi, 2012