Determination of Yield, Yield Components of Fibers Taken from Sympodial and Monopodial Branches of Various Cotton (Gossypium sp.) Genotypes

Yıl 2024, Cilt: 12 Sayı: 3, 1518 - 1535, 31.07.2024

Ali Rahmi Kaya , Halil Karayağlı

https://doi.org/10.29130/dubited.1177549

Öz

This study was conducted to determine the yield and yield components of cotton fibers obtained from sympodial (fruiting) and monopodial (vegetative) branches of cotton genotypes in Kahramanmaraş. The data on yield and yield components of cotton fibers were obtained from the experimental area established in 2017 according to the randomized complete blocks design with four replications. According to the results of the study, the number of monopodial branches has changed between 0.17 and 1.75. While the Hat KMA (1.75) has the highest number of monopodial branch and no statistical difference was found between ST 468, BA 119 and DP 396 cultivars. The number of sympodial branches has changed between 7.46 and 10.00. DP 396 (10.00) variety had the highest number of sympodial branches. The seed cotton yield varied between 272.70 kg da-1 and 547.83 kg da-1, while DP 396 had the highest seed cotton yield with 547.83 kg da-1. Sympodial branch seed cotton yield varied between 258.27 kg da-1 and 473.78 kg da-1, while DP 396 variety had the highest sympodial branch seed cotton yield with 473.78 kg da-1. The yield of monopodial branch seed cotton yield varied between 2.37 kg da-1 and 74.05 kg da-1. Since phenotypic and genotypic characteristics of all genotypes were different from each other, their responses to the climatic and environmental conditions in which they were raised were also different. Based on the results of the one-year study, it has been confirmed that breeding studies regarding to yield improvements can be made to decrease the monopodial branches and to increase the sympodial branches by considering the suitability of the machine harvesting.

Anahtar Kelimeler

Cotton, Gossypium sp., monopodial branch, plant characterisistics, sympodial branch, yield and yield components

Proje Numarası

2018/7-17 YLS

Bazı Pamuk (Gossypium sp.) Genotiplerinde Meyve ve Odun Dallarından Alınan Pamuk Liflerine Ait Verim ve Verim Unsurlarının Belirlenmesi

Öz

Bu çalışma, Kahramanmaraş’ta yetiştirilen pamuk genotiplerinde, pamuk bitkisinin meyve ve odun dallarından alınan pamuk liflerine ait verim ve verim unsurlarını belirlemek amacı ile yürütülmüştür. Pamuk liflerine ait verim ve verim unsurlarına ait veriler 2017 yılında tesadüf blokları deneme desenine göre dört tekerrürlü olarak kurulan deneme alanından elde edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre odun dalı sayıları 0.17 ile 1.75 adet arasında değişmiştir. En yüksek odun dalı sayısına 1.75 adet ile Hat KMA sahip olmuş ve ST 468, BA 119 ve DP 396 çeşitleri ile arasında istatistiki olarak fark bulunmamıştır. Meyve dalı sayıları 7.46 ile 10.00 adet arasında değişmiştir. En yüksek meyve dalı sayısına 10.00 adet ile DP 396 çeşidi sahip olmuştur. Kütlü pamuk verimi 272.70 kg da-1 ile 547.83 kg da-1 arasında değişmiştir. En yüksek kütlü pamuk verimine 547.83 kg da-1 ile DP 396 sahip olmuştur. Meyve dalı kütlü pamuk verimi 258.27 kg da-1 ile 473.78 kg da-1 arasında değişmiştir. En yüksek meyve dalı kütlü pamuk verimine 473.78 kg da-1 ile DP 396 çeşidi sahip olmuştur. Odun dalı kütlü pamuk verimi 2.37 kg da-1 ile 74.05 kg da-1 arasında değişmiştir. En yüksek odun dalı kütlü pamuk verimi 74.05 kg da-1 ile DP 396 çeşidi sahip olmuştur. Bütün genotiplerin fenotipik ve genotipik özellikleri birbirinden farklı olduğu için yetiştirilmiş olduğu iklim ve çevre koşullarına tepkileri de farklı olmuştur. Yürütülen tek yıllık araştırma sonucuna göre, verimle ilgili ıslah çalışmalarında makineli hasada uygunluk da göz önüne alınarak odun dalını azaltmaya, meyve dalını artırmaya yönelik araştırmaların yapılabileceği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Bitkisel özellikler, Gossypium sp., meyve dalı, odun dalı, pamuk, verim ve verim unsurları

