Relationship with glycemic control and acceptance of illness in type 2 diabetic individuals

Yıl 2019, Cilt: 44 Sayı: 4, 1284 - 1291, 29.12.2019

Feride Taşkın Yılmaz Ayfer Dilek Şahin Ahmet Kerim Türesin

https://doi.org/10.17826/cumj.528315

Cited By: 5

Öz

Purpose: The aim of this study was to determine the relationship between acceptance of the illness and glycemic control in type 2 diabetic individuals.

Materials and Methods: This is a descriptive and correlational study conducted 156 type 2 diabetic individuals. The data was acquired by patient identification form and Acceptance of Illness Scale. 

Results: The mean age of the individuals was 63.30±8.44 years, and two-thirds (64.8%) had HbA1c levels above 7%. The mean score of Acceptance of Illness Scale of the individuals was found 25.01±6.20 (points can be taken min=8, max=40). It was found that the acceptance of illness of individuals with HbA1c levels of 7% and below were higher than those with HbA1c levels above 9% and the level acceptance of illness was a significant predictor of HbA1c. It was determined that the acceptance of illness of individuals had approximately 6% of the total variance at HbA1c level. In addition, it was determined in the study that the acceptance level of the patients with 36-64 age, male, primary and secondary education level and those without other chronic diseases was higher 

Conclusion: Type 2 diabetic individuals had moderate of acceptance of illness; had a relationship between acceptance of illness and glycemic control; glycemic control of individuals with high levels of the acceptance of illness was good.  In addition, age, gender, educational status and presence of other chronic diseases were found to be related to the acceptance level of the illness.

Tip 2 diyabetli bireylerde hastalığı kabul düzeyinin glisemik kontrol ile ilişkisi

Öz

Amaç: Bu çalışma, tip 2 diyabetli bireylerde hastalığı kabul düzeyinin glisemik kontrol ile ilişkisinin belirlemesi amacıyla yapılmıştır.

Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı tipteki araştırmaya 156 tip 2 diyabetli birey katılmıştır. Veriler, Hasta Tanılama Formu ve Hastalığı Kabul Ölçeği ile elde edilmiştir. 

Bulgular: Bireylerin yaş ortalaması 63.30±8.44 yıl olup, üçte ikisine yakınının (%64.8) HbA1c düzeyi %7’nin üstündedir. Bireylerin Hastalığı Kabul Ölçeği puan ortalaması 25.01±6.20 (alınabilecek puan min=8, max=40)’dir. Çalışmada HbA1c düzeyi %7 ve altında olan bireylerin hastalığı kabul düzeyinin HbA1c düzeyi %9’un üzerinde olan bireylere göre daha yüksek olduğu  ve hastalığı kabul düzeyinin HbA1c düzeyi üzerinde anlamlı bir yordayıcı olduğu saptanmıştır. Bireylerin hastalığı kabul düzeyi tek başına HbA1c düzeyindeki toplam varyansın yaklaşık %6’sını açıkladığı tespit edilmiştir. Ayrıca çalışmada 36-64 yaş arası, erkek, ilköğretim ve ortaöğretim eğitim düzeyine sahip ve başka kronik hastalığı bulunmayan bireylerin hastalığı kabul düzeylerinin daha yüksek olduğu belirlenmiştir.

Sonuç: Tip 2 diyabetli bireylerin hastalığı kabul düzeylerinin orta düzeyde olduğu, hastalığı kabul düzeyi ile glisemik kontrol arasında ilişki olduğu, hastalığı kabul düzeyi yüksek olan bireylerin glisemik kontrolünün iyi olduğu belirlenmiştir. Ayrıca yaşın, cinsiyetin, eğitim durumunun ve başka kronik hastalık varlığının da hastalığı kabul düzeyi ile ilişkili olduğu tespit edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Diyabet, kabul, glisemik kontrol

