Ücret Yapışkanlığı Hipotezi’nin Test Edilmesi: Türkiye’de Asgari Ücret ve Büyüme Üzerine Zaman Serileri Analizi 2005-2012

Yıl 2013, Cilt: 2 Sayı: 37, 183 - 210, 01.01.2013

Bilal Kargı

Öz

Klasik iktisat ücretlerin uzun dönemde geçimlik düzeye ulaşacağını öngörmüştür. Keynes ise, sendikal etkinliklerle birlikte ücretlerin aşağıya doğru yapışkan olacağını savunmuştur. 1930’lu yıllardan beridir hükümetler, çalışanların gelir düzeylerini desteklemek için asgari ücret yasaları çıkartmaya başlamışlardır. Böylelikle asgari ücret de bir ücret yapışkanlığı olarak ortaya çıkmıştır. Uzun dönemde ücretler yükseliyor olsa da ücretler hala üretimden düşük pay almaya devam etmektedirler. Ana akım iktisat analizi, ücretlerin gereğinden fazla yükselmesinin ücret-fiyat sarmalı nedeniyle enflasyona yol açacağını öne sürmektedir. Bu nedenle, işsizliğin yarattığı baskıyla da birlikte, ücretler farklı gerekçelerle baskı altına alınmaktadır. Bu çalışma, Türkiye ekonomisinin 2005:01-2012:03 dönemine ait çeyreklik verileri ile zaman serileri yöntemine başvurarak, asgari ücretin, ücret yapışkanlığı etkilerini analiz etmektedir. Ulaşılan sonuçların başında, asgari ücretin, yoksulluk sınırı ile arasındaki yüksek makasla birlikte, açlık sınırının üzerine çıkmış olduğu; enflasyonla karşılıklı bir etkileşim içinde olmadığı ve GSYİH artışları tarafından yeterince desteklenmediği sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, yüksek işsizlik nedeniyle, düşük asgari ücretin, piyasalardaki cari ücret düzeyini de aşağı çektiği ve asgari ücretli istihdamının giderek arttığı sonuçlarına ulaşılmıştır

Anahtar Kelimeler

Büyüme, Asgari Ücret, Açlık Sınırı, Yoksulluk Sınırı, Gelir Dağılımı.

Testing Wage Rigidity Stickiness Hypothesis: Time Series Analysis on the Minimum Wage and Growth in Turkey 2005- 2012

Öz

Classical economics envisaged to reach the subsistence * Yard. Doç., Aksaray Üniversitesi, Şereflikoçhisar Uygulamalı Teknoloji ve İşletmecilik Yüksekokulu Çalışma ve Toplum, 2013/2 level of wages in the long term. Keynes, however, argued that it would be sticky downward wages with trade union activities. Since the 1930s, governments have begun to phase out the laws of the minimum wage to support employees' income levels. Thus, the minimum wage has emerged as a wage stickiness. Although wages are rising long-term interest rates are still low production continue to receive. Economistic analysis suggests that the wages due to the excessive rise in inflation would lead to a wage-price hollyzone. Therefore, the pressure being created unemployment, is under pressure and wage on different grounds. In this study, Turkey's economy by applying the method of time series with quarterly data for the period 2005:01-2012:03, the minimum wage, wage stickiness analyzes the impact. At the beginning of the conclusions reached, the minimum wage, high shear between the poverty line, the food poverty line is that it exceeded; an interaction increases in inflation and GDP are not sufficiently supported by the results obtained. In addition, due to high unemployment, low minimum wage, the markets pulled down to the level of the current wage and the minimum wage increasing employment obtained

Anahtar Kelimeler

Growth, Minimum Wage, Hunger Line, Poverty Line, Income Distribution.