Destekleyen Kurum

Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi’ne bağlı BAP Koordinasyon Birimi

Proje Numarası

2018/7-17 YLS

Teşekkür

Bu çalışma KSÜ’ne ait BAP Koordinasyon Birimi’nce desteklenmiştir (Proje no: 2018/7-17 YLS).

Kaynakça

• [1] A. S. Sankar, "Trends in Cotton Crop in Three Regions of Andhra Pradesh and All-India," PARIPEX-Indian Journal of Research, vol. 2, no. 2, pp.64-65. 2007.
• [2] A. R. Kaya ve T. Eryiğit, “Pamuk Yetiştiriciliği” ve “Hasat Teknolojileri”, Pamuk Tarımı. Ankara, Türkiye, Tarım Gündem Dergisi Yayınları, 2018, böl. 2 ve 8, ss. 16-35 ve 106-110.
• [3] H. Y. Güneş, “Harran ovası koşullarında standart ve ümitvar pamuk (Gossypium hirsutum L.) çeşitlerinde odun ve meyve dallarında oluşan kozaların koza ve lif teknolojik özellikleri yönünden karşılaştırılması,” Yüksek lisans tezi, Tarla Bitkileri, Harran Üniversitesi, Şanlıurfa, Türkiye, 1996.
• [4] İ. Başer., Elyaf Bilgisi. İstanbul, Türkiye: Marmara Üniversitesi Yayınları, 2002, Yayın No: 687. ISBN: 975-400-075-1.
• [5] FAOSTAT. (Erişim tarihi: 19 Temmuz 2024). FAO İstatistiki Verileri (Kütlü ve Lif Pamuk Dünya Pamuk Ekiliş, Üretim ve Verim Değerleri) [Online]. Erişim: https://www.fao.org/faostat/en/#data/QCL.
• [6] TÜİK. (Erişim tarihi: 19 Temmuz 2024). Türkiye İstatistik Kurumu Bitkisel Üretim İstatistikleri (Kütlü ve Lif Pamuk Türkiye ve Kahramanmaraş Pamuk Ekiliş. Üretim ve Verim Değerleri) [Çevrimiçi]. Erişim: https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=92&locale=tr.
• [7] Anonim(a), (2022, 11 Eylül). ST 468 Pamuk Çeşidi Özellikleri [Çevrimiçi]. Erişim: https://www.may.com.tr/tr/ProductViews/ProductDetail/d2cee2d2-9e46-4ff5-b1ce-145f0a2a3321.
• [8] Anonim(b), (2022, 11 Eylül). BA 119 Pamuk Çeşidi Özellikleri [Çevrimiçi]. Erişim: http://www.progenseed.com/24_Pamuk-Tohumu-BA-119.html.
• [9] Anonim(c), (2022, 11 Eylül). DP 396 Pamuk Çeşidi Özellikleri [Çevrimiçi]. Erişim: http://settohum.com/pamuk/dp-396.
• [10] Anonim(d), (2022, 11 Eylül). Candia Pamuk Çeşidi Özellikleri [Çevrimiçi]. Erişim: https://www.agro.basf.com.tr/tr/%C3%9Cr%C3%BCnler/%C3%9Cr%C3%BCn-Bilgileri/Tohum/Candia.html#section-benefits.
• [11] Anonim(e), (2022, 11 Eylül). Claudia Pamuk Çeşidi Özellikleri [Çevrimiçi]. Erişim: https://www.agro.basf.com.tr/Documents/migrated_files/product_files_files/brochures_files/claudia_brosur_2020.pdf.
• [12] Anonim(f), (2022, 11 Eylül). DP 332 Pamuk Çeşidi Özellikleri [Çevrimiçi]. Erişim: http://settohum.com/pamuk/dp-332.
• [13] A. R. Kaya, T. Eryiğit ve B. Arslan, “Kahramanmaraş koşullarında bazı pamuk (Gossypium hirsutum L. ve Gossypium barbadense L.) çeşitlerinin türler arası melezlemelerle elde edilen hatların (G. hirsutum L. x G. barbadense L.) verim, verim unsurlarının belirlenmesi,” Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, c. 1, s. 2, ss. 97-105, 2011.
• [14] A. R. Kaya, T. Eryiğit ve B. Arslan, “Kahramanmaraş koşullarında bazı pamuk (Gossypium hirsutum L. ve Gossypium barbadense L.) çeşitlerinin ve türler arası melezlemelerle elde edilen hatların (G. hirsutum L. X G. barbadense L.) lif teknolojik özelliklerinin belirlenmesi,” Iğdır Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, c. 3, s. 3, ss. 65-72, ISSN: 2146-0574, 2013.
• [15] Anonim(g), (Erişim Tarihi: 11 Eylül 2022). Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkez Müdürlüğü Pamuk (Gossypium L.) Tarımsal Değerleri Ölçme Denemeleri Teknik Talimatı [Çevrimiçi]. Erişim: https://www.tarimorman.gov.tr/BUGEM/TTSM/Belgeler/Duyuru%20Belgeleri/PAMUK%20TEKN%C4%B0K%20TAL%C4%B0MATI%202018.pdf.
• [16] H. Kakaç, “Şanlıurfa-Suruç Ovası koşullarında farklı pamuk (Gossypium hirsutum L.) genotiplerinin verim ve lif kalite özeliklerinin belirlenmesi,” Yüksek lisans tezi, Tarla Bitkileri, Harran Üniversitesi, Şanlıurfa, Türkiye, 2018.
• [17] İ. Bozdoğan, L. Efe ve S. Mustafayev, “Doğal krem Renkli Pamuk (G. hirsutum L.) hattı ile bölge standart çeşitleri Maraş-92 ve Sayar-314’ün (G. hirsutum L.) bazı agronomik ve teknolojik özellikleri bakımından değerlendirilmesi,” KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, c. 12 s. 1, ss. 53-61, 2009.
• [18] Z. Yıldız ve H. Haliloğlu, “Pamukta çeşit tercihinde dekara gelir yaklaşımı,” Nevşehir Bilim ve Teknoloji Dergisi, c. 6, ss. 261-270, 2017.
• [19] S. Rauf, T. M. Khan, H. A. Sadaqat and A. I. Khan, “Correlation and path coefficient analysis of yield components in cotton (Gossypium hirsutum L.),” Int. J. Agric. Biol, vol. 6, no. 4, pp. 686-688, 2004.
• [20] E. Karademir, Ç. Karademir, R. Ekinci ve U. Sevilmiş, “İleri generasyonlardaki pamuk (Gossypium hirsutum L.) hatlarında verim ve lif kalite özelliklerinin belirlenmesi,” Türkiye Tarımsal Araştırma Dergisi, c. 2, ss. 100-107, 2015.
• [21] Ç. Karademir, E. Karademir ve U. Sevilmiş, “Bazı pamuk (Gossypium hirsutum L.) genotiplerinin verim ve lif teknolojik özellikler bakımından değerlendirilmesi,” Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, c. 27, s. 2, ss. 183-191, 2017.
• [22] R. Güreli ve M. Mert, “Bazı pamuk genotiplerinin. Diyarbakır koşullarında. erkencilik. verimlilik ve lif teknolojik özellikleri yönünden değerlendirilmesi,” Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, c. 21, s. 1, ss. 1-11, 2016.