ACCORDİNG TO THE ACIKSOZ NEWSPAPER IZMIR IN THE TERM OF THE NATIONAL STRUGGLE

Yıl 2019, Cilt: 19 - İzmir'in İşgali, 217 - 241, 26.07.2019

Nurten Çetin

Öz

Izmir was occupied by the Greeks on May 15, 1919. Basing on the seventh article of
the Mondros Armistice, this unjust occupation movement was reacted by the Turkish people
in Istanbul and Anatolia. This reaction was put forward by meetings and protest telegrams
of protest against the Istanbul Government and the representatives of the Entente States in
Istanbul. Kastamonu was one of the cities that showed intense reactions to the occupation of
Izmir. The people of Kastamonu, who had lived in the city center and in the central places,
gave financial and moral support to the people of İzmir. From the moment that İzmir entered under the Greek administration, Açıksöz newspaper had an important place in informing
the people of Kastamonu about the oppression, persecution and massacres of the people of
İzmir. In this period it closely followed Izmir and the situation of the people of Izmir. It had
an important place that the people of Kastamonu embrace the hands of the people of İzmir
and help to extend their hands.

Anahtar Kelimeler

Aciksoz, Izmir, Kastamonu, Occupation, Protest and Meetings

AÇIKSÖZ GAZETESİ’NE GÖRE MİLLÎ MÜCADELE DÖNEMİ’NDE İZMİR

Öz

İzmir 15 Mayıs 1919 tarihinde Yunanlılar tarafından işgal edildi. Mondros
Mütarekesi’nin yedinci maddesine dayanılarak yapılan bu haksız işgal hareketi İstanbul
ve Anadolu’daki Türk halkı tarafından tepkiyle karşılandı. Bu tepki İstanbul Hükümeti ve
İstanbul’daki İtilaf Devletleri temsilcilerine çekilen protesto telgrafları, yapılan miting ve
protestolar yoluyla ortaya konuldu. Kastamonu, İzmir’in işgaline yoğun tepkilerin gösterildiği
şehirlerden biriydi. Bu durumun ortaya çıkmasında Açıksöz Gazetesi önemli bir yere sahiptir.
Gazete, İzmir’in Yunan idaresine girdiği andan başlayarak işgalden kurtuluşuna kadar geçen
süreç hakkında Kastamonu halkını bilgilendirdi. Kastamonu halkı, Açıksöz gazetesinin
İzmirlilere yardım çağrılarına duyarsız kalmadı. Yunan zulmü altındaki İzmir ve İzmirlilere
maddi ve manevi destek sağladı.

