EXAMINING THE CRIME OF CAUSING NOISE IN THE TURKISH PENAL CODE

Yıl 2023, Cilt: 28 Sayı: 48, 159 - 184, 30.06.2023

Haşim Özkurt

Öz

Noise, which is defined as unwanted, disturbing and harmful sounds or at a level that may harm human health, violates the constitutional rights of individuals, the right to live in a healthy and balanced environment, and the right to respect for family life. In this context, the crime of causing noise, which is regulated in Article 183 of the Turkish Penal Code, is regulated under the title of “Crimes Against the Environment” within the same law. With these regulations, the lawmaker tried to prevent the harmful effects of noise or sounds that fit this definition on people, thus guaranteeing the right of individuals to live in a healthy and balanced environment.
In order for the crime of causing noise to be considered to have taken place, the perpetrator must ignore the obligations regulated in the legislation related to this crime or act contrary to them and cause a level of noise that may harm human health. Although there are legal regulations regarding the crime of causing noise, the inability to make a general definition of the concept of noise also causes some debates in the regulations on this issue.

Anahtar Kelimeler

Noise pollution, environmental pollution, balanced environment, noise crime, noise in the Turkish Penal Code

TÜRK CEZA KANUNU’NDA GÜRÜLTÜYE NEDEN OLMA SUÇUNUN İNCELENMESİ

Öz

İstenmeyen, rahatsız edici ve insan sağlığına zarar veren ya da zarar verebilecek seviyede olan sesler olarak tanımlanan gürültü, bireylerin anayasal haklarından olan sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkı ile aile hayatına saygı hakkının ihlal edilmesine neden olduğu için bu konu ile ilgili birtakım yasal düzenlemelere gidilmiştir. Bu bağlamda Türk Ceza Kanunu’nun 183. maddesinde düzenlenen gürültüye neden olma suçu, aynı kanun bünyesinde “Çevreye Karşı Suçlar” başlığı altında düzenlenmiştir. Yapılan bu düzenlemelerle kanun koyucu tarafından gürültünün veya bu tanıma uyan seslerin insanlar üzerindeki zararlı etkileri engellenmeye çalışılarak bireylerin sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakları güvence altına alınmıştır.
Gürültüye neden olma suçunun gerçekleşebilmiş kabul edilebilmesi için failin bu suçla ilgili mevzuatta düzenlenen yükümlülüklerin dikkate almaması ya da bunlara aykırı davranması ve insan sağlığına zarar verebilecek düzeyde gürültüye neden olması gerekmektedir. Gürültüye neden olma suçu ile ilgili yasal düzenlemeler olsa da gürültü kavramına dair genel geçer bir tanımlama yapılamaması bu konudaki düzenlemelerin bazı tartışmalara neden olması sonucunu da doğurmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Gürültü kirliliği, çevre kirliliği, dengeli çevre, gürültü suçu, Türk Ceza Kanunu’nda gürültü

