2008 KÜRESEL FİNANSAL KRİZİNİN FİNANSAL ORANLAR ÜZERİNE ETKİSİ: BIST' DE İŞLEM GÖREN İMALAT SANAYİ İŞLETMELERİ ÜZERİNE BİR UYGULAMA

Yıl 2013, Cilt: 28 Sayı: 2, 98 - 129, 25.12.2013

Ömer İskenderoğlu ÖZLEM Karakozak

Öz

Küresel krizin Borsa İstanbul (BIST)’te işlem gören imalat işletmelerinin finansal oranları üzerine etkisi incelenmekte, Çalışmada 2007 – 2011 dönemleri arasında kesintisiz olarak varlığını sürdürmüş ve düzenli verisine ulaşılabilen 158 BIST imalat sanayi işletmesinin çeşitli finansal oranları ile bir birleşik oran yöntemi olan Altman modeli ZSkor değeri çeyrek frekanslık dönemler halinde hesaplanmıştır. Hesaplanan oranların ve Altman Z-Skor değerlerinin kriz döneminde farklılık gösterip İşletmelerin iflas risklerinin belirleyicisi olan Altman Z-skor değerlerine göre işletmelerin 2008 yılı ilk çeyreğinden 2009 yılı son çeyreğine kadar iflas risklerinde artış olduğu da çalışmadan elde edilen bulgular arasındadır.

Anahtar Kelimeler

Finansal Kriz, Finansal Oranlar, İmalat İşletmeleri, Varyans Analizi, Altman Z-skor

THE EFFECT OF 2008 GLOBAL FINANCIAL CRISES ON THE FINANCIAL RATIOS: AN APPLICATION ON İSTANBUL STOCK EXCHANGE (ISE) MANUFACTURING

Öz

This study researches the effect of 2008 crisis on the financial ratios of Istanbul StockExchange (ISE) manufacturing firms. On this respect several key financial ratios andAltman Z-Score is calculated for 158 ISE firms which has adequate data spanning from2007 to 2011 on a quarterly basis. The results of the analysis indicate that during the crisisperiod, is decreased with the profit. Besides Altman Z-score value reveals that there is anincrease in bankruptcy risk starting from first quarter of 2008 to end of 2009.

Anahtar Kelimeler

Financial Crisis, Financial Ratios, Manufacturing Firms, Variance Analysis, Altman Z-score