Anahtar Kelimeler

Açıksöz, İzmir, Kastamonu, İşgal, Protesto ve Mitingler

Kaynakça

• Açıksöz Gazetesi (1919-1922)
• “İzmir’in İşgalini Protesto”, Açıksöz, 29 Haziran 1335/1919, nr. 3.
• “Mekteb-i Sultani’de Nurlu Bir Gece”, İzmir Şehitlerimizin Ruhlarına”, Açıksöz, 16 Ramazan 1337, nr.1.
• “Nurettin Paşa Hazretleri”, Açıksöz, 15 Temmuz 1336/1920, nr. 62.
• “İzmir’in İşgalinin Sene-i Devriyesi”, Açıksöz, 16 Mayıs 1336/1920, nr. 47.
• “İzmir’in İşgalinin Sene-i Devriyesi”, Açıksöz, 16 Mayıs 1337/1922, nr. 186.
• “Dünkü Tezahürat”, Açıksöz, 23 Ağustos 1337/1922, nr. 264
• “İzmirlilerin İctimaı”, Açıksöz, 16 Şubat 1338/1922, nr. 414.
• “İzmir Aşkı”, Açıksöz, 26 Şubat 1338,/1922, nr. 422.
• “Güzel İzmir İçin Muazzam Miting”, Açıksöz, 14 Mayıs 1338/1922, nr. 484.
• “Selanik, İzmir”, Açıksöz, 14 Mayıs 1338/1921, nr. 484.
• Nebizade Hamdi, “İzmir’de”, Açıksöz, 15 Mayıs 1338/1922, nr. 485.
• “Şehit Yavruları ve Kastamonu”, Açıksöz, 15 Mayıs 1338/1922, nr. 485.
• M. Oğuz, “Zavallı Kardeşlerimiz”, Açıksöz, 15 Mayıs 1338/1922, nr. 485.
• “İzmir’in İşgali”, Açıksöz, 15 Mayıs 1338/1922, nr. 485.
• “Ankara’da Büyük ve Muazzam Miting” , Açıksöz, 16 Mayıs 1338/1922, nr. 486.
• “Dünkü Miting”, Açıksöz, 16 Mayıs 1338/1922, nr. 486.
• “Ankara’da İzmir Yurduna”, Açıksöz, 16 Mayıs 1338/1922, nr. 486.
• “İzmir’in İşgalinin Anadolu’da Husule Getirdiği Müheyyic Tezahürat”, Açıksöz, 20 Mayıs 1338/1922, nr. 489.
• “İzmir Yurdunda”, Açıksöz, 3 Haziran 1338/1922, nr. 497.
• Açıksöz, 12 Eylül 1338/1922, nr. 578.
• “İzmir’imizin Kahraman ve Muzaffer Ordumuz Tarafından İstihlası Üzerine Dünkü Büyük Sevinçli Tezahürat”, Açıksöz, 11 Eylül 1338/1922, nr. 577.
• “İzmir Muhtacini İçin”, Açıksöz, 20 Temmuz 1335/1919, nr. 6.
• “İzmir Muhtacini”, Açıksöz, 15 Ağustos 1335/1919, nr. 8.
• “İzmir Muhtacinini Unutmayınız”, Açıksöz, 14 Kanun-ı Evvel 1335/14 Aralık 1919, nr. 25.
• “İzmir Muhtacinine İane”, Açıksöz, 21 Kanun-ı Evvel 1335/21 Aralık 1919, nr. 26.
• “İzmir Muhtacini”, Açıksöz, 28 Kanun-ı Evvel 1335/28 Aralık 1919, nr. 27.
• “Derci İane Komisyonu”, Açıksöz, 1 Şubat 1336/1 Şubat 1920, nr. 32.
• “Mülhakatta İane”, Açıksöz, 8 Şubat 1336/8 Şubat 1920, nr. 33.
• Ahmet Talat Onay , “İzmir Nasıl İşgal Edildi? 6”, Açıksöz, 14 Haziran 1336/14 Haziran 1920, nr. 54.
• “İzmir Muhtacini”, Açıksöz, 15 Ağustos 1335/15 Ağustos 1919, nr. 8.
• “İzmir’de Yunan Fecayii ve Kastamonulu bir Gencin Fedakarlığı”, Açıksöz, 21 Kanun-ı Evvel 1335/21 Aralık 1919, nr. 26, s. 1.
• “İzmir’in Tahliyesini Bekliyoruz”, Açıksöz, 8 Şubat 1336/8 Şubat 1920, nr. 33.
• “Zavallı İzmir”, Açıksöz, 19 Ağustos 1336/19 Ağustos/1920, nr. 72.
