Mardin İli Artuklu İlçesinde Tüketicilerin Kırmızı Et Tüketim Tercihi ve Alışkanlıkları

Yıl 2023, Cilt: 38 Sayı: 2, 244 - 253, 29.12.2023

Veysi Acıbuca , Aybüke Kaya

Öz

Bu çalışma yemek kültürü bakımından kırmızı et tüketiminin yoğun olduğu Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki Mardin ili, Artuklu ilçesinde, kentsel alanlarda yaşayan tüketicilerin kırmızı et tüketimi ve tüketim miktarlarına etki eden faktörlerin tespit edilmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmada, ana kitle oranlarına dayalı basit tesadüfi olasılık örnekleme yöntemi kullanılmış olup toplam 421 tüketiciyle anket yapılmıştır. Tüketicilerin kırmızı et tüketimi ile bazı sosyo-demografik özellikleri arasındaki ilişkinin tespit edilebilmesi için Ki-Kare testi kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlarda araştırma bölgesindeki hane halklarının aylık ortalama kırmızı et tüketimi 4.69±2.73 kg olarak, yıllık kişi başı kırmızı et tüketimi 12.9±7.47 kg olarak tespit edilmiştir. Hane halkının kırmızı et tüketimi ile gelir, ailedeki birey sayısı ve kuyruk yağı tüketimi arasında anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir. Tüketicilerin %92.2’si Türkiye’de kırmızı et fiyatlarının yüksek olduğunu düşünmektedir. Sonuç olarak et fiyatlarının yükselmesine neden olan başta yem piyasalarındaki istikrarsızlıklar olmak üzere hayvancılık sektöründeki sorunlara bütüncül bir yaklaşımla çözüm aranması gerektiği belirtilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kırmızı et, tüketim, tercih, alışkanlık, Mardin

Red Meat Preference and Habits of Consumers in Artuklu District of Mardin Province

Öz

The aim of this study was to determine the factors influencing red meat consumption and quantity among urban consumers in Mardin province, where red meat consumption is high in terms of food culture. A total of 421 consumers were surveyed using simple random probability sampling method. Chi-square analysis was used to determine the relationship between consumers' red meat consumption and several socio-demographic characteristics. According to the results, the average monthly consumption of red meat by households in the study area was 4.69 ± 2.73 kg, and the annual per capita consumption of red meat was 12.9 ± 7.47 kg. It was found that there was a significant relationship between household red meat consumption and income, number of persons in the family, age of consumers, consumption of tail lard and age. 92.2% of consumers are of the opinion that the prices of red meat in Turkey are expensive. As a result, it was stated that a holistic approach should be sought to solve the problems in the livestock sector, particularly the instability of the feed markets, which is causing the increase in meat prices.

