Enverî-i Erzincânî’nin İlginç Mevlûd-i Şerîfi: Sünbül-i Gülzâr-i Kelâm-i Kadîm

Yıl 2019, Cilt: 22 Sayı: 22, 579 - 610, 01.07.2019

İlyas Kayaokay

Öz

Klâsik Türk edebiyatında sayısı yüzü aşkın mevlid türünde eser mevcuttur. Bu eserlerden biri de ne zaman yazıldığı ve müellifinin kim olduğu yeterince bilinmeyen, 17. veya 18. asırda yaşadığını düşündüğümüz Enverî-i Erzincânî’nin Mevlûd-i Şerîf’idir. Bu makalede, kaynaklarda adı geçmesine rağmen incelenip neşredilmeyen bu metnin, Çorum Hasan Paşa Yazma Eser Kütüphanesi’nde bulunan iki nüshasından hareketle tanıtılması böylece edebiyat tarihindeki yerini alması hedeflenmiştir. Enverî’nin Sünbül-i Gülzâr-ı Kelâm-ı Kadîm şeklinde özel bir başlıkla adlandırdığı 141 beyitlik bu mevlidi, kaside nazım şekliyle yazılması, vezni, girişinde Farsça tevhid ve veladet bölümüne doğrudan fahriye ile başlaması gibi bazı şekil özellikleriyle yüzlerce mevlid içerisinde ayrı bir konuma sahip, geleneğe aykırı, ilginç bir metindir. Çalışmada eser ve müellifi hakkında bilgi verildikten sonra metnin transkiripsiyonlu aktarımı yapılacak ve manzumenin mevlid geleneği içerisindeki değeri ortaya konulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Süleyman Çelebi, Enverî, Nef’î, Mevlid, Kaside

Enverî's Interesting Mawlid-i Sherif: Sünbül-i Gülzâr-ı Kelâm-ı Kadîm

Öz

There are more than a hundred works of Mevlid in the classical Turkish literature. One of these works is the Mevlûd-i Şerîf of Enverî-i Erzincânî, whom I think lived in the 17th or 18th century, when it was written and who was not known enough. In this article, this works although it is mentioned in the sources, it is not introduced and published, considering the two copies of Çorum Hasan Pasha Manuscript Library, introduction and examination of the work it is aimed to take its place in the literature of mawlid. This mawlid of 141 couplets which Enverî named with a special title in the form of Sünbül-i Gülzâr-ı Kelâm-ı Kadîm the work has a separate position within hundreds of mawlids, and is an interesting text, contrary to tradition. Because the poem is a different text with some features, such as the writing of the qsida, measure, having a tawhid written in Persian, starting to the qsida praise himself directly. In the study, after giving information about the work and the author, the text will be translated from the Arabic alphabet to the Latin alphabet and the value of the poem will be revealed in the mawlid tradition.

Anahtar Kelimeler

Süleyman Çelebi, Enverî, Nef’î, Mawlid, Qasida

Kaynakça

• AKSOY, Hasan 2007 , “Eski Türk Edebiyatında Mevlidler”, Türkiye Araştır- maları Literatür Dergisi, C.5, S.9, 323-332.
• AYÇİÇEĞİ, Bünyamin 2013 , “Ahmedî 815/1412-13 ile Behiştî 917/1511- 12? ’nin İskender-nâme’lerinin Şekil ve Muhteva Bakımından Kar- şılaştırılması”, Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, 10, 129-204.
• BİLGE, Bestami 2013 , Celâl Muhibbî Mevlidi: Tuhfetü’l-Hakîr İnceleme-Tenkitli Metin-Dizin , Yüksek Lisans Tezi, Kırşehir: Ahi Evran Üniversitesi.
• CEYHAN, Adem 2000 , “Süleyman Nahîfî’nin Mevlüdü’n-Nebî Mesnevisi”, A.Ü. Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, S. 14, 89-141.
• ERKOÇ, Ethem 2006 , “Çorum Hasanpaşa Kütüphanesi'ndeki Siyerle İlgili Bazı Yazmalar ve Enverî Erzincanî’nin “Mevlüd-i Şerif” Adlı Man- zumesi Üzerine Bir Degerlendirme”, İslami İlimler Dergisi, Yıl 1, S. 1, 251-257
• KAYA, Hasan 2015 , “Abdî Mevlidi”, Türk Kültürü İncelemeleri Dergisi, S. 32, 125-158.
• KÖKSAL, Mehmet Fatih 2011 , Mevlid-nâme, Ankara Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• MAZIOĞLU, Hafize 1974 , “Türk Edebiyatında Mevlid Yazan Şairler”, Tür- koloji Dergisi, C. 6, S. 1, . 31-62
• ÖZKAT, Mustafa 2017 , "Hazret-i Peygamber'e Aşkın Bir İfadesi: Mevlidler", Karabatak Dergisi, S.31, . 108-113.
• PEKOLCAY, Necla 1950 , Türkçe Mevlid Metinleri, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi.
• SAVRAN, Ömer 2009 , “Enverî ve Dîvânı”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, C. 12, S. 2, 539-546
• TİMURTAŞ, Faruk Kadri 1990 , Mevlid Vesîletün’n-Necât , Ankara: M.E.B. Yayınları.