Kahramanmaraş Depremlerinin Ekonomiye Etkisi

Yıl 2023, Sayı: 1, 1 - 55, 29.06.2023

Selçuk Şen

Öz

Bu çalışmanın amacı, Kahramanmaraş depremlerinin ülke ekonomisine olan etkilerini analiz etmektir. Çalışma kapsamında, yaşanan depremlerin ardından uygulamaya alınan önlemlerden, depremlerin ortaya çıkardığı maliyetlere ilişkin yapılan tahminlerden ve bu maliyetlerin ekonomi üzerindeki muhtemel etkilerinden bahsedilmiştir. Sonuç olarak, depremlerin maliyetinin 70 milyar dolar seviyesinde olacağı, söz konusu maliyetin önemli kısmının kamu tarafından karşılanacağı ve depremlerin makroekonomik göstergeler üzerinde negatif yönlü etkilerinin olacağı kanaatine ulaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Deprem, Ekonomi, Maliyet, Finans, Tedbir

Kaynakça

• AFAD. 2023. “Kahramanmaraş Pazarcık’ta Meydana Gelen Deprem Hk. Basın Bülteni-2.” Erişim: 15.02.2023. https://www.afad.gov.tr/kahramanmaras-pazarcikta-meydana-gelen-deprem-hk-basin-bulteni-2
• AFAD. 2023. “Kahramanmaraş’ta Meydana Gelen Depremler Hk. Basın Bülteni-35.” Erişim: 24.02.2023. https://www.afad.gov.tr/kahramanmarasta-meydana-gelen-depremler-hk-basin-bulteni-35
• Akar, Sevda. 2013. “Doğal Afetlerin Kamu Maliyesine ve Makro Ekonomiye Etkileri: Türkiye Değerlendirmesi.” Yönetim ve Ekonomik Araştırmaları Dergisi (21): 188-189. Erişim: 14.02.2023. http://dx.doi.org/10.11611/JMER197
• Aktürk, İsmail ve Albeni, Mesut. 2002. “Doğal Afetlerin Ekonomik Performans Üzerine Etkisi: 1999 Yılında Türkiye’de Meydana Gelen Depremler ve Etkileri.” Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi 7 (1): 1. Erişim: 15.02.2023. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/195088
• Altun, Fatih. 2018. “Afetlerin Ekonomik ve Sosyal Etkileri: Türkiye Örneği Üzerinden Bir Değerlendirme.” Sosyal Çalışma Dergisi 2 (1): 2-3. Erişim: 15.02.2023. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/496607
• Anadolu Ajansı. 2023. Erişim: 16.02.2023. https://www.aa.com.tr/tr/asrin-felaketi/celik-elazig-depremden-etkilenmesi-bakimindan-afet-bolgesi-olarak-degerlendirilecek/2821017
• Anadolu Ajansı. 2023. Erişim: 07.03.2023. https://www.aa.com.tr/tr/asrin-felaketi/bm-turkiyedeki-depremlerin-neden-oldugu-hasarin-100-milyar-dolari-asacagi-tahmin-ediliyor/2839192
• Anadolu Ajansı. 2023. Erişim: 17.02.2023. https://www.aa.com.tr/tr/asrin-felaketi/turkiye-tek-yurek-kampanyasi-duzenlendi/2820974
• Bakır, Naki. 2023. “Deprem Vergisinde 23 Yıllık Tahsilat 88 milyar TL.” Dünya Gazetesi, 09.02.2023. https://www.dunya.com/kose-yazisi/deprem-vergisinde-23-yillik-tahsilat-88-milyar-tl/685328
• BDDK. 2023. “Kurul Kararı.” Erişim: 08.02.2023. https://www.bddk.org.tr/Mevzuat/DokumanGetir/1159
• BDDK. 2023. “Kurul Kararı.” Erişim: 11.02.2023. https://www.bddk.org.tr/Mevzuat/DokumanGetir/1161
• Bloomberght. 2023. Erişim: 17.02.2023. https://www.bloomberght.com/deprem-bolgesinde-mazot-ve-gubre-destekleri-nakit-odenecek-2325411
• Bloomberght. 2023. Erişim: 06.02.2023. https://www.bloomberght.com/borsada-8-hissede-islemler-deprem-dolayisiyla-askiya-alindi-2324711
• Bloomberght. 2023. Erişim: 18.02.2023. https://www.bloomberght.com/epdk-depremzedeler-guvence-bedeli-odemeyecek-2325445
• Bloomberght. 2023. Erişim: 03.03.2023. https://www.bloomberght.com/deprem-sonrasi-yeniden-insanin-maliyeti-100-milyar-dolari-bulabilir-2326234
• Borsa İstanbul A.Ş.. Erişim: 14.02.2023. https://borsaistanbul.com/files/20230214-15151-Duyuru.pdf
• Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. 2023. Erişim: 25.02.2023. https://www.csb.gov.tr/bakan-kurum-21-subat-ta-baslattigimiz-yapim-surecinde-10-bin-12-yeni-yuvamizin-sozlesmelerini-imzalamis-ve-insaat-surecine-baslamis-olduk-bakanlik-faaliyetleri-38455
