Investigation of Loss of Originality in Re-Functioning Applications: The Case of Traditional Alanya Houses

Yıl 2021, , 1802 - 1825, 31.10.2021

Elif Çelebi Karakök , Nazmiye Gizem Arı

https://doi.org/10.29130/dubited.910812

Cited By: 2

Öz

In the historical textures of the city centers, the income margins have increased significantly and the tendency to give tourism and trade functions to historical buildings has increased. This practice, called re-functioning, is actually a protection method developed to transfer abandoned or useless functions to future generations by using them with a new function. However, this method is used as a design model today, causing much loss of the original values of historical buildings. Traditional houses are the structures that give the most loss of originality by re-functioning due to the flexibility in the law, numerical quantity and the fact that privately owned. Traditional houses are historical documents that provide important data about daily life and culture in the region where they are located. For this reason, it is important to preserve the authenticity of traditional residential buildings like other historical buildings. One of the historical circles that lost their original values through re-functioning is Alanya, which is one of the important tourism centers of Antalya. For this reason, traditional Alanya residences, which were restored by re-functioning, were chosen as the study area, and the positive and negative aspects of the applications were discussed.

Anahtar Kelimeler

Traditional House, Architectural Preservation, Re-functioning, Originality, Alanya

Yeniden İşlevlendirme Uygulamalarında Özgünlük Kayıplarının Araştırılması: Geleneksel Alanya Konutları Örneği

Öz

Kent merkezlerindeki tarihi dokularda günümüzde rant marjları çok yükselmiş, tarihi yapılara turizm ve ticaret işlevleri verme eğilimi artmıştır. Yeniden işlevlendirme adı verilen bu uygulama aslında terk edilmiş ya da özgün işlevini devam ettirmesi mümkün olmayan yapıları, yeni bir işlevle kullanımını sağlayarak gelecek kuşaklara aktarmak için geliştirilmiş bir koruma yöntemidir. Ancak bu yöntem günümüzde sanki bir tasarım modeli gibi kullanılarak tarihi yapıların özgün değerlerinden çok fazla kayıplara neden olmaktadır. Koruma yasasındaki esneklik, sayısal nicelik ve şahıs mülkiyetlerinde olmaları gibi sebeplerle yeniden işlevlendirilerek özgünlük değerlerinden en çok kayıplar veren yapılar geleneksel konutlardır. Tarihi yapılar ve bu yapıların oluşturduğu tarihi çevre, bölgeye özgü fiziksel ve kültürel özellikler sonucu oluşmuş geleneksel mimari örneklerdir. Özellikle geleneksel konutlar bulunduğu bölgedeki günlük yaşam ve kültürü hakkında önemli veriler sunan tarihi belgelerdir. Bu nedenle diğer tarihi yapılar gibi geleneksel konut yapılarının da özgünlüklerinin korunması ve gelecek kuşaklara aktarılması önem arz etmektedir. Yeniden işlevlendirme ile özgün değerlerini yitiren tarihi çevrelerden birisi de Antalya'nın önemli turizm merkezlerinden birisi olan Alanya’dır. Bu nedenle bu çalışmada yeniden işlevlendirme ile restorasyonu yapılan geleneksel Alanya konutları çalışma alanı olarak seçilmiş, bu bölgedeki uygulamaların olumlu ve olumsuz yönleri ortaya konularak tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Geleneksel Konut, Mimari Koruma ve Restorasyon, Yeniden İşlevlendirme, Özgünlük, Alanya

Kaynakça

• [1] E.F. Alioğlu. (1991). Geleneksel yapı elemanları. [Çevrimiçi]. Erişim: https://www.scribd.com/document/433144255/GELENEKSEL-YAPI-ELEMANLARI
• [2] D. Zeybekoğlu, “Edirne geleneksel konut mimarlığını etkileyen sosyo-kültürel faktörlerin incelenmesi,” Yüksek Lisans tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Trakya Üniversitesi, Edirne, Türkiye, 2005.
• [3] B.M. Feilden ve J. Jokilehto. (1998). Management guidelines for world cultural heritage sites. [Online]. Available: https://www.iccrom.org/sites/default/files/2018-02/1998_feilden_management_guidelines_eng_70071_light_0.pdf
• [4] ICOMOS. (1994, Nov 1-6). The Nara document on authenticity. [Online]. Available: https://www.icomos.org/charters/nara-e.pdf
• [5] B. Eroğlu ve E. Yaldız, “Kültür mirasının sürekliliği için anıtsal binaların yeniden kullanılması bağlamında Ermenek Tol Medrese,” Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, s. 15, ss. 315-340, 2006.
• [6] D. Aydın ve E. Yaldız, “Yeniden kullanıma adaptasyonda bina performansının kullanıcılar üzerinden değerlendirilmesi,” Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dergisi, c. 27, s. 1, ss. 1-22, 2010.
• [7] G. Urak, “Kullanımda değerlendirme: Ankara Kaleiçi restorasyon/işlevsel dönüşüm uygulamaları ve Ankara halkı,” Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, c. 19, s. 1, ss. 45-62, 2002.
• [8] O. Atak ve A. Atak. (2019, 2 Ekim). Antalya İli, Alanya İlçesi, Dim Çayı, kıyı koruma yapıları (mahmuz) 1/5000 ölçekli nazım imar planı plan açıklama raporu [Çevrimiçi]. Erişim: https://webdosya.csb.gov.tr/db/antalya/duyurular/rapor_5000-20191002154230.pdf
• [9] Antalya Valiliği Çevre Ve Şehircilik İl Müdürlüğü. (2018). Jeolojik - jeoteknik etüt çalışmaları. [Online]. Available: http://antalya.csb.gov.tr/jeolojik---jeoteknik-etut-calismalari-i-85709
• [10] Ö. Göncü, “Alanya Hasanağalar konağı restorasyon önerisi,” Yüksek Lisans tezi, Mimarlık Bölümü, ODTÜ, Ankara, Türkiye, 2012.
• [11] H. Şener, Alanya’da Geleneksel Konutlar, İstanbul, Türkiye: İTÜ Mimarlık Fakültesi Baskı Atölyesi, 1984.
• [12] N. Hacıkura, “Alanya'da Müftüoğlu evi restorasyon projesi,” Yüksek Lisans tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İTÜ, İstanbul, Türkiye, 2002.
• [13] Mimar Şükran Ural, Arşivi, Alanya, 2012.
• [14] Yüksek Mimar Emine Cimrin Koçak, Arşivi, Alanya, 2018.
• [15] Alanya Belediyesi, Arşivi, Alanya, 2012.