DEFINITION AND A SET OF DEFINITION ANALYSIS CRITERIA IN TERMINOLOGY

Yıl 2020, Cilt: 1 Sayı: 1, 53 - 73, 25.12.2020

Nilay Girişen

Öz

Terminology, concepts of special field, has been the
subject of researches in literature for many years.
Terminology, having an important role in providing efficient
communication in a special field, comprises of studies on
terms related to scientific language. The definition in
terminology has been discussed in various theoretical studies
in literature. However, there are mostly practical studies in
Turkish context. It is of great importance to conduct
theoretical studies by analysing the formal structure, features
and the rules of definition within a systematic integrity.
In this study some information has given about term,
terminology, and definition. A theoretical framework is
aimed to be constructed with the help of the basics of
terminology. A set of definition analysis criteria is formed
through determining the content and formal properties by
using the obtained data

Anahtar Kelimeler

Term, terminology, definition, criteria, analysis

TERMİNOLOJİDE TANIM VE TANIM ÇÖZÜMLEME ÖLÇÜTLERİ*

Öz

Terimler, çeşitli uzmanlık alanlarına ait dilsel
kavramlar olarak alanyazında yıllardır birçok araştırmanın
konusu olmuştur. Herhangi bir disiplinde iletişimin etkili bir
biçimde gerçekleşmesini sağlayan terminoloji, bir disipline
ait terimlerle ilgili çeşitli çalışmaları içermektedir.
Terimlerin tanımlanması, terminoloji ile ilgili bu çalışmalar
arasında önemli bir yere sahiptir. Türkiye’de terimlerin
tanımları ile ilgili daha çok uygulamaya yönelik çalışmalar
yapılmıştır. Kuramsal çalışmaların yapılması, tanımların
sistematik bütünlük içinde ele alınması ve tanımlama
ölçütlerinin ortaya konulması bakımından gereklidir.
Bu çalışmada konuya ilişkin temel kaynaklardan
yararlanılarak terim, terminoloji ve tanım hakkında bilgi
verilmiştir. Kuramsal altyapı oluşturularak tanım türleri,
tanımlama ölçütleri, tanımlarda uyulması gereken kurallar
ve yardımcı unsurlar ortaya konulmuştur. Elde edilen veriler
doğrultusunda tanımın içerik ve biçim özellikleri
belirlenerek tanımları çözümleme ölçütleri oluşturulmuştur

