CAHİLİYE ARAPLARINDAKİ ALLAH İNANCININ, KUR’AN’DAN HAREKETLE TESPİTİYLE İLGİLİ BAZI HUSUSLAR

Yıl 2001, Cilt: 5 Sayı: 1, 311 - 330, 15.06.2001

Zekariya Pak

Öz

Kur’ân-ı Kerîm’in nâzil olma sürecinde onun ilk muhatabı olan toplumun mevcut
inanç yapısının bilinmesi, ilahî mesajın anlaşılması açısından önem arz etmektedir. Çünkü
Kur’an, siyasî, hukukî, içtimaî ve ahlakî alanda, ciddi bir sistematiğe sahip olmasa da,
kendine özgü karakteristik bir yapıya sahip bir topluma hitap etmekte ve bu genel yapı da,
vahyin muhtevasının şekillenmesinde önemli bir rol oynamaktadır. Bu çerçevede, müşrik
Arap toplumundaki “Allah inancı”nın nasıl bir muhtevaya sahip olduğunun bilinmesi,
Kur’an’ın şirk bağlamında onlara yönelttiği eleştirilerin daha iyi anlaşılmasına katkıda
bulunacaktır. Ancak, cahiliye Araplarının, Kur’an’ın nüzûlü öncesindeki dinî inançlarının
detayları, özellikle Allah hakkındaki kanaatleri konusunda kesin bilgi edinmemizi sağlayacak
verilerden de, esasen, yoksun bulunmaktayız. Konunun ayrıntılarına girildikçe çözümsüz
kalan bir çok noktanın varlığı kendini hemen hissettirmektedir. Bunun nedeni ise, o zamanki
Araplar arasında yazının yaygın olmaması, özellikle eser yazma alışkanlığının bulunmaması
sebebiyle bu konuda bizi aydınlatacak ciddi dokümanların elimize geçmemiş olmasıdır. Bu
konudaki bilgilerimiz daha ziyade, o dönem şiir metinlerinde yer alan ve içeriği de son derece
müphem bulunan kısmî işaretlere, bazı rivayetlere ve müşriklerdeki yanlış inanışlara atıfta ve
tarizde bulunan Kur’an âyetlerine dayanmaktadır
1
. Bu sahadaki her türlü bilgi malzemesi
kullanılarak konunun aydınlatılması noktasında ortaya konulan tüm çabalara rağmen,
yukarıda da belirttiğimiz gibi, eldeki mevcut verilerin detaylı ve kapsamlı olmayışı, cahiliye
Araplarının Allah hakkındaki kanaatlerinin tespitinde, halâ belirsiz ve tartışmaya açık
noktaların bulunmasına sebep olmaktadır.

Anahtar Kelimeler

CAHİLİYE ARAPLARINDAKİ ALLAH İNANCIN_N, KUR’AN’DAN HAREKETLE TESPİTİYLE İLGİLİ BAZ_ HUSUSLAR

Kaynakça

• CAHİLİYE ARAPLARINDAKİ ALLAH İNANCIN_N, KUR’AN’DAN
• HAREKETLE TESPİTİYLE İLGİLİ BAZ_ HUSUSLAR
• Yrd.Doç.Dr. Zekeriya PAK*