Kaynakça

• Aglietta, M. (1987) A Theory of Capitalist Regulation London: Verso.
• Akerlof, G. A. ve Yellen, J. L. (1990) “The Fair Wage-Effort Hypothesis and Unemployment”. Quarterly Journal of Economics, 105, 255-283.
• Arestis, P. (1990) “Post-Keynesianism: A New approach to Economics”, Review of Social Economy, 339-357.
• Ataman, B. C. (1996) “Neo Keynesci Bölüşüm Teorisi: Ücret-Fiyat Sarmalı ve Gelirler Politikası”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 51(1-4), 53-69.
• Bakkalcı, C. A. ve Argın, N. (2011) “Dış Ticaretin Ücretler Yoluyla Emek Piyasalarına Etkileri”, Çalışma İlişkileri Dergisi, 2(1), 90-112.
• Bildirici, M., Bakırtaş, T. ve Karbuz, S. (1998) “Emek Piyasasının Özellikleri ve Türkiye için Öneriler”, İktisat İşletme ve Finans Dergisi, 13(142), 7-21.
• Blanchard, O. J. (1985) “The Wage Price Spiral”, NBER Working Paper, No.1771.
• Card D. and Krueger A. B. (1995) “Time-Series Minimum-Wage Studies: A Meta- Analysis”. The American Economic Review, 85(2), 238-243.
• Deere, D., Murphy, K. M. and Welch, F. (1995) “Employment and the 1990-1991 Minimum Wage Hike”, American Economic Review Papers and Proceedings”, 85, 232-237.
• Dickey, D. A. ve Fuller, W. A. (1979) “Distribution of the Estimators of Autoregressive Time Series with a Unit Root”, Journal of the American Statistical Association, 74, 427-431.
• DİSK, (2011) “Asgari Ücret ve Ekonomik Büyüme Raporu”, (http://www.disk.org.tr/default. (07.12.2012).
• asp?Page=Content&ContentId=1260
• DİSK, (2012) “Asgari Ücretli Yoksullaştı”, http://www.disk.org.tr/default.asp?Page=Content &ContentId=1452 (25.12.2012).
• Ercan, F. ve Özar Ş. (2000) “Emek Piyasası Teorileri ve Türkiye’de Emek Piyasası Çalışmalarına Eleştirel Bir Bakış”, Toplum ve Bilim, 86(2), 22-71.
• Esen, A. (1999) “Türkiye’de Asgari Ücret Uygulaması”, Amme İdaresi Dergisi, 32(1), 63-83.
• Eser, B. Y. ve Terzi, H. (2008) “Türkiye’de Asgari Ücret: Sorunlar Öneriler”. Atatürk Üniversitesi, İİBF Dergisi, 22(1), 129-143.
• Felderer, B. and Homburg, S. (2010) Makro İktisat ve Yeni Makro İktisat (çev. O. Aydoğmuş ve O. Altay), Ankara: Efil Yayınevi.
• Granger, C. W. J. (1969) “Investigating Causal Relations by Econometric Models and Cross-Spectral Methods”, Econometrica,37(3), 424- 438.
• Gréau, J-L. (2007) Kapitalizmin Geleceği (çev. I. Ergüden), Ankara: Dost Kitabevi.
• Güneş, Ş. (2007) “Minimum Wage and Average Wage Relationship in Turkey: A Cointegration and Error Correction Analysis”, Akdeniz Üniversitesi, İİBF Dergisi, 13, 185-199.
• Güven, A., Mollavelioğlu, Ş. ve Dalgıç, B. (2011) “Asgari Ücret İstihdamı Arttırır mı? 1969-2008 Türkiye Örneği”, ODTÜ Gelişme Dergisi, 38(2), 147-166.
• Gujarati, D. N. (2001) Temel Ekonometri (çev. Ü. Şenesen ve G. G. Şenesen), İstanbul: Literatür Yayınları.
• Husson, M. (2010) Marksist İktisat Teorisi (çev. O. Binatlı), İstanbul: Yazın Yayıncılık.
• Leonard, T. C. (2000) “The Very Idea of Applying Economics: The Modern Minimum-Wage Controversy and its Antecedents”, In Roger Backhouse and Jeff Biddle (eds), Toward a History of Applied Economics, History of Political Economy, Supplement to Vol. 32, 117-144.
• Kandil, M. (2003) “The Wage-Price Spiral: Industrial Country Evidence and Implication”, IMF Working Paper No.164.
• Kazgan, G. (1993) İktisadî Düşünce veya Politik İktisadın Evrimi İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Keynes, J. K. (2008) Genel Teori: İstihdam, Faiz ve Paranın Genel Teorisi (çev. U. Akalın), İstanbul: Kalkedon Yayınları.
• Koç, C. ve Koç, Y. (2008) Türkiye Çalışma Yaşamı Kaynakçası İstanbul: Sosyal Tarih Yayınları.
