Baki’s Unknown Farewell Ghazal and Some of His Poems That Are Not in His Divan

Yıl 2013, Cilt: 10 Sayı: 10, 319 - 330, 01.06.2013

M. Fatih Köksal

Öz

Even though not seen in the divans of classic poets', some poems can be seen in mecmuas and in partly compilations like conks.We can think of two reason for that. First, the poet may left out of those poems from their divans on purpose and secondly, he/she wrote those poems after the establishment of his/her divan.There may be other reasons besides these due to the poet's or the work's special conditions. Baki is one of the poets whose some of this kind of poems are encounterd in poetry mecmuas. Baki is not only one of the 16th century's greatest poets but also the whole Turkish literature's. For this reason, researchers show interest in Baki's poems including us. Some studies are done on his poems that are not in his divan or that are not published. In this article, some of Baki's poems that are not in his divans' publications in Arabic or Latin letters.All these poems are identified from the mecmuas that belong to our personal library. One of these poems which the poet sends it to Nev'i is particularly important due to being the last gazelle and peom that he wrote and not being in his divan.

Anahtar Kelimeler

Baki Divan, unknown poems, Nev’i, the last ghazal.

Bâkî’nin Bilinmeyen Veda Gazeli ve Dîvânında Bulunmayan Bazı Şiirleri

Öz

Klasik edebiyatımıza mensup dîvân sahibi şairlerin dîvânlarında yer almayan bazı şiirlerinin şiir mecmuaları ve kısmen cönkler gibi derlemelerde yer aldığı görülür. Şairin o şiir(ler)i bilerek ve isteyerek dîvânına almamış olması veya o şiir(ler)i dîvânı tertip ettikten sonra yazmış olması, bunun iki temel sebebi olarak gösterilebilir. Bunlar dışında da, şaire veya esere (nüshaya) özel sebeplerin mevcudiyeti de mümkündür. Şiir mecmualarında bu türden şiirlerine tesadüf edilen şairlerden biri de Bâkî’dir. Bâkî, sadece XVI. yüzyılın değil, kuşkusuz ki bütün Türk edebiyatının en önemli şairlerinden biridir. Bu sebeple Bâkî’nin şiirleri edebiyat araştırmacıları için ilgi konusu olagelmiş, bu cümleden olarak onun Dîvân’ında bulunmayan veya yayımlanmamış şiirleri üzerine de çeşitli çalışmalar yapılmıştır. Bu makalede de Bâkî Dîvânı’ının Arap harfleriyle veya yeni Türk harfleriyle yayımlanmış neşirlerinde bulunmayan bazı şiirlerine yer verilecektir. Hepsi de şahsî kütüphanemizde bulunan şiir mecmualarından tespit edilen bu şiirlerden biri, derkenarında, şairin Nev’î’ye gönderdiği bu şiirin yazdığı en son gazel ve en son şiir olduğu ve Dîvân’ında bulunmadığına dair bir not bulunması hasebiyle ayrıca önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Bâkî Dîvânı, bilinmeyen şiirler, Nev’î, son gazel.

Kaynakça

• KESİK, Beyhan (2012a), “Bir Yazmadan Hareketle Hareketle Bâkî’nin Yayımlanmamış Şiirleri”, Turkish Studies, S. 7/1, s. 1489-1500.
• KESİK, Beyhan (2012b), “Bazı Şiir Mecmualarından Hareketle Basılı Divanlarda Bulunmayan Bâkî Mahlaslı Şiirler”, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Yıl: 5, Sayı: 9, s. 115-122.
• KESİK, Beyhan (2012b), “Bazı Şiir Mecmualarından Hareketle Basılı Divanlarda Bulunmayan Bâkî Mahlaslı Şiirler II”, Turkish Studies, S. 8/13, s. 337-350.
• KÖKSAL, M. Fatih (2010), ”Biyografik Kaynak Olarak Şiir Mecmuaları ve Kastamonulu İshâk-zâde Fevzî Mecmuası”, Prof. Dr. Mustafa İsen Adına Uluslararası Klâsik Türk Edebiyatında Biyografi Sempozyumu- Bildiriler, Nevşehir Üniversitesi, 6-8 Mayıs 2010, Nevşehir, AKM Yayını, Ankara 2011, s.449-467.
• TAŞ, Hakan (2010), “Bâkî’nin Dîvân’da Bulunmayan Bir Gazeli ve Feyzî’nin Naziresi”, Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, S.1, s. 181-192.
• ÖZTÜRK-Fidan, Gülşah Gaye (2010), “Konya Mevlana Müzesi 2095 Numarada Kayıtlı Mevlevilikle İlgili Bir Mecmuadan Hareketle Bâkî’nin Yayımlanmamış Bir Şiiri”, Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, S. 2, s. 95-108.
• SAVAŞKAN, Cem Bahadır (2013) “Bâkî’nin Pervâne Bey Mecmuası’nda Yer Alan Yayınlanmamış Gazelleri”, Turkish Studies, S. 8/1, s. 187-213.