The use of nursing theories and models: a qualitative study

Yıl 2019, Cilt: 44 Sayı: Ek 1, 281 - 289, 29.12.2019

Zehra Göçmen Baykara Nurcan Çalışkan Deniz Öztürk Ayişe Karadağ

https://doi.org/10.17826/cumj.562393

Cited By: 9

Öz

Purpose: Nursing theories and models contribute to researches that are specific to particular disciplines, and also to professionalization, by guiding education and care practices. It is therefore important to draw upon the opinions of members of profession on the use of such theories and models. The present study evaluates the opinions of nurses regarding the use of nursing theories and models.

Materials and Methods: This qualitative study involved a total of 36 nurses hemşire (Master’s degrees students n:12, doctoral students n:12, nurse n:12). The study data was collected through focus group interviews using a Semi-Structured Interview Form, and an audio recording of the interviews was also made. The data obtained from the interviews was analyzed thematically.

Results: There were three main themes designated in this research: the pros and cons of working with nursing theories and models; factors hindering working with theories/models; and suggestions for increasing the use of such models. These main themes were structured so as to encompass the application, research, management and education fields. 

Conclusion: The respondents suggested that the number of nurses with competencies in nursing theories/models must be increased; that appropriate theories and models must be developed on the basis of care requirements; that these subjects must be included in the undergraduate program; and that culture-specific theories and models must be developed that can be reflected on care. 

Anahtar Kelimeler

Nursing, theory, model

Hemşirelikte teori ve model kullanımı: Nitel bir çalışma

Öz

Amaç: Hemşirelik teori ve modelleri, disipline özgü araştırmalara, eğitime ve bakım uygulamalarına yön vererek profesyonelleşmeye katkıda bulunmaktadır. Dolayısıyla meslek mensuplarının teori ve model kullanımı hakkındaki düşüncelerinin belirlenmesi oldukça önemlidir. Bu araştırma, hemşirelerin hemşirelik teori ve modellerine yönelik düşüncelerini belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. 

Gereç ve Yöntem: Nitel bir çalışma olarak yapılan araştırma, toplam 36 hemşire (yüksek lisans öğrencisi n:12, doktora öğrencisi n:12, hemşire n:12) ile yapılmıştır. Araştırma verileri, Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu acılığıyla odak grup görüşmesi ile elde edilmiştir. Görüşmeler ses kayıt cihazına kaydedilmiştir. Görüşmeden elde edilen veriler tematik olarak analiz edilmiştir. 

Bulgular: Bu araştırmada üç ana tema belirlenmiştir. Bunlar; hemşirelik teori ve modelleri ile çalışmanın olumlu ve olumsuz yönleri, teori/model ile çalışmaya engel oluşturan faktörler ve model kullanımını artırmaya yönelik önerilerdir. Bu ana temalar uygulama, araştırma, yönetim ve eğitim alanlarını kapsayacak şekilde yapılandırılmıştır.  

Sonuç: Hemşireler, hemşirelik teori/modelleri konusunda yetkinliğe sahip hemşire sayısının arttırılmasını, bakım gereksinimleri temel alınarak uygun teori ve modellerin geliştirilmesini, lisans programında bu konulara yer verilmesini, kültüre özgü ve bakıma yansıyacak teori ve modellerin geliştirilmesini önermişlerdir. 

Anahtar Kelimeler

Hemşirelik, teori, model

Kaynakça

• Mc Crae N. Whither Nursing Models? The value of nursing theory in the context of evidence based practice and multidisciplinary health care. JAN. 2012; 68:222-229.
• Mock V, Ours CS, Hall S, Bositis A, Tillery M, Belcher A. Using a Conceptual Model in Nursing Research – Mitigating Fatigue in Cancer Patients. J Adv Nur. 2007; 58:503–512.
• İnan FŞ, Üstün B, Bademli K. Türkiye’de Kuram/Modele Dayalı Hemşirelik Araştırmalarının İncelemesi. J Anatolia Nurs Health Sci. 2013; 16: 133-139.
• Mc Kenna HP, Slevin OD. Vital Notes for Nurses: Nursing Models, Theories and Practice. 1st ed. Blackwell Publishing; United Kingdam, 2008.
• Karadağ A, Çalışkan N, Göçmen Baykara. Hemşirelik Teorileri ve Modeller. 1. Baskı. Akademi Basın. İstanbul, 2017.
• Fawcett J. Contemporary Nursing Knowledge Analysis and Evoulation of Nursing Models and Theories. 2th ed. Philadelphia: Fa Davis Company, 2005.
• Pearson A, Vaughan B, Fitz Gerald M. Nursing Models for Practice. 3rd ed. Elseiver; London, 2005.
• Özkaraman A, Özer S, Alpaslan GB. Romatoid artritli bir vakanın hemşirelik bakımında roy adaptasyon modelinin kullanımı. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2012; 1: 138-152.
• Erbay Ö, Yıldırım Y, Fadıloğlu Ç, Şenuzun Aykar F. Hipertansif Atak Yaşayan Hastalara Watson’ın İnsan Bakım Modeli Kullanılarak Uygulanan Hemşirelik Bakımı: Olgu Sunumu. Kardiyovasküler Hemşirelik Dergisi. 2018; 9:82–88.
• Kaya N, Babadağ K, Kaçar GY, Uygur E. Hemşirelerin Hemşirelik Model/Kuramlarını, Hemşirelik Sürecini ve Sınıflama Sistemlerini Bilme ve Uygulama Durumları. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi. 2010; 3:24-33.
• Vicdan A. Hemşirelik Bakımında Model Kullanımına Bir Örnek: Modifiye Radikal Mastektomi Olmuş Bir Bayanın, Roy’un Adaptasyon Modeline Göre İncelenmesi. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi. 2010; 2:106-118.
• Ekizler H. Hemşirelerin planlı hasta bakımını anlamaları, uygulamaları, değerlendirmeleri ve bunları etkileyen faktörler. II. Ulusal Hemşirelik Kongresi (Kongre Kitabı), İzmir 12-14 Eylül 1990, 272- 279.
• Kacaroğlu Vicdan A, Gülseven Karabacak B. Hemşirelik Modellerinden: Roy Adaptasyon Modeli. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2014; 5: 255-259.
• Walker PH, Neuman BM. Blueprint for use of nursing models: Education, research, practice, and administration (No. 14). 1st ed. Jones & Bartlett Learning; New York, 1996.
• Athari SZ, Sharif SM, Nasr AR, Nematbakhsh M. Assessing critical thinking in medical sciences students in two sequential semesters: Does it improve? J Edu Health Promot. 2012; 1:30-34
• Mulnix JW. Thinking critically about critical thinking. EPAT. 2012; 44: 1469-5812.
• Alligood MR, Tomey AM. Nursing Theory: Utilization & Application. 5th Ed. North Carolina, Mosby-Year Book, 2014.
• McKenna H, Pajnkihar M, Murphy F. Fundamentals of Nursing Models, Theories and Practice with Wiley E-Text. 2nd ed. John Wiley & Sons; United Kingdam, 2014