Kaynakça

• ARTUK, Mehmet Emin, GÖKÇEN, Ahmet, ALŞAHİN, Mehmet Emin, ÇAKIR, Kerim: Ceza Hukuku Genel Hükümler, 15. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2021.
• AYGÖRMEZ – UĞURLUBAY, Gülsün Ayhan: Çevreye Karşı Suçlar, Yetkin Yayınları, Ankara 2015.
• BHANAP, Indraneel: “An Analysis of Roadway Noise At Residential Estates İn Close Proximity to Expressways İn Singapore.”, Noise and Health, 2013, s. 183 – 189.
• BOZKURT, Yavuz: Çevre Sorunları ve Politikaları, 5. Baskı, Ekin Yayıncılık, Bursa 2018.
• CANSARAN, Demet: “Gürültü Kirliliği Düzeyini Belirlemeye Yönelik Bir Çalışma: Amasya Örneği”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Cilt: 74, Sayı: 1, 2019, s. 89 – 108.
• Çevre ve Orman Bakanlığı, Türkiye Çevre Durum Raporu, Yayın No: 5, Ankara 2007.
• ÇOKADAR, Hulusi; Türkoğlu, Aziz; Gezer, Kudret: “Çevre Sorunları”, Çevre Bilimi, Ed. Mustafa Aydoğdu, Kudret Gezer, Anı Yayıncılık, Ankara 2009.
• GERÇEKER, Hasan: Türk Ceza Kanunu, Cilt: 3, Seçkin Yayınevi, Ankara 2014.
• GEZGİN – KAYAN, Rahşan Bengi: “Gürültüye Neden Olma/Gürültü Kirliliği”, Ceza Hukuku Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 7, Ağustos, 2008, s. 111 – 120.
• GÖKCAN, Hasan Tahsin; Artuç, Mustafa: Yorumlu -Uygulamalı Türk Ceza Kanunu Şerhi, Cilt IV., Adalet Yayınevi, Ankara 2021.
• GÜLER, Çağatay; Çobanoğlu, Zakir: Gürültü, Aydoğdu Ofset, Ankara 1994.
• GÜNEŞ, Ahmet M.: Çevre Hukuku, On iki Levha Yayıncılık, İstanbul 2015.
• HAFIZOĞULLARI, Zeki, ÖZEN, Muharrem: Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler–Topluma Karşı Suçlar, US-A Yayıncılık, Ankara 2016.
• KARAKURT – EREN, Ahu: “Türk Ceza Kanunu’nda Gürültüye Neden Olma Suçu”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Yıl 30, 55 – 120, Eylül – Ekim 2017.
• KOCA, Mahmut, ÜZÜLMEZ, İlhan: Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 12. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2019.
• ÖZBEK, Veli Özer, KANBUR, M. Nihat, DOĞAN, Koray, BACAKSIZ, Pınar, TEPE, İlker: Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 6. Bs. Seçkin Yayıncılık, Ankara 2015.
• ÖZCAN, Onur: “Türk Hukukunda Çevre Suçları”, Uğur Alacakaptan’a Armağan, Cilt I, Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul 2008.
• YENERER ÇAKMUT, Özlem: Kişilerin Huzur ve Sükununu Bozma ve Gürültüye Neden Olma Suçları, Beta Yayınları, İstanbul 2014.
• KELEŞ Ruşen, ERTAN Birol: Çevre Hukukuna Giriş, İmge Kitabevi, Ankara 2002.
• SOKULLU – AKINCI, Füsun: “Gürültü Kirliliği ve Yeni Türk Ceza Mevzuatı”, Güncel Hukuk Dergisi, Sayı: 23, Kasım 2005, s. 48 – 49.
• TAŞKIN, Ozan Ercan: “Maddi ve Muhakeme Boyutuyla Çevre Ceza Hukukuna Dair Bazı Tespitler/Kısmi Öneriler”, Ceza Hukuku ve Kriminoloji Dergisi, Cilt: 3, Sayı 1, Haziran 2015, s. 119 – 166.
• TOROSLU, Nevzat; Toroslu, Haluk: Ceza Hukuku Genel Kısım, 26. Baskı, Savaş Yayınevi, Ankara 2021.
• YAŞAR, Osman; Gökcan, Hasan Tahsin; Artuç, Mustafa: Yorumlu -Uygulamalı Türk Ceza Kanunu, C.IV, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2010.
• YILMAZ, Murat: Kişilerin Huzur ve Sükûnunu Bozma, Legal Yayıncılık, İstanbul 2017.
• YILMAZ, Sacit: Çevre Hukuku Bağlamında Türk Ceza Kanunundaki Çevre Suçları, Adalet Yayınevi, Ankara 2013.
• YOKUŞ – Sevük, Handan: “Gürültüye Neden Olma Suçu (TCK m.183)”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Prof. Dr. Nur Centel'e Armağan, İstanbul 2013.
• https://sozluk.gov.tr
• https://www.lexpera.com.tr
• https://www.uyap.gov.tr
• https://www.mevzuat.gov.tr
• https://lib.kazanci.com.tr/