• “İzmir’in Teslimi”, Açıksöz, 19 Ağustos 1336/19 Ağustos 1920, nr. 72.
• “İzmir İçin Bir Çare-i Hal”, Açıksöz, 20 Kanun-ı Evvel 1336/20 Aralık 1920.
• “İzmir’de Yunan Kepazelikleri”, Açıksöz, 8 Mayıs 1337/8 Mayıs 1921, nr. 179.
• “İzmir ve Mülhakatında Katli Umumi Bir Şekil Alıyor”, Açıksöz, 8 Mayıs 1337/8 Mayıs 1921, nr. 179.
• “İzmir ve Mülhakatında Müslüman Emval ve Emlakına Vaz u Yed”, Açıksöz, 8 Mayıs 1337/8 Mayıs 1921, nr. 179.
• “İzmir’deki Mümessillerin Teşebbüsü”, Açıksöz, 8 Mayıs 1337/8 Mayıs 1921, nr. 179.
• “Güzel İzmir Ne Halde”, Açıksöz, 13 Mart 1337/13 Mart 1921, nr. 131.
• “İzmir ve Burusa’da Yunan Mezalimi”, Açıksöz, 13 Mart 1337/13 Mart 1921, nr. 131.
• “Yunanistan’ı İzmir’den Atacağız”, Açıksöz, 13 Mart 1337/13 Mart 1921, nr. 131.
• “İzmir’de Yunanlıların Hainane Tecavüzatı”, Açıksöz, 17 Mart 1337/17 Mart 1921, nr. 135.
• “Yunanlılar İzmir’de”, Açıksöz, 24 Mart 1337/24 Mart 1921, nr. 141.
• “Yunan Nazırları İzmir’de”, Açıksöz 6 Mayıs 1337/6 Mayıs 1921, nr. 178.
• İzmir’deki Türk Enini”, Açıksöz, 22 Nisan 1337/22 Nisan 1921, nr. 166.
• “Hilkattan Beri Hiçbir Kavmin Başına Gelmeyen Mezalim Müslüman Kardeşlerimizin Başına Geldi”, Açıksöz, 15 Haziran 1337/15 Haziran 1921, nr. 209.
• “İzmir’de Her Gece Birer İkişer Müslüman Katl Olunuyor”, Açıksöz, 15 Haziran 1337/15 Haziran 1921, nr. 209.
• “Namazda İkende Şehit Ediyorlar”, Açıksöz, 15 Haziran 1337/15 Haziran 1921, nr. 209.
• “İzmir’de Yunan Mezalimi”, Açıksöz, 10 Teşrin-i Evvel 1337/10 Ekim 1921, nr. 305.
• “İzmir’e”, Açıksöz, 15 Teşrin-i Evvel 1337/15 Ekim 1921, nr. 309.
• “İzmir Denizi Müslüman Cesetleriyle Dolu”, Açıksöz, 19 Teşrin-i Sani 1337/19 Kasım 1921, nr. 338.
• “İzmir’de Çerkezlik Cemiyeti”, Açıksöz, 29 Teşrin-i Sani 1337/29 Kasım 1921, nr. 347.
• “İzmir’deki Mahutlara Bir Cevap”, Açıksöz, 3 Kanun-ı Evvel 1337/3 Aralık 1921, nr. 350.
• “İzmir’de” Yunan İhtilal Çeteleri Katliama Devam Ediyor”,Açıksöz, 28 Kanun-ı Sani 1338/28 Ocak 1922, nr. 397.
• “Yunan Fecaatı”, Açıksöz, 11 Kanun-ı Sani 1338/11 Ocak 1922, nr. 383.
• “İzmir’de” Yunan İhtilal Çeteleri Katliama Devam Ediyor”,Açıksöz, 28 Kanun-ı Sani 1338/28 Ocak 1922, nr. 397.
• “İzmir İçinde Bir Çete”, Açıksöz, 2 Şubat 1338/2 Şubat 1922, nr. 302.
• “İzmir’de” Yunan İhtilal Çeteleri Katliama Devam Ediyor”,Açıksöz, 28 Kanun-ı Sani 1338/28 Ocak 1922, nr. 397.
• “Zavallı Kardeşlerimiz”, Açıksöz, 2 Şubat 1338/2 Şubat 1922, nr. 302.
• “Yunan Ordusunda”, Açıksöz, 30 Kanun-ı Sani 1338/30 Ocak 1922, nr. 399.
• “İşgalde Yunanlıların Taarruz İçin Hazırladıkları Mühimmat Kamilen Mahvoldu”, Açıksöz, 15 Haziran 1337/15 Haziran 1921, nr. 209.