• Kolsrud D. and Nymoen R. (2010) “Macroeconomic Stability or Cycles? The Role of the Wage-Price Spiral”, http://folk.uio.no/rnymoen/ (04.12.2012).
• Korkmaz, A. (2001) “Türkiye’de Asgari Ücretin Mali Yönü”, Cumhuriyet Üniversitesi İİBF Dergisi, 2(1), 275-285.
• Korkmaz, A. (2004) “Bir Sosyal Politika Aracı Olarak Türkiye’de Asgari Ücret: 1951-2003”. Kocaeli Üniversitesi SBE Dergisi, 7, 53-69.
• Korkmaz, A. ve Avsallı, B. (2012) “Türkiye’de Asgari Ücretin Hukuksal Yönü”. Uluslararası Alanya İşletme Fakültesi Dergisi, 4(2), 151-162.
• Korkmaz, A., ve Çoban, O. (2006) “Emek Piyasasında Asgari Ücret, İşsizlik ve Enflasyon Arasındaki İlişkilerin Ekonometrik Bir Analizi, Türkiye Örneği, 1969-2006”, Maliye Dergisi, 151, 16-22.
• Lordoğlu, K., Özkaplan, N. ve Törüner, N. (1999) Çalışma İktisadı İstanbul: Beta Yayınları.
• Mandel, E. (1998) Marksist Ekonomi Kuramına Giriş (çev. İstanbul: Toplumsal Dönüşüm Yayınları.
• Mankiw, G. N. (2010) Makroeconomics 7th Ed., New York: Worth Publishers.
• Mcdonald, I. M. ve Solow, R. M. (1981) “Wage bargaining and Employment”, American Economic Review, 71, 896-908.
• Neumark, D. and Wascher, W. (1992) “Employment Effects of Minimum and Subminimum Wages: Panel Data on State Minimum Wage Laws”, Industrial and Labor Relations Review, 46(1), 55-81.
• Özata, E. ve Esen, E. (2010) “Reel Ücretler ile İstihdam Arasındaki İlişkinin Ekonometrik Analizi”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 55-69.
• Özdemir, A., Mercan, M. ve Erol, H. (2012) “Türkiye Emek Piyasasında belirlenmiş makro Ekonomik Değişkenler Arasındaki İlişkilerin Ekonometrik Analizi”, TİSK Akademi, 2, 34-53.
• Öztürk, N. (2005) “Ücret Kuramlarında Yeni Yaklaşımlar”, Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(1), 29-49.
• Panitch, L. (2002) “Emek Stratejileri Üzerine”, Praksis Dergisi, 8, 91-124.
• Parasız, İ. (1994) Ücret Teorisi Modern Yaklaşım. Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Perry, G. L. (1978) ”Slowing the Wage-Price Spiral: The Macroeconomic View”, Brookings Papers on Economic Activity, 2, 259-299.
• Rakıcı, C. ve Vural, T. (2011) “Asgari Ücret Üzerindeki Toplam Vergi Yükü ve Asgari Ücret Tutarının Anlamı”, Ekonomi Bilimleri Dergisi, 3(2), 57-68.
• Shapiro, C. ve Stiglitz, J. E. (1984) “Equilibrium Unemployment as a Worker Discipline Device”, American Economic Review, 74, 433-444.
• Sosyal-İş, (2010) “Asgari Ücrete İlişkin Gerçekler”, www.sosyal- is.org.tr/dosyalar/asgari_ ucret_raporu_1.pdf (07.12.2012).
• Stiglitz, J. E. (1976) “Price and Queues as Screening Devices in Competitive Markets”. IMSSS Technical Report, 212, Stanford University.
• TEKGIDA-İŞ. (2012) “Büyüme Asgari Ücretliye Yaramıyor”, http://www.tekgida.org.tr/Oku/ 6250/Buyume-Asgari-Ucretliye- Yaramiyor, (28.12.2012).
• Uyanık, Y. (1999) “Dualist (İkili) İşgücü Piyasası Teorisi”, Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi. 3, 1-8.
• Uyanık, Y. (2008) “Neoliberal Küreselleşme Sürecinde İşgücü Piyasaları”, Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 10(2), 209-224.
• Wilson, M. (2012) “The Negative Effects of Minimum Wage Laws”, Policy Analysis, 701, 1-14.
• Yalçıntaş, N. (1969) Ücretler ve Emek Arzı İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Yayınları, Nu:252.
• Yılmaz, B. ve Terzi, H. (2006) “Türkiye ve Avrupa Birliği (AB) Ülkelerinde Asgari Ücretin Karşılaştırmalı Bir Analizi”, Atatürk Üniversitesi İİBF Dergisi, 20(2), 121-137.
• Zaim, S. (1997) Çalışma Ekonomisi. İstanbul: Filiz Kitabevi.
• Zavodny, M. (1998) “Why Minimum Wage Hikes May Not Reduce Employment”, Federal Reserve Bank of Atlanta Economic Review, 2, 18-28.
• Zeira, J. (1989) “Inflationary Inertia in a Wage-Price Spiral Model”, Europen Economic Review, 33. 1665-1683.