Düzce Uzun Mustafa Mahallesi: Kamusal Alanları Yeniden Canlandırma İçin Peyzaj Tasarım Önerileri

Yıl 2025, Cilt: 13 Sayı: 1, 522 - 544, 30.01.2025

Özlem Özkan Önür , Eda Kaya , Ozgur Yerlı

https://doi.org/10.29130/dubited.1522861

Öz

Kamusal alanlar, bireyin yaşadığı çevredeki ilk mekân algısını belirleyen ve deneyimlerini, anılarını şekillendiren kritik bir süreç olarak kabul edilir. Kamu binaları, açık alanlar ve çevre ile sürekli etkileşim halinde olan mekanlar bu alanları oluşturur. Fiziksel çevrenin peyzaj özelliklerinin analizi, kentsel peyzaj tasarımında farklı kullanımlar arasında bir etkileşim yaratmayı ve yoğun bir caddeyi yaşanabilir bir alan haline getirmeyi hedefler. Düzce Uzun Mustafa mahallesindeki Düzce Valiliği Meteoroloji Müdürlüğü, Düzce Meslek Yüksek Okulu ve kütüphane gibi kamu binalarının çevreleri pasif kentsel açık ve yeşil alanlara sahiptir. Bu çalışmada, bahsi geçen alanların değerlendirme çalışmaları yapılarak fiziksel çevrenin peyzaj özellikleri analiz edilip kentsel peyzaj tasarımına ilişkin revizyon önerilerinde bulunulmuştur. Çalışma alanının uydu görüntüsü ve imar planından yararlanılarak kentsel ve peyzaj özelliklerine göre insan psikolojisinde karmaşaya sebep olan unsurların giderilmesi amaçlanmıştır. Çalışmanın yönteminde, alanın proje tasarım süreçlerine dayanarak iç ve dış faktörler göz önünde bulundurulmuş, zayıf yönler ve alanda tehdit oluşturacak unsurların etkisini minimalize etmek için SWOT analizi yapılmıştır. Sonuç olarak bu çalışma ile mevcutta pasif, kullanılmayan ya da çevresi tasarlanmamış kamu yapılarının bulunduğu alanlar için kullanıcı ihtiyaçlarına yönelik daha yaşanabilir bir mekan oluşturulmuş, farklı işlevlere sahip mekanlarda toplumun günlük hayatına daha etkili bir şekilde katkı sağlanması hedeflenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Düzce, Çevre, Peyzaj tasarım, Kamusal alan, Kent

Landscape Design Proposal in Public Spaces: A Case of Düzce Uzun Mustafa Neighborhood

Öz

Public spaces are considered a critical process that determines the initial spatial perception of an individual in their environment and shapes their experiences and memories. These spaces include public buildings, open areas, and locations that are in constant interaction with the surroundings. The analysis of the landscape features of the physical environment aims to create an interaction between different uses in urban landscape design and to transform a busy street into a livable area. The surroundings of public buildings such as the Düzce Governorship Meteorology Directorate, Düzce Vocational School, and library in the Uzun Mustafa neighborhood of Düzce have passive urban open and green areas. In this study, the mentioned areas were evaluated, the landscape features of the physical environment were analyzed, and revision proposals related to urban landscape design were made. By utilizing the satellite image and zoning plan of the study area, it was aimed to eliminate elements that cause confusion in human psychology according to urban and landscape features. In the method of the study, internal and external factors were considered based on the project design processes of the area, and a SWOT analysis was conducted to minimize the impact of weaknesses and elements that pose threats in the area. As a result, this study aimed to create a more livable space that meets the needs of users in areas with passive, unused or undesigned surroundings of public buildings and to contribute more effectively to the daily life of the community in spaces with different functions.