Anahtar Kelimeler

Red meat, consumption, preference, habit, Mardin

Kaynakça

• Akçay, Y., Vatansever, Ö. (2013) Kırmızı et tüketimi üzerine bir araştırma: Kocaeli ili kentsel alan örneği. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 4(1): 43-60.
• Alev, N. (2014) Kırmızı et tüketimini etkileyen faktörlerin analizi: Van ili örneği. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6(5): 478-496.
• Anonim (2020) Yeditepe Üniversitesi. (http://www.yeditepehastanesi.com.tr/protein-fazlasi-yaga-donusuyor#:~:text) (Erişim tarihi: 13.07.2022).
• Anonim (2022) Our World in data. (https://ourworldindata.org/)(Erişim Tarihi: 10.07.2022).
• Anonim (2023) World Health Organization. https://www.who.int/health-topics/nutrition, (Erişim Tarihi: 01.06.2023).
• Collins, M. (1986) Sampling Consumer Market Research Handbook. (Editör: R. Worcester ve ark.1986).
• Delgado, C. L. (2003) Rising consumption of meat and milk in developing countries has created a new food revolution. The Journal of Nutrition, 133(11): 3907-3910.
• Denli, E., Şehribanoğlu, S., Boran, G. (2016) Şırnak’ta kırmızı et tüketim alışkanlıkları üzerine bir araştırma. Gıda, 41(3): 141-148.
• Ekinci, D. M. G. (2018) Kırmızı et tüketimi. Ayrıntı Dergisi, 6(61).
• FAO (2020) Food and Agriculture Organization. http://www.fao.org/faostat/en/#data/QL (Erişim Tarihi: 17.07.2022).
• Fidan, N., Bayramoğlu, Z. (2019) Temel bitkisel yemler ve yem katkı maddelerinin kırmızı et ve süt piyasasına etkisi. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology, 7(10): 1722-1729.
• Karakaya, E., İnci, H. (2014) Bingöl ili merkez ilçesi hane halkının kanatlı eti tüketim tercihleri. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 28(1): 53-64.
• Karlı, B., Ertatış, F., Yüksel, F., Tekin, A., Gül, M.(2017) Determination of red meat consumption and meat consumption habits. The case of Isparta province. Scientific papers series management. Economic Engineering in Agriculture and Rural Development, 17(2): 197-206.
• Lorcu, F., Bolat, B. A. (2012) Edirne ilinde kırmızı et tüketim tercihlerinin incelenmesi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 9(1): 71-85.
• Maslow, A. H. (1943) A theory of human motivation. Psychological Review, 50(4): 370.
• McAfee, A. J., McSorley, E. M., Cuskelly, G. J., Moss, B. W., Wallace, J. M., Bonham, M. P., Fearon, A. M. (2010) Red meat consumption: An overview of the risks and benefits. Meat Science, 84(1): 1-13.
• Morrison, J.A, Balcombe, K., Bailey, A., Klonaris, S., Rapsomanikis, G. (2003) Expenditure on Different Categories of Meat in Greece: the influence of changes Agricultural Economics, 28: 139-150.
• OECD (2020) OECD and Food and Agriculture Organization of the United Nations https://doi.org/10.1787/1112c23b-en (Accessed on 14 July 2022).
• OECD (2022) Meat consumption (indicator). doi: 10.1787/fa290fd0-en (Accessed on 14 July 2022).
• Özyürek, S., Çebi, K., Türkyılmaz, D., Esenbuğa, N., Dağdelen, Ü., Yaprak, M. (2019) Erzincan ilinde kırmızı et tüketim alışkanlıkları ve tüketicilerin ithal kırmızı ete bakış açılarının değerlendirilmesi. Erzincan University Journal of Science and Technology, 12(1): 263-273.
• Saçlı, Y. (2020) Türkiye ‘de sığır eti üretici fiyatı oluşumunda etkili olan faktörler. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology, 8(3): 759-767.
• Saygın, Ö., Demirbaş, N. (2018) Türkiye'de kırmızı et tüketimi: sorunlar ve öneriler. Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi, 32(3): 567-574.
• Seker, I., Ozen, A., Guler, H., Seker, P., Ozden, I. (2011) Elazığ’da kırmızı et tüketim alışkanlıkları ve tüketicilerin hayvan refahı konusundaki görüşleri. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 17(4).
• Tunaz, A. T., Kaygısız, A., Arslan, O. (2022) Tüketicilerin kırmızı et tüketimi ve hayvan refahı konusundaki bilinç düzeylerinin araştırılması. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 53(1): 24-30.
• TÜİK (2021) https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=101&locale=tr (Erişim Tarihi: 14.07.2022).
• TÜİK (2022) https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Kirmizi-Et-Uretim-Istatistikleri-2020-202145671#:~:text=Bu%20kapsamda%20bir%20%C3%B6nceki%20y%C4%B1la,10%20bin%20831%20ton%20oldu. ( Erişim Tarihi: 14.07.2023).
• Uzundumlu, A.S., Işık, H.B., Kırlı, M.H. (2011) İstanbul İli Küçük Çekmece İlçesinde Kırmızı ve Beyaz Et Tüketiminde Etkili Faktörlerin Analizi. Alinteri Journal of Agriculture Science, 21(2): 20-31.
• Yaylak, E., Taşkın, T., Koyubenbe, N., Konca, Y. (2010) İzmir ili Ödemiş ilçesinde kırmızı et tüketim davranışlarının belirlenmesi üzerine bir araştırma. Hayvansal Üretim, 51(1).
• Yüzbaşıoğlu, R., Kızılaslan, H., Kızılaslan, N., Kurt, E. (2018) Gıda güvenilirliği açısından tüketici davranışlarının incelenmesi: Sivas kentsel ve kırsal kesimde kırmızı et tüketimi. Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi, 7(3): 4.