Kaynakça

• Diabetes Mellitus Ve Komplikasyonlarının Tanı, Tedavi ve İzlem Kılavuzu-2018. Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği, Miki Matbaacılık San. ve Tic. Ltd. Şti. Ankara, 2018.
• Kaymaz TT, Akdemir N. Diyabetli bireylerde hastalığa psikososyal uyum. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi. 2016;7(2):61-7.
• Cho NH, Shaw JE, Karuranga S, Huang Y, da Rocha Fernandes JD, Ohlrogge AW, Malanda B. IDF Diabetes Atlas: Global estimates of diabetes prevalence for 2017 and projections for 2045. Diabetes Research and Clinical Practice. 2018;138:271-81.
• Yılmaz MB, Kılıçkap M, Abacı A, Barçın C, Bayram F, Kararaslan D, Göksülük H, Kayıkçıoğlu M, Özer N, Süleymanlar G, Şahin M, Tokgözoğlu L, Satman İ. Türkiye’de diabetes mellitus epidemiyolojisinin zamana bağlı değişimi: Bir sistematik derleme ve meta-analiz Turk Kardiyol Dern Ars. 2018;46(7):546-55.
• Bertolin DC, Pace AE, Cesarino CB, Ribeiro RC, Ribeiro RM. Psychological adaptation to and acceptance of type 2 diabetes mellitus. Acta Paul Enferm. 2015;28(5):440-6.
• Besen DB, Esen A. Hastalığı Kabul Ölçeği’nin Türk toplumundaki diyabetik bireylere uyarlanması. TAF Prev Med Bull. 2011;10(2):155-64.
• Şireci E, Yılmaz Karabulutlu E. Tip 2 diabetes mellituslu hastaların hastalıklarını kabullenme ve kendi bakımlarındaki öz yeterlilik düzeylerinin belirlenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017;20(1):48-55.
• Demirtaş A, Akbayrak N. Tip 2 diyabetes mellitus’lu hastaların, hastalıklarına uyum ve kabullenme kriterlerinin belirlenmesi. Anatolian Journal of Clinical Investigation. 2009;3(1):10-8.
• Bien A, Rzonca E, Ka´nczugowska A, Iwanowicz-Palus G. Factors affecting the quality of life and the ıllness acceptance of pregnant women with diabetes. Int J Environ Res Public Health. 2016;13(1):68.
• Rogon I, Kasprzak Z, Szcześniak L. Perceived quality of life and acceptance of illness in people with type 2 diabetes mellitus. Menopause Rev. 2017;16(3):79-85.
• Lewko J, Zarzycki W, Krajewska-Kulak E. Relationship between the occurrence of symptoms of anxiety and depression, quality of life, and level of acceptance of illness in patients with type 2 diabetes. Saudi. Med J. 2012;33:887-94.
• Kara K, Çınar S. Diyabet bakım profili ile metabolik kontrol değișkenleri arasındaki ilișki. Kafkas Journal of Medical Sciences. 2011;1(2):57-63.
• Kurt İ. Glikozile hemoglobin (HbA1c) ölçümü ve diabetes mellitusun uzun dönem glisemik kontrolünde kullanılması. Gülhane Tıp Dergisi. 2003;45(4):387-95.
• Tarı Selçuk K, Sözmen MK, Ünal B. Balçova’da 30 yaş ve üzeri diyabetlilerde tedavi alma ve kan glukoz düzeyinin kontrol altına alınma durumu. Turk J Public Health. 2015;13:40-52.
• Avcı D, Selçuk KT. Tip 2 diyabetli hastalarda glisemik kontrol durumu ve etkileyen etmenler: Depresyonun rolü. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2016;5(3):70-9.
• Schmitt A, Reimer A, Kulzer B, Haak T, Gahr A, Hermanns N. Short report: educational and psychological ıssues assessment of diabetes acceptance can help identify patients with ineffective diabetes self-care and poor diabetes control. Diabetic Medicine. 2014;31(11):1446-51.
• Sanden-Eriksson B. Coping with type-2 diabetes: the role of sense of coherence compared with active management. J Adv Nurs. 2000;31:1393-7.
• Besen DB, Esen A. Acceptance of illness and related factors in Turkish patients with diabetes. Social Behavior And Personality. 2012;40(10):1597-610.
• Felton BJ, Revenson TS. Coping with chronic illness: a study of illness controllability and the influence of coping strategies on psychological adjustment. Journal of Consulting and Clinical Psychology. 1984;52(3):343-53.
• Dijkstra A, Buunk AP, Tóth G, Jager N. Psychological adjustment to chronic ıllness: The role of prototype evaluation in acceptance of ıllness. Journal of Applied Biobehavioral Research. 2008;12(3-4):119-40.
• Chen R, Ji L, Zou D. Glycemic control rate of T2 DM outpatients in China: A multi-center survey. Med Sci Monit. 2015;19:1440-6.
• Önsüz MF, Topuzoğlu A. İstanbul ilinde çeşitli sağlık kuruluşlarında ayaktan tip 2 diyabetli hastalarda glisemik kontrolün ve etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi. Nobel Med. 2010;6:45-55.
• Vazquez LA, Rodriguez A, Salvador J, Ascaso JF, Petto H, Reviriego J. Relationships between obesity, glycemic control, and cardiovascular risk factors: a pooled analysis of cross-sectional data from Spanish patients with type 2 diabetes in the preinsulin stage. BMC Cardiovascular Disorders. 2014;14:153.
• Çıtıl R, Öztürk Y, Günay O. (2010). Kayseri il merkezinde bir sağlık ocağına başvuran diyabetik hastalarda metabolik kontrol durumu ve eşlik eden faktörler. Erciyes Tıp Dergisi. 2010;32(2):111-22.
• Lewko J, Polity’nska B, Kochanowicz J, Zarzycki W, Okruszko A, Sierakowska M, Jankowiak B, Górska M, Krajewska-Kułak E, Kowalczuk K. Quality of life and its relationship to the degree of illness acceptance in patients with diabetes and peripheral diabetic neuropathy. Adv. Med Sci. 2007;52:144-6.
• Akturk U, Aydinalp E. Examining the correlation between the acceptance of the disease and the diabetes self-efficacy of the diabetic patients in a family health center. Annals of Medical Research. 2018;25(3)359-64.
• Péres, DS, dos Santos MA, Zanetti ML, Ferronato AA. Difficulties of diabetic patients in illness control: Feelings and behaviors. Revista Latino-Americana de Enfermagem [Journal of Latin-American Nursing]. 2007;15:1105-12.
• Mazurek J, Lurbiecki J. Acceptance of illness scale and its clinical impact. Pol Merkur Lekarski. 2014;36(212):106-8.
• Gregg JA, Callaghan GM, Hayes SC, Glenn-Lawson JL. Improving diabetes self-management through acceptance, mindfulness, and values: a randomized controlled trial. J Consult Clin Psychol. 2007;75:336-43.