Kullandırılmayan Yıllık Ücretli İzin Hakkı Sebebiyle İş Kanunu Çerçevesinde Yapılan Ödemeler

Yıl 2012, Cilt: 4 Sayı: 35, 73 - 98, 01.01.2012

Mehmet Onat Öztürk

Öz

Yıllık ücretli izni işveren tarafından kullandırılmadığında işçi, dinlenebilmek için işverene karşı eda davası açamamakta, dinlenme hakkını kendiliğinden kullanamamakta ve kullandırılmayan yıllık izinlerinin ücretini de iş sözleşmenin devamı süresince talep edememektedir. Bu durumda işçinin, iş sözleşmesi herhangi bir sebeple sona erdiğinde bu izne ait ücretini istemekten başka başvurabileceği bir yol kalmamaktadır. Yıllık izin hakkına ilişkin uyuşmazlıklar bu şekilde sonuçlandırıldığında işçi, dinlenme hakkına kavuşamamaktadır. Bu haliyle yıllık iznin özü olan dinlenme hakkı değil sadece ücreti güvence altında olduğundan, İş Kanunu’ndaki yıllık izin dinlenme işçi hakkı değil, para cezasıyla yaptırıma bağlanmış işveren yükümlülüğü görünümündedir. Bu durumu, yıllık ücretli iznin çağdaş hukuktaki yeriyle ve iş hukukunun temel ilkeleriyle bağdaştırmak olanaklı değildir. Bu yüzden mevcut hukuki düzenlemelere ilişkin yorum, işçi iş sözleşmesinin devamı süresince dinlendirilmedikçe ve işçiye sözleşme sona erdiğinde de olsa sadece ücreti ödenmekle yıllık izin hakkının karşılanmış sayılamayacağı yönünde yapılmalıdır. Bu yaklaşım, yıllık izin hakkına ilişkin uyuşmazlıkların çözümünde Yargıtay ve öğreti tarafından varılan çeşitli sonuçlardan dönülmesini gerektirmektedir. Çalışmamızda esas olarak bunlara değinilmiştir

Anahtar Kelimeler

Dinlenme Hakkı, Yıllık Ücretli İzin Hakkı, Kullandırılmayan Yıllık İzin Ücreti, Aralıklarla Çalışma, İşçinin İşe İade Edilmesi

Payments Made With Regard to Labour Law Due to Unavaıled Annual Paıd Leave Rıghts

Öz

When the annual paid leave is unavailed by the employer, the employee could not sue the employer for action for performance in order to rest, could not use his/her right to rest as such, and could not claim the wages for the unavailed annual leaves during the continuation period of the contract. In this case, there is not any other option for the employee to claim the wages for the unavailed annual leave when the contract ends for any reason. When the issues about annual leaves are sold in such a way, the employee could not attain the right to rest. In this respect, since only the wage of the annual leave, not the essence of annual leaves is guaranteed, the annual leave right to rest does not seem as a right of labour but mostly as a employer liability imposed to sanction. It is not possible to accommodate this situation with the position of annual paid leave in modern law and with the basic principles of labour law. Therefore, the interpretation about the current legal regulations should be made in such a way that the annual paid leave right would not be fulfilled unless the employee was not allowed to rest during the contract period, even if the wage for the annual leave was paid at the end of the contract. This approach requires abandoning some decisions made by the Appeal Court and the doctrine. This study discusses in detail the issue mentioned above

Anahtar Kelimeler

Right to rest, Annual Paid Leave Right, Unavailed Annual Leave Wage, Intermittent Employment, Reemployment of the employee