Anahtar Kelimeler

Düzce, Environment, Landscape design, Public spaces, Urban

Kaynakça

• [1] N. Gürallar, ‘‘Kamusal alan kamu – kamusal alan – kamu yapıları – Kamusal mekan: Modernite öncesi ve sonrası için bir terminoloji tartışması,’’ Mimarlık, c.350, 2009.
• [2] S. Carr, M. Francis L. G. Rivlin and A. M. Stone, Public Space, Published by the Press Syndicate of University of Cambridge, pp. 400, 1992.
• [3] H. Turgut, ‘‘Erzurum Büyükşehir Belediye Binası Ön Bahçe Peyzaj Tasarım Çalışmasının Tasarım İlkeleri Bağlamında Değerlendirilmesi,’’ Artvin Çoruh Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, c.12, s. 2, ss. 185-198, 2011.
• [4] H. Lefebvre, The Production of Space, Blackwell Publishing, Londra.1991.
• [5] Ö. Atabeyoğlu, ‘‘Erzurum Kentindeki Resmi Kurum ve Lojman Bahçelerinin Peyzaj Mimarlığı Açısından İncelenmesi,’’ Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans tezi, Erzurum, Türkiye, 2004.
• [6] D. Yıldız, ‘‘Peyzaj ile Mimarlık-Kentsel Tasarım İlişkileri ve Mimari Tasarıma Etkileri,’’ İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans tezi. İstanbul, Türkiye, 1996.
• [7] R. V. Sağlar, ‘‘Kamusal Mekânlar ve Tasarım İlkeleri,’’ İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans tezi, İstanbul, Türkiye, 1998.
• [8] G. A. Sargın, ‘‘Kentsel programı tasarlamak,’’ Planlama Dergisi, TMMOB Şehir Plancıları Odası Yayını, no. 33, ISSN: 1300-7319, 2005.
• [9] Çelikyay, S. ‘‘Bartın Üniversitesi yerleşkesinde rektör konutu tasarım süreci ve mimari proje,’’ İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, c. 1, s. 1, ss. 11-22, 2011.
• [10] S. Kostoff, The City Assembled, Thames and Hudson, London,1999.
• [11] Ö. Yerli, ‘‘Bir yapının kamusal açık yeşil alan şeklinde tasarlanması,’’ TMD Uluslararası Hakemli Tasarım ve Mimarlık Dergisi, ss. 1-13, 2016.
• [12] M. Carmona and S. Tiesdell, ‘‘Urban design reader, Architectural Press,’’ Elsevier, 2007.
• [13] Z. Demir, H. Müderrisoğlu, Ö. Yerli, S. Özdede and G.A. Kesim, Bartın Orman Fakültesi Dergisi, I. Ulusal Batı Karadeniz Ormancılık Kongresi Bildiriler Kitabı, s.1, ss. 232-240, 2009.
• [14] L. N. Groat, Contextual compatibility in architecture: An Issue of Personal Taste? Cambridge University Pres, pp. 228-253, 1988.
• [15] G. Uzgören, M.Y. Erdönmez, ‘‘Kamusal açık alanlarda mekân kalitesi ve kentsel mekân aktiviteleri ilişkisi üzerine karşılaştırmalı bir inceleme,’’ Megaron, c.12, s. 1, ss. 41- 56, 2017.
• [16] E. Koçak, Düzce ilinin Cbs ve uzaktan algılama tabanlı tarım coğrafyası. Ankara, 2023.
• [17] (2024, May 20). [Çevrimiçi]. Erişim: https://www.milliyet.com.tr/egitim/haritalar/duzce-haritasi.
• [18] (2024, May 26). [Çevrimiçi]. Erişim: https://www.google.com/search?q=google+earth+d%C3%BCzce+uzun+mustafa+mah.
• [19] (2024, April 9). [Çevrimiçi]. Erişim:https://www.arasikackm.com/m/uzun-mustafa-mah-duzce.
• [20] C. Cengiz, P. Keçecioğlu Dağlı, ‘‘Bartın geleneksel kent dokusunda yaya konfor düzeyinin saptanmasına yönelik bir çalışma,’’ Bartın Orman Fakültesi Dergisi, c.19, s.1, ss.19-31, 2017.
• [21] B. Acarlı, T. Kiper, A. Korkut, “Kent meydanlarının fiziksel mekan kalitesi: İstanbul Taksim Meydanı ve yakın çevresi,” Kent Akademisi, c. 11, s.33, ss. 29-41, 2018.
• [22] H. Çınar, ‘‘XVIII. Yüzyılın İlk yarısında Ayıntab şehrinin sosyal ve ekonomik durumu,’’ Vakıflar Dergisi, s.7, ss.117-138, 2007.
• [23] Z. Demir, H. Müderrisoğlu, Ö. Yerli, S. Özdede ve G.A. Kesim, I. Ulusal Batı Karadeniz Ormancılık Kongresi Bildiriler Kitabı, Bartın Orman Fakültesi Dergisi, no.1, ss. 232-240, 2009.
• [24] S. G. Bozkurt, “Gürün ilçesinin ekoturizm potansiyelinin incelenmesi,’’ Journal of the Institute of Science and Technology, vol. 9, no. 4, ss. 2255-2265, 2019.
• [25] K. Lynch, Kent İmgesi. Türkiye İş Bankası Yayınları. 2010.
• [26] (10 September, 2024). [Çevrimiçi]. Erişim: https://www.google.com/search?sca_esv=9783522cabc36d5f&sxsrf=ADLYWIJmthpygvmzjsg6ROHkW07MW6U5dA
• [27] A. H., Küçük, ‘‘Kentsel dönüşüm boyutları: Barselona'da Raval bölgesi örneği,’’ Yayınlanmamış Yüksek Lisans tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• [28] Bath & North East Somerset Council. (2015b). Pattern book volume 2: technical and operational guidance. [Çevrimiçi]. Erişim: https://www.bathnes.gov.uk/sites/default/files/sitedocuments/Planning-and-Building-Control/Planning-Policy/Evidence-Base/Urban-Design-Landscape-and-Heritage/bath_pattern_book_part_2.pdf
• [29] Blyth Valley Borough Council. (2008). Blyth urban design guide and public realm strategy. [Çevrimiçi]. Erişim: https://www.northumberland.gov.uk/NorthumberlandCountyCouncil/media/Planning-and-Building/Conservation/DG-Blyth-Urban-Design-and-Public-Realm.pdf
• [30] S. N., Yener Metin and S. Polat, ‘‘Kamusal mekân kalitesini yükseltmek için kentsel tasarım araçlarından nasıl faydalanabiliriz?’’ Kent Araştırmaları Dergisi, s.12, ss.115-145, 2021.
• [31] S. N., Yener Metin and S. Polat, ‘‘Kamusal mekân kalitesini yükseltmek için kentsel tasarım araçlarından nasıl faydalanabiliriz?’’ Kent Araştırmaları Dergisi, s.12, ss.115-145, 2021.