ERGENLİK ÖNCESİ FUTBOLCULARIN MAXVO2, DİNAMİK SOLUNUM PARAMETRELERİ VE GÖRSEL ZEKALARININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 2, 51 - 58, 30.08.2020

Umut Canlı

Öz

Araştırmada ergenlik öncesi futbolcuların maksimal oksijen tüketim kapasiteleri ve dinamik solunum parametreleri ile görsel zeka performansları arasındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmaya aktif olarak futbol eğitimi alan ve altyapı yerel liglerinde yarışmalara katılan 45 erkek futbolcu (yaş = 11.0±1.61 yıl) gönüllü olarak katılmıştır. Katılımcıların boy uzunluğu ve vücut ağırlığı ölçümleri yapılmıştır. Tahmini oksijen tüketim kapasitesinin belirlenmesinde 12-dakika koşu testi kullanılmıştır. Katılımcıların FVC, FEV1 ve PEF gibi dinamik solunum parametreleri portatif spirometre cihazı kullanılarak yapılmıştır. Görsel zeka performansının değerlendirilmesinde R. B.Cattel (Culture Free Test) Zeka Ölçeği Testi kullanılmıştır. Skewness ve Kurtosis değerleri kullanılarak verilerin normal dağıldığı tespit edilmiştir. Bu noktada, değişkenler arasında ilişkilerin belirlenmesinde Pearson Momentler Çarpımı Korelasyon Katsayısı kullanılmıştır. Katılımcıların görsel zeka puanları ile MaxVO2 değerleri arasında bir ilişki tespit edilmemiştir (p>0.05). Katılımcıların görsel zeka puanları ile FVC, FEV1 ve PEF değerleri arasında negatif yönlü zayıf ilişkiler tespit edilmiştir (sırasıyla; r = -0.32, p<0.05; r = -0.42, p<0.01; r = -0.31, p<0.05). Araştırma grubumuzda oksijen tüketim kapasiteleri ile görsel zeka performansları arasında bir ilişki belirlenmemiştir. Ancak literatürde fiziksel aktivite ile beraber çocuk ve gençlerde akciğer kapasitesinde artışlar olduğu ve daha iyi kardiovasküler uygunluk düzeyinin daha iyi bilişsel süreçler ile ilişkili olduğu birçok araştırmada ifade edilmiştir. Araştırmada akciğer fonksiyonları hakkında bilgi edinilmesini sağlayan FVC, FEV1 ve PEF değerleri ile görsel zeka puanları arasında zayıf ve orta düzeyde pozitif yönlü ilişkiler tespit edilmiştir. Bu da daha iyi gelişmiş bir akciğer yapısının beyne oksijen sağlanması açısından etkili olabileceği sonucu ile ilişkilendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Oksijen tüketim kapasitesi, Futbol, Bilişsel süreçler

Kaynakça

• Adkins, D., Boychuk, J., Remple, M. and Kleim, J. (2006). Motor training induces experience-specific patterns of plasticity across motor cortex and spinal cord. J Appl Physiol, 101, 1776-1782.
• Cattell, P. (1940). The measurement of intelligence of infants and young children. San Antonio, TX, US: Psychological Corporation.
• De, A. K., Bhattacharya, A.K., Panda, A.K. and Das Gupta, P.K. (1980). Respiratory performance and grip strength tests on the basketball players of interuniversity compettion. Ind J Physiol Pharmacol, 24, 305-309.
• De, A.K., Dasgupta, P.K., Panda, B.K. and Bhattacharya, A.K. (1982). Physical efficiency tests on Indian male “Kabaddi” inter-university players. Br J Sports Med, 16, 33-36.
• Duyul Albay, M., Tutkun, E., Ağaoğlu, Y.S., Canikli, A. ve Albay F. (2008). Hentbol, voleybol ve futbol üniversite takımlarının bazı motorik ve antropometrik özelliklerinin incelenmesi. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 6(1), 13-20.
• Guckstein, M. and Walter, S. (1972). Brain mechanism in reaction time. Brain Res., 40, 1-9.
• Günay, M. ve Yüce, A. (1996). Futbol antrenmanının bilimsel temelleri. Seren Matbaacılık: Ankara.
• Hillman, C.H., Erickson, K.I. and Kramer, A.F. (2008). Be smart, exercise your heart: Exercise effects on brain and cognition. Nat Rev Neurosci, 9(1), 58-65.
• Hoffman, J. (2006). Norms for fitness, performance and health. Human Kinetics: Champaign, IL.
• Ishigaki, H. and Miyao, M. (1993). Differences in dynamic visual acuity between athletes and nonathletes. Perceptual and motor skills, 77(3), 835-839.
• İşleğen, Ç. (1987). Değişik liglerde oynayan bölgesel profesyonel futbol takımlarının fiziksel ve fizyolojik profilleri. Spor Hekimliği Dergisi, 22, 83-89.
• Malina, R.M., Bouchard, C. and Bar-Or, O. (2004). Growth, maturation, and physical activity. Human Kinetics: Champaign, Ill.
• Mehrotra, P.K., Varma, N., Tiwari, S. and Kumar, P. (1998). Pulmonary functions in Indian sportsmen playing different sports. Ind J Physiol Pharmacol, 42, 412-416.
• Morgan GA., Leech NL., Gloeckner GW., Barret KC. (2004). 2.Eds. SPSS for Introductory Statistics: Use and Interpretation. Lawrence Erlbaum Associates: London.
• Öztaşyonar, Y. (2008). Sporcu ve sedanterlerde görsel zekâ, reaksiyon zamanı ile akciğer hacim kapasiteleri ve oksijen kullanma kapasiteleri arasındaki ilişki. Doktora Tezi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Tan, Ü., Okuyan, M., Albayrak, T. Ve Akgün, A. (2003). Sex differences ın verbal and spatial ability recondires in relation to body size lung volume, and sex hormones. Perceptual and Motor Skills, 96, 1347–1360.
• Toğrol, B. (1974). Zeka testinin 2A ve 3A formları ile Porteus Labirentleri testinin 1300 Türk çocuğuna uygulanması. İstanbul Üniversitesi Tecrübi Psikoloji Çalışmaları, 11, 1-32.
• Zheng, J. and Zhong, N. (2002). Normative values of pulmonary function testing in Chinese adults. Chinese Med J., 115, 50-54.