Kaynakça

• Aktay, N. ve Arıcı, K. ve Senyen/Kaplan, E. T. (2011) İş Hukuku/Bireysel İş Hukuku, Sendikalar Hukuku, Toplu İş Sözleşmesi Grev ve Lokavt Hukuku; Yenilenmiş 4. Baskı, Ankara: Gazi Kitabevi.
• Akyiğit, E. (2000) İş Kanunu, Deniz İş Kanunu ve Basın İş Kanunu’nda Yıllık Ücretli İzin, Ankara
• Akyiğit, E. (2006) Yeni Mevzuata Göre Hazırlanmış İş Hukuku; 5. Baskı; Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Akyiğit, E. (Ekim 2011) “Deniz İş Kanunu’nda Yıllık Ücretli İzin”, Prof. Dr. Sarper Süzek’e Armağan, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi, İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• Akyiğit, E. (Aralık 2011) “6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’nda Yıllık Ücretli İzin”, SİCİL İş Hukuku Dergisi, Yıl: 6, Sayı: Aralık 24, İstanbul: MESS (Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası).
• Andaç, F. (2006) İş Hukuku/(Türk Çalışma Hukuku Uygulaması) Ferdi İş Hukuku, Toplu İş Hukuku, Sosyal Güvenlik Hukuku, İş Uyuşmazlıkları, Ankara: Yargı Yayınevi.
• Başterzi, S. (2011) “İş İlişkisinin Kurulması, Hükümleri ve İşin Düzenlenmesi” Yargıtay’ın İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Kararlarının Değerlendirilmesi 2009, İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Derneği (Türk Milli Komitesi), Ankara: Kamu-İş (Kamu İşletmeleri İşverenleri Sendikası).
• Çelik, N. (2011) İş Hukuku Dersleri, Yenilenmiş 24’üncü Bası; İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• Çil Ş. (2009) İş Hukuku Yargıtay İlke Kararları 9. Hukuk Dairesi 2008-2009 Yılları, Ankara: Turhan Kitabevi Yayınları.
• Demir, F. (2011) En Son Yargıtay Kararları Işığında İş Hukuku ve Uygulaması, 6ncı Baskı, İzmir: Albi Yayınları.
• Erdiner, E. (2004) Açıklamalı İçtihatlı İş Kanunu Şerhi, Ankara: Sözkesen Matbaacılık Tic. Ltd. Şti.
• Eyrenci, Ö. ve Taşkent, S. ve Ulucan, D. (2006) Bireysel İş Hukuku, Yenilenmiş 3. Bası, İstanbul: Legal Yayıncılık San. Ve Tic. Ltd. Şti
• Geçer, B. ve Evcil C. (2006) 4857 Sayılı, İş Kanunu Uygulama Rehberi, İstanbul: Datassist Data Sistem İnsan Kaynakları Veri İşleme Hizmetleri A.Ş.
• Günay, C. İ.(2004) İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Dersleri, Ankara: Yetkin Yayınları.
• İnce, E. (2007) “Yıllık Ücretli İzin Hesabı Konusundaki Yargıtay Kararına Yönelik Değerlendirme”, SİCİL İş Hukuku Dergisi, Yıl 2, Sayı Eylül 7, İstanbul: MESS (Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası).
• Kılıçoğlu, M. (2005) 4857 Sayılı İş Kanunu Yorumu ve Yargıtay Uygulaması/Öğreti, Yargıtay Kararları, Federal Mahkeme Karar Özetleri, Açıklama ve Yorum, Ankara: Ayhan Yayıncılık.
• Kılıçoğlu, M. (2009) İlke Kararları Işığında İş Hukukunda Temel Kavramlar, Ankara: Turhan Kitabevi,
• Kurt, R. (2006) İş Hukuku Mevzuatında Usul ve Esaslar, İstanbul: İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası Yayını.
• Mollamahmutoğlu, H. (2004) İş Hukuku, Ankara: Turhan Kitabevi.
• Özveri, M. (2007) “Yıllık İzin Hakkı ve Yargı Kararları”, İstanbul: Legal İş Hukuku Dergisi, 2007/15.
• Sevimli, A. (2010) “Yıllık Ücretli İznin Kullandırılmamasının Hukuki Sonuçları Hakkında Kısa Bir Not”; SİCİL İş Hukuku Dergisi, Yıl 5, Sayı Haziran 18, İstanbul: MESS (Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası), 40-47
• Soyer, P. (2002) “İş Hayatındaki Önemli Bir Sorun Üzerine Not: İşverenin Yıllık Ücretli İzin Hakkını Kullandırmaması, Prof. Dr. M. Kemal Oğuzman’a Armağan, İstanbul: Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2002/1.
• Soyer, P. (1991) “İş İlişkisinin Kurulması ve İşin Düzenlenmesi Açısından Yargıtay’ın 1991 Yılı Kararlarının Değerlendirilmesi” Yargıtay’ın İş Hukukuna İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi Semineri 1991, İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Türk Milli Komitesi, İstanbul: MESS (Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası),
• Sümer, H.D. (2009) İş Hukuku Uygulamaları, Genişletilmiş 3. Bası, Konya: Mimoza Basım, Yayım ve Dağıtım Ltd. Şti.
• Süzek, S. (2006) İş Hukuku; 3.Bası (Tıpkı Basım); İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• Şakar, M. (2009) Gerekçeli ve İçtihatlı İş Kanunu Yorumu, Yenilenmiş 4. Baskı; Ankara: Yaklaşım Yayıncılık,
• Şakar, M. (2005) İş Hukuku Uygulaması/Bireysel İş Hukuku, Basın İş Hukuku, Deniz İş Hukuku; İstanbul: DER Yayınevi,
• Tunçomağ, K. ve Centel, T. (2005) İş Hukukunun Esasları/Genel Kavramlar, İş Sözleşmeleri, Sendikalar, Toplu İş Sözleşmesi, Arabuluculuk ve Tahkim, Grev ve Lokavt; İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
• Yenisey, K. D. (2006) “Bireysel İş İlişkisinin Kurulması ve İşin Düzenlenmesi”, Yargıtay’ın İş Hukukuna İlişkin Kararlarının Değerlendirilmesi 2006, İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Türk Milli Komitesi, Ankara: TİSK (Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu).