Sınıf Öğretmeni Adaylarının Nükleer Enerji Kavramına Yönelik Düşünceleri: Bağımsız Kelime İlişkilendirme Örneği

Yıl 2016, Cilt: 37 (2016): Special Issue I, 42 - 54, 27.11.2016

Elçin Ayaz Hamdi Karakaş , Rabia Sarıkaya

Öz

Özet: Yenilenen öğretim programları ile birlikte sosyobilimsel konular fen bilimleri ders programlarında yerini almış ve öğrencilere sürdürülebilir çevre farkındalığı kazandırılması amaçlanmıştır. Bu farkındalığın oluşturulmasında genelde enerji, özel de ise kamuoyunda çokça tartışılan ve sosyobilimsel konulardan biri olan nükleer enerji kavramı oldukça önemlidir. Çünkü sanayi, ulaşım, konut gibi pek çok alanda kullanılan enerji, sürdürebilir kalkınmanın sağlanmasında kritik rol oynamaktadır. Bu araştırmanın amacı sınıf öğretmeni adaylarının enerji, radyasyon ve nükleer enerji kavramlarını zihinlerinde var olan diğer kavramlarla açıklayabilmeleri ve kavram yanılgılarının tespit edilmesi olarak belirlenmiştir. Araştırma, nitel araştırma türlerinden durum desenine uygun olarak yürütülmüştür. Çalışmanın örneklemi amaçlı örnekleme yöntemine göre seçilmiş olup 47 sınıf öğretmeni adayı çalışmaya dâhil edilmiştir. Araştırma verileri, bağımsız kelime ilişkilendirme testi aracılığıyla toplanmıştır. Kelime ilişkilendirme testi, incelenen literatür sonucunda konuyla ilgili olan kavramlardan yola çıkılarak oluşturulmuş üç kategori (enerji, radyasyon, nükleer enerji) etrafında şekillenmiştir. Elde edilen veriler içerik analiziyle değerlendirilmiştir. Enerji, radyasyon ve nükleer enerji kategorilerinde ortaya çıkan kavramlar frekans ve yüzde değerlerine göre gruplandırılmıştır. Çalışma sonuçları dikkate alındığında sınıf öğretmeni adaylarının kelime ilişkilendirme testinde verilen kavramlara yönelik kelime üretmede zorlandıkları, dolayısıyla bu kavramları zihinlerinde oluşan diğer kavramlarla açıklayabilmekte yetersiz kaldıkları sonucuna ulaşılmıştır. Bunun yanı sıra öğretmen adaylarında nükleer enerji konusunda çeşitli kavram yanılgılarının bulunduğu tespit edilmiştir. Bu araştırmanın sonuçları öğretmen adaylarının nükleer enerji konusunda kavramsal bilgi seviyelerinin belirlenmesi,  kavram yanılgılarının tespit edilmesi ve zihinlerinde oluşan şemaların açığa çıkarılması noktasında temel teşkil edilebilir. 

Anahtar Kelimeler: Enerji, nükleer enerji, radyasyon, sınıf öğretmeni adayları

 

Abstract: With the new education programs, socio-scientific topics have been included in the science and engineering curriculums with a view to provide the students with a sustainable environmental awareness. While raising this awareness, the concept of power, specifically the widely discussed concept of nuclear power, holds great importance, since power is used in several fields including industry, transportation and housing, and plays a critical role in provision of a sustainable development.  The aim of the present study is to enable the class teacher candidates to explain the concepts of power, radiation and nuclear power, using other concepts that they are familiar with, and to determine the related misconceptions.  The research was conducted in accordance with the case pattern among qualitative research methods. The sample of the study was chosen based on the purposive sampling method and 47 class teachers were included in the research. Research data were collected using independent word association test. The word association test took its final shape around three categories (power, radiation and nuclear power) determined after an in-depth literature research on the basis of relevant concepts. The obtained data were evaluated after content analysis.  The concepts emerging within power, radiation and nuclear power categories were grouped based on their frequency and percentage values and a relationship was sought between these emerging concepts. The results of the research show that teacher candidates had difficulties in generating relevant words, as an indication of their incapability to explain these concepts by use of other concepts that they were familiar with. Additionally, teacher candidates were found to possess various misconceptions regarding the concept of nuclear power. The results of this study can provide basis for the determination of the conceptual information level of teacher candidates regarding nuclear power, in identifying relevant misconceptions and revealing the schemes possessed by their minds. 

Keywords: Power, Nuclear Power, Radiation, Class Teacher Candidates