• Dünya Bankası. 2023. “Global Rapid Post-Disaster Damage Estimation (GRADE) Report, February 6, 2023 Kahramanmaraş Earthquakes Türkiye Report.” Erişim: 22.02.2023. https://documents1.worldbank.org/curated/en/099022723021250141/pdf/P1788430aeb62f08009b2302bd4074030fb.pdf
• Dünya Gazetesi. 2023. Erişim: 15.02.2023. https://www.dunya.com/ekonomi/kredi-karti-ile-temassiz-odeme-icin-yeni-karar-haberi-685691
• EBRD. 2023. “Regional Economic Prospects, February 2023 Uptade.” Erişim: 28.02.2023. https://www.ebrd.com/documents/comms-and-bis/regional-economic-forecast-february2023.pdf
• Eğilmez, Mahfi. 2023. “Depremlerin Ekonomiye Etkisi.” Erişim: 24.02.2023. https://www.mahfiegilmez.com/2023/02/depremlerin-ekonomiye-etkisi.html
• Emeklilik Gözetim Merkezi. 2023. Erişim: 24.02.2023. https://www.egm.org.tr/bilgi-merkezi/istatistikler/
• Gelir İdaresi Başkanlığı. 2023. “Deprem Nedeniyle Yapılan Bağış ve Yardımların Vergi Mevzuatı Karşısındaki Durumu.” Erişim: 11.02.2023. https://www.gib.gov.tr/node/167710
• Gelir İdaresi Başkanlığı. 2023. “Hazine ve Maliye Bakanlığı Tarafından Kahramanmaraş’ta Meydana Gelen Depremden Etkilenen Yerler İçin Mücbir Sebep Hali İlan Edildi.” Erişim: 10.02.2023. https://www.gib.gov.tr/hazine-ve-maliye-bakanligi-tarafindan-kahramanmarasta-meydana-gelen-depremden-etkilenen-yerler-icin
• Habertürk. 2023. Erişim: 09.02.2023. https://www.haberturk.com/1999-depreminde-1-hafta-kapanan-borsada-neler-yasanmisti-3563558-ekonomi
• İnmez, İlker. 2005. “Doğal Afetlerin Ekonomik Etkisi: 17 Ağustos 1999 Marmara Depremi Örneği.” Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi. Erişim: 23.02.2023. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezDetay.jsp?id=LPv YdWdZmGtxbTnuJyfeDA&no=T4WZioa2V5TQIPou044wbA
• İstanbul Sanayi Odası. 2022. “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu.” Erişim: 27.02.2023. https://iso500.org.tr/500-buyuk-sanayi-kurulusu
• İstanbul Sanayi Odası. 2022. “Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu.” Erişim: 27.02.2023. https://iso500.org.tr/ikinci-500-buyuk-sanayi-kurulusu
• Kamuyu Aydınlatma Platformu. 2023. “Borsa İstanbul A.Ş. Duyurusu.” Erişim: 09.02.2023. https://www.kap.org.tr/tr/Bildirim/1111497
• Karen Clark & Company. 2023. Erişim: 01.03.2023. https://s3.us-east-2.amazonaws.com/kcc-mainwebsitedev/publications/KCC_LE_M7.8TurkeyEQ_EventBrief_Media_Final.pdf
• Paraanaliz. 2023. Erişim: 22.02.2023. https://www.paraanaliz.com/2023/ekonomi/morgan-stanley-de-depremin-maliyetini-ongordu-g-47455/
• Resmi Gazete. 2023. “Cumhurbaşkanı Kararı.” Erişim: 15.02.2023. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/02/20230208-1.pdf
• Resmi Gazete. 2023. “Cumhurbaşkanı Kararı.” Erişim: 15.02.2023. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/02/20230214M1-2.pdf
• Resmi Gazete. 2023. “Cumhurbaşkanı Kararı.” Erişim: 15.02.2023. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/02/20230214M1-3.pdf
• Resmi Gazete. 2023. “Cumhurbaşkanı Kararı.” Erişim: 15.02.2023. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/02/20230214M1-1.pdf
• Resmi Gazete. 2023. “Cumhurbaşkanı Kararı.” Erişim: 24.02.2023. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/02/20230222-8.pdf
• Resmi Gazete. 2023. Erişim: 17.02.2023. https://www.resmigazete.gov.tr/17.02.2023
• Resmi Gazete. 2023. “Cumhurbaşkanı Kararı.” Erişim: 24.02.2023. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/02/20230223-14.pdf
• Resmi Gazete. 2023. “Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi.” Erişim: 24.02.2023. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/02/20230222-7.pdf
• Resmi Gazete. 2023. “Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi.” Erişim: 18.02.2023. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/02/20230217-1.pdf
• Resmi Gazete. 2023. “Bireysel Emeklilik Sisteminde Devlet Katkısı Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik.” Erişim: 14.02.2023. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/02/20230214-2.htm
• Reuters. 2023. Erişim: 18.02.2023. https://www.reuters.com/world/middle-east/jpmorgan-estimates-turkey-direct-quake-damage-25-bln-expects-rate-cut-2023-02-16/
• Sermaye Piyasası Kurulu. 2023. “Sermaye Piyasası Kurulu Bülteni.” Erişim: 07.02.2023. https://spk.gov.tr/data/63e0a31d8f95db1e80628edc/6-2023.pdf
• Sermaye Piyasası Kurulu. 2023. “Sermaye Piyasası Kurulu Bülteni.” Erişim: 08.02.2023. https://spk.gov.tr/data/63e3cccd8f95db1ad0d272e6/8-2023.pdf
• Sermaye Piyasası Kurulu. 2023. “Sermaye Piyasası Kurulu Bülteni.” Erişim: 09.02.2023. https://spk.gov.tr/data/63e538958f95db0968f0b932/9-2023.pdf
• Sermaye Piyasası Kurulu. 2023. “Sermaye Piyasası Kurulu Bülteni.” Erişim: 14.02.2023. https://spk.gov.tr/data/63eb7d9b8f95db27b0ec6712/10-2023.pdf
• Sermaye Piyasası Kurulu. 2023. “Sermaye Piyasası Kurulu Bülteni.” Erişim: 16.02.2023. https://spk.gov.tr/data/63ee873f8f95db1ccc21233a/11-2023.pdf
• T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı. 1999. “Depremin Ekonomik ve Sosyal Etkileri Muhtemel Finansman İhtiyacı Kısa-Orta ve Uzun Vadede Alınabilecek Tedbirler.” Erişim: 23.02.2023. https://www.spo.org.tr/resimler/ekler/aa1883c6411f787_ek.pdf?tipi=58&turu=X&sube=0
• T.C. Cumhurbaşkanlığı. 2023. Erişim: 15.02.2023. https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/142946/-hicbir-vatandasimizi-maddi-manevi-acidan-sahipsiz-birakmayacagiz-
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Mevzuat Bilgi Sistemi. 2023. Erişim: 25.02.2023. https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.4481.pdf
• Türkan, Ercan. 2023. “Kahramanmaraş Depremi Maliyet Tahmini.” Erişim: 25.02.2023. https://www.researchgate.net/publication/368691194_KAHRAMANMARAS_DEPREMI_MALIYET_TAHMINI_Ercan_Turkan_22_Subat_2023
• Türkiye Bankalar Birliği. 2023. “Kamuoyu Duyurusu.” Erişim: 07.02.2023. https://www.tbb.org.tr/Content/Upload/Dokuman/8894/TBB_KD_060223.pdf
• Türkiye Bankalar Birliği. 2023. “Kamuoyu Duyurusu.” Erişim: 16.02.2023. https://www.tbb.org.tr/Content/Upload/Dokuman/8903/15022023.pdf
• Türkiye Bankalar Birliği. 2023. “Kamuoyu Duyurusu.” Erişim: 07.02.2023. https://www.tbb.org.tr/Content/Upload/Dokuman/8895/TBB_KD_2_060223.pdf
• Türkiye İstatistik Kurumu. 2022. “İl Bazında Gayrisafi Yurt İçi Hâsıla, 2021.” Erişim: 20.02.2023. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Il-Bazinda-Gayrisafi-Yurt-Ici-Hasila-2021-45619
• TÜRKONFED. 2023. “2023 Kahramanmaraş Depremi Afet Ön Değerlendirme Durum Raporu.” Erişim: 11.02.2023. https://turkonfed.org/Files/ContentFile/turkonfed2023kahramanmarasdepremiafetdurumraporu021023-4718.pdf
• Veri Analiz Platformu. 2023. “İllere Göre Yatırımcı Sayıları.” Erişim: 25.02.2023. https://www.vap.org.tr/illere-gore-yatirimci-sayilari
• Verisk. 2023. Erişim: 27.02.2023. https://www.verisk.com/newsroom/verisk-estimates-economic-losses-from-february-6-earthquakes-in-turkey--likely-to-exceed-usd-20-billion/
• Voa. 2023. Erişim Tarihi: 27.02.2023. https://www.voanews.com/a/calculating-the-economic-toll-from-turkey-massive-earthquakes/6972828.html
• Ziraat Yatırım. 2023. “17 Şubat 2023 - Günlük Rapor.”