Anlam yaratma sürecinde niteleme sıfatlarının rolü: Maupassant’ın Korku öyküsü

Yıl 2021, Cilt: 172 Sayı: 1, 128 - 149, 31.01.2021

Özge Sönmez

https://doi.org/10.33690/dilder.867041

Öz

Anlam yaratma sürecinde niteleme sıfatlarının rolü: Maupassant’ın Korku öyküsü
Roman, öykü, tiyatro, şiir gibi yazınsal türlerde anlam yaratma süreci dilbilim, göstergebilim, anlambilim gibi birçok bilim dalının araştırma ve inceleme konusu olmuştur. Her bir türde kullanılan dil, o türün özelliklerine göre farklı kullanım biçimlerine bürünür. Bu kullanım biçimleri de söz konusu türde anlam yaratma sürecinde önemli rol oynar. Öykü de anlam yaratma sürecinde birçok dilsel yaratıcılığın ortaya konulduğu bir edebiyat türü olarak birçok bilimsel araştırmaya konu olmuştur. Daha önceden yaşanmış, ya da kurgulanmış bir olayı ya da bir durumu; kişi, zaman ve uzam belirterek anlatan bu türde, kişi sayısının çok az, zaman ve uzamın ise sınırlı olması anlatının yoğun ve vurucu olmasını gerekli kılar. Bu nedenle öykülerde kullanılan dildeki kıvraklık, yaratıcılık ve özgünlük anlam yaratma sürecinde ön plandadır. Bu çalışmada Maupassant’ın “Korku” öyküsündeki anlam yaratma süreci ele alınacak, bu süreçte öyküde yer verilen niteleme sıfatlarının türleri, yeri ve işlevleri incelenecektir. Öyküdeki niteleme sıfatlarının sınıflandırılması yapıldıktan sonra, bu sıfatların öyküdeki kişi, zaman ve uzam ulamlarının başlangıç durumları, dönüşümleri ve sonuç durumları A.J. Greimas’ın yazınsal göstergebilim yöntemiyle ele alınacaktır. Öyküde yer alan bu üç ulamda niteleme sıfatları merkeze alınarak anlam yaratma sürecindeki işlevleri belirlenecektir.

Anahtar Kelimeler

Niteleme sıfatları, öykü, göstergebilim, fantastik

Kaynakça

• Bertrand, D. (2000). Précise de sémiotique littéraire. Paris: Nathan.
• Kerbrat- Orrechioni, C. (1980 ). L’énonciation de la subjectivité dans le langage. Paris : Armand Colin.
• Maingueneau, D. (2013). Manuel de linguistique pour le texte littéraire. Paris: Armand Colin.