• “İzmir İnfilakı”, Açıksöz, 26 Temmuz 1337/26 Temmuz 1921, nr. 243.
• “İzmir’de İğtişaşat”, Açıksöz, 15 Temmuz 1337/15 Temmuz 1921, nr. 235.
• “İzmir’deki Yunan İdaresi”, Açıksöz, 3 Kanun-ı Sani 1338/3 Ocak 1922, nr. 376.
• “Çapulcular Taşınıyorlar mı?”, Açıksöz, 8 Kanun-ı Sani 1338/8 Ocak 1922, nr. 380.
• “İzmir Evkafı İslamiyesi”, Açıksöz, 1 Şubat 1338/1 Şubat 1922, nr. 301.
• “İzmir’de Yunan Mezalimi”, Açıksöz, 10 Teşrin-i Evvel 1337/10 Ekim 1921, nr. 305.
• “İzmir ve Mülhakatındaki Mektepler”, Açıksöz, 15 Teşrin-i Evvel 1337/15 Ekim 1921, nr. 309.
• “İzmir’de Yunan Mezalimi”, Açıksöz, 10 Teşrin-i Evvel 1337/10 Ekim 1921, nr. 305.
• ATATÜRK, Mustafa Kemal, Nutuk, C I, Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları, İstanbul 2001.
• BULGU, Sefer, Açıksöz Gazetesi’nin 1920-1921 Yıllarına Ait Sayılarının Konu Başlıklarının Fihristi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Elazığ 2011.
• DEMİRCİOĞLU, Aziz, 100 Yıllık Kastamonu Basını 1872-1972.
• GÖKBİLGİN, M. Tayyib, Milli Mücadele Başlarken, Türkiye İş Bankası Yayınları, İstanbul 2011.
• SELVİ, Haluk, İşgal ve Protesto, Değişim Yayınları, 2007.
• SONYEL, Salâhi, Türk Kurtuluş Savaşı ve Dış Politika, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1973.
• TAŞ, Necati Fahri, Nurettin Paşa, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Yayınları, Ankara, 2014.
• SOFUOĞLU, Adnan, Kuva-yı Milliye Döneminde Kuzeybatı Anadolu 1919-1921, Genelkurmay Basımevi, Ankara 1994.
• YETİM, Murat, I. İnönü Zaferi’nden İzmir’in Kurtuluşuna Kadar Açıksöz Gazetesi’nde Harici Haberler, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erzincan 2015.
• ÇELEBİ, Ercan, “Milli Mücadele’de Kastamonu”, Cumhuriyet Tarihi Araştırmaları, Yıl 10, Sayı 19 (Bahar 2014), ss. 105-116.
• ÖZKAYA, Yücel, “İzmir’in İşgalinin Anadolu’daki Tepkileri”, Atatürk Yolu, Sayı 1, Ankara 1988, ss. 65-83. (http://dergiler.ankara.edu.tr/ dergiler/45/791/10149.pdfs.).
• TÜRKMEN, Zekeriya, İzmir’in İşgali Olayı ve Yunanlıların XVII. Kolordu Mensuplarına Yönelik Gasp ve Yağmalama Hareketi”, Erciyes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı 10, 200, ss. 121-155.
• SÖYLEMEZ, Faruk, “Milli Mücadele’de Kastamonu Basını”, Atatürk Yolu, Sayı 12, Ankara 1993, ss. 411-416.
• TURAN, Mustafa, “İzmir’in İşgali Üzerine”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, XII/36, Ankara Kasım 1996, ss. 739-753.
• UYANIK, Necmi, “İzmir’in İşgaline Karşı Konya Yöresinden Gelen Tepkiler”, Sosyal Araştımalar Dergisi, C I, Sayı 5, 2008, ss. 837-868.