Kaynakça

• AFŞAR, Muharrem (2011), ‘Küresel Kriz ve Türk Bankacılık Sektörüne Yansımaları’, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Sayı 2: 171.
• AKDİŞ, Üzerindeki Etkileri ve Türkiye: ‘Finansal Krizler-Beklentiler’, Dış Ticaret Müsteşarlığı, Dış Ticaret Dergisi, Sayı: 26: 1-45. Finansal Piyasalar
• AKGÜÇ, Öztin (1998), Finansal Yönetim, İstanbul: Avcıol Basım Yayın
• AKGÜL, A. ve O. Çevik (2003), İstatistiksel Analiz Teknikleri, Emek Ofset, Ankara.
• ALANTAR, Doğan (2008), ‘Küresel Finansal Kriz: Nedenleri ve Sonuçları Üzerine Bir Değerlendirme’, Maliye Finans Yazıları, Sayı: 81: 1-10.
• ALTUĞ, Osman (1994), ‘Kriz Döneminde Şirket Yönetimi’, Ekonomik Trend Dergisi, Sayı 23: 38.
• ARACIOĞLU, B. ve D. Demirhan (2011), ‘Kriz Öncesi Ve Sonrası Dönemler İtibariyle Finansal Hizmetler Sektöründe Faaliyet Gösteren İşletmelerin Etkinliklerinin Veri Zarflama Analizi İle Değerlendirilmesi’, İzmir-SMMMO, Dayanışma Dergisi, Sayı 111: 23-34.
• ARAS, Osman Nuri (2010), ‘Son Ekonomik Krizin Türkiye’de Enflasyon Hedeflemesine Etkisi’, Ekonomi Bilimleri Dergisi, Sayı 2: 97-104.
• BÜYÜKŞALVARCI, A. ve H. Abdioğlu (2010), ‘Kriz Öncesi ve Kriz Dönemlerinde İşletmelerde Çalışma Sermayesi Gereksiniminin Belirleyicileri: İMKB İmalat Sanayi Şirketleri Üzerine Ampirik Bir Uygulama’, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Sayı 2: 47-71
• CANNAR, Z. A. and N. Ram (2011), ‘Impact of Financial Crisis on TheTextileIndustry of Pakistan: A Case Study of Fateh Textile Industry’, Australian Journal of Basic and Applied Sciences, No 10: 1435-1443.
• ÇALIŞKAN, M., M. Tuncer, S. Kerestecioğlu ve T. Kara (2011), ‘Finansal Krizin Gıda İşletmelerinin Finansal Yapısı Üzerine Etkileri’, Yönelim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, Sayı 16: 68-94.
• DEMİR, F. , A. Karabıyık, E. Ermişoğlu ve A. Küçük (2008), ‘ABD Mortgage Krizi’ BDDK (Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu) Çalışma Tebliği, Sayı 3: 7.
• GÜLŞEN, Abdülkadir (2008), ‘SubprimeMortgage Kredilerinin Yükselişi ve Düşüşü’, Maliye Dergisi, Sayı 154: 156-170.
• HEPHAKTAN, E. ve S. Çınar (2011), ‘Mali Krizler ve Son Mali Krizin (2008) Reel Sektöre Etkileri’, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 30: 155-168.
• HODOROGEL, Roxana Gabriela (1999), ‘The Economic Crisis and Its Effects on SMEs’, Theoretical and Applied Economics Journal, No 534: 79-88
• KARABIÇAK, Mevlüt (2010), ‘Küresel Krizi Tetikleyen Nedenler ve Krizin Türkiye Boyutu’, Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, Sayı : 27-75.
• KULA, V. ve L. Özdemir (2009), ‘2008 Küresel Krizinin Şirketlerin Mali Durumu Üzerine Etkileri: İMKB’de İşlem Gören Şirketleri Üzerine Bir Araştırma’, Ulusal Finans Sempozyumu, İstanbul
• KUTLU, H. A. ve N. S. Demirci (2011), ‘Küresel Finansal Krizi (2007-?) Ortaya Çıkaran Nedenler, Krizin Etkileri, Krizden Kısmi Çıkış ve Mevcut Durum’, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı 1304-0391: 121-136.
• MISHKIN, Frederic (1999), ‘LessonsFromtheAsianCrisis’, NBER (NationalBureau of EconomicResearch) WorkingPapers, No:7102.
• OKTAR, S ve L. Dalyancı (2010), ‘Finansal Kriz Teorileri ve Türkiye Ekonomisinde 1990 Sonrası Finansal Krizler’, Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Sayı 2: 1-22.
• ÖZSOYLU, F., İ. Ünlükaplan ve M. Akdoğan Gedik (2010), Küresel Kriz ve Türkiye, Kârahan Kitabevi, Adana.
• POYRAZ, E. ve T. Uçma (2006), ‘Türkiye’de Faaliyet Gösteren İhracatçı Sektörlerin Mali Kriz Ortamlarında Finansal Başarısızlıklarının Altman (Z- Score) Modeli Yardımıyla Ölçülmesi’, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı 32.
• TANRIÖVEN, C. ve E. E. Aksoy (2009). ‘Krizlerin Reel Sektör İşletmeleri Üzerine Etkileri: İMKB'de Sektörel Bazda İnceleme’, Gazi Üniversitesi İİBF Dergisi, Sayı 2: 79 – 114.
• TCMB (Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası) (2009), Enflasyon Raporu III, http://www.tcmb.gov.tr/research/parapol/enf-temmuz2009.pdf
• TCMB (Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası) (2009), Finansal İstikrar Raporu, http://www.tcmb.gov.tr/yeni/evds/yayin/finist/Fir_TamMetin9.pdf Sayı:9
• TERZİ, Serkan (2011), ‘Finansal Rasyolar Yardımıyla Finansal Başarısızlık Tahmini: Gıda’, Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, Sayı 1: 1-18
• TİTİZ, İ. ve H. İ. Çarıkçı (1998), ‘Krizlerin İşletmeler Üzerine Etkileri ve Küçük İşletme Yöneticilerinin Kriz Dönemine Yönelik Stratejik Düşünce ve Analizleri’, Çukurova Üniversitesi İİBF Dergisi, Sayı 1: 203-218.
• URAL, A. ve İ. Kılıç; (2006), Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi, Detay Yayıncılık, Ankara.
• UYAR A. ve E. Okumuş, (2010). “Finansal Oranlar Aracılığıyla Küresel Ekonomik Krizin Üretim Şirketlerine Etkilerinin Analizi: İMKB’de Bir Uygulama”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı 46: 146-156.
• www.tdk.gov.tr
• www.borsaistanbul.com