Anahtar Kelimeler

Terim, terminoloji, tanım, çözümleme, ölçüt

Kaynakça

• Antia, B. E. (2000). Terminology and Language Planning: An Alternative Framework of Practice and Discourse. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
• Ateşman, E. (Ed.) (2015). Terminoloji Çalışması: En İyi Uygulamalar 2.0. Ankara: Grafiker Yayınları.
• Atkins, S. B. T. ve Rundell, M. (2008). The Oxford Guide to Practical Lexicography, New York: Oxford University Press
• Bergenholtz, H. ve Tarp, S. (1995). Manual of Specialised Lexicography. The Preparation of Specialised Dictionaries. Amsterdam: Benjamins.
• Boz, E. (2015). “Kullanıcı ve Sözlük İlişkisi”. Erdem. S. 69. s. 41-52.
• Boz, E. (2020). “Çevrimiçi Genel Sözlüklerde Tanım”, Dilbilim Dergisi - Journal of Linguistics, 34, s. 1-14. https://doi.org/10.26650/jol.2020.001
• Cabré, M. T. (1999). Terminology: Theory, Methods and Applications. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company.
• “COTSOES Recommendations for Terminology Work” (2002). Conference of Translation Services of West European States Working Party on Terminology and Documentation, Berne: Federal Chancellery.
• De Bessé, B. (1997). "Terminological Definitions", Juan C. Sager (çev.). Handbook of Terminology Management Vol. 1: Basic Aspects of Terminology Management, Sue Ellen Wright ve Gerhard Budin (ed.), Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company. s. 63-74.
• Dilâçar, A. (1957). “Terim Nedir”, Türk Dili, Ankara: TDK Yay., Ocak, C: VI, S: 64, s. 207-210.
• Felber, H. (1984). Terminology Manual, Paris: UNESCO and Vienna: INFOTERM.
• Fernández T., M. A. Flórez de la Colina ve P. Peters. (2011). “Terminology and terminography for architecture and building construction”. Teaching and Learning Terminology New strategies and methods, Amparo Alcina (ed.), Amsterdam/Philadelphia: John Benjamin. s. 11-36.
• Girişen, N. (2019). Terminolojide Tanım Tipolojisi. Doktora Tezi. Eskişehir: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Hartmann, R.R.K ve James, G. (1998). Dictionary of Lexicography. London: Routledge. Hoekstra, E. (2010). “Grammatical Information in Dictionaries”, EURALEX, s. 1007-1012.
• ISO 1087-1:2000 Terminology – Vocabulary
• ISO 704:2009 Terminology work — Principles and methods
• Landau, S. I. (2001). Dictionaries: The Art and Craft of Lexicography. Second Edition. Cambridge: Cambridge University Press.
• Löckinger, G., Hendrik J. Kockaert ve Gerhard Budin (2015). “Intensional Definitions” Handbook of Terminology, Hendrik J. Kockaert ve Frieda Steurs (ed.). Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company. s 60-81.
• Meyer, I., K. Eck ve D. Skuce. (1997). “Systematic Concept Analysis within a Knowledge-Based Approach to Terminology”. Juan C. Sager (çev.). Handbook of Terminology Management Vol. 1: Basic Aspects of Terminology Management, Sue Ellen Wright ve Gerhard Budin (ed.), Amsterdam: John Benjamins. s. 98-118.
• Nová, J. ve H. Mžourková. (2017). “Terminology and Labelling Words by Subject in Monolingual Dictionaries – What Do Domain Labels Say to Dictionary Users?” Journal of Linguistics, Vol. 68, No.2, s. 296 – 304.
• Öner, N. (1982). Klasik Mantık, Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Özlem, D. (2004). Mantık: Klasik/Sembolik Mantık, Mantık Felsefesi. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
• Packeiser, K. (2009). The General Theory of Terminology: A Literature Review and a Critical discussion (Yüksek Lisans Tezi). Uluslararası İşletme İletişimi, Copenhagen.
• Pavel, S. ve Diane N. (2001). Handbook of Terminology, Ottawa: Minister of Public Works and Government Services Canada.
• Picht, H. ve J. Draskau, (1985). Terminology: An Introduction. (vol. 2), University of Surrey, Department of Linguistic and International Studies.
• Rey, A. (1995). Essays on Terminology, ed. Juan C. Sager. Amsterdam & Philadelphia: John Benjamins.
• Robinson, R. (1972). Definition, London: Oxford University Press.
• Sager, J. C. (1990). A Practical Course in Terminology Processing. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamin.
• San M., A. ve Marie-Claude L’Homme (2014). “Definition patterns for predicative terms in specialized lexical resources”. Proceedings of the Ninth International Conference on Language Resources and Evaluation (LREC'14). 26-31 Mayıs 2014, Reykjavik, İrlanda. s. 3748-3755.
• Strehlow, R. A. (1972). "Frames and the Display of Definitions", Juan C. Sager (çev.). Handbook of Terminology Management Vol. 1: Basic Aspects of Terminology Management, Sue Ellen Wright ve Gerhard Budin (ed.), Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins Publishing Company. s. 75-79.
• Svensen, B. (2009). A Handbook of Lexicography: The Theory and Practice of Dictionary-Making, Cambridge: Cambridge University Press.
• TDK Güncel Türkçe Sözlük, https://sozluk.gov.tr/ (Çevrimiçi) 04.12.2019.
• TSE Türk Standardı, TS 1198-1 ISO 1087 (2003). Terminoloji Çalışması - Terimler ve Tarifler/ Bölüm 1: Teori ve Uygulama, Şubat, Ankara.