ENERJİ FİYATLARININ KÜRESEL GIDA FİYATLARI ÜZERİNE ETKİSİ

Yıl 2022, Cilt: 14 Sayı: 2, 203 - 215, 31.12.2022

Ayşe Durgun

https://doi.org/10.55827/ebd.1190564

Öz

Enerji önemli bir üretim girdisidir. Son dönemlerde tarım sektörünün de giderek mekanikleşmesi enerjinin önemini daha da artırmıştır. Bununla birlikte son dönemlerde hem gıda ürünlerinin fiyatı hem de enerji fiyatları yükselmektedir. Gıda ve petrol fiyatlarındaki bu eşzamanlı artış, petrol fiyatlarının gıda fiyatları üzerindeki etkisine yönelik tutumları güçlendirmiştir. Bu çalışmanın amacı küresel enerji fiyatlarının dünya gıda fiyatları üzerindeki etkisini analiz etmektir. Bu amaçla Engle Granger eş bütünleşme ve Granger nedensellik testleri uygulanmıştır. Analiz sonuçlarına göre küresel gıda fiyatları ile enerji fiyatları arasında uzun dönemli eş bütünleşik bir ilişki bulunmuştur. İki değişken arasındaki ilişkinin yönü ise gıda fiyatlarından enerji fiyatlarına doğru tek yönlü olarak tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Enerji, gıda fiyatları, eşbütünleşme

Kaynakça

• Algan, N., İşcan, E. & Serin, O. (2016). Enerji fiyatlarının dünya gıda fiyatları üzerine etkisi: Bir sınır testi yaklaşımı. Internatıonal Conference On Eurasıan Economıes, 794-800
• Algan, N., İşcan, E. & Serin, O. (2021). Petrol fiyatının gıda fiyatları üzerine asimetrik etkisi: Türkiye örneği. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 30(1), 11-21.
• Ar, F. (2008). Biyoyakıtlar tehdit mi - fırsat mı?. Mühendis Makine, 49 (581), 1-9.
• Bernanke, B., Gertler, M. & Watson, M. (1997).Systematic monetary policy and the effects of oil price shocks. Brookings Papers on Economic Activity, 1, 91–157.
• Brown, S. P.A., Yücel, M. K. & Thompson, J. (2002). Business cycles: The role of energy prices. Federal Reserve Bank of Dallas, Working Paper No. 0304.
• Çaşkurlu, S. (2011). Küresel gıda krizi: Üçüncü gıda rejimi, küresel sermaye ve gelişmekte olan ülkeler. Ekonomik Yaklaşım, 23, Özel Sayı, 161-194.
• Demir, Y. (2022). Küresel enerji ve gıda fiyatlarının Türkiye’de enflasyona etkisinin zamanla değişen nedensellik analiziyle incelenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 13(33), 189-203.
• Esmaeili, A. & Shokoohi, Z. (2011). Assessing the effect of oil price on world food prices: Application of principal component analysis, Energy Policy 39(2), 1022-1025 https://doi.org/10.1016/j.enpol.2010.11.004
• FAO, https://www.fao.org/worldfoodsituation/foodpricesindex/en/
• Gohin, A.& Chantret, F. (2010). The long-run impact of energy prices on world agricultural markets: The role of macro-economic linkages. Energy Policy, 38(1), 333-339 https://doi.org/10.1016/j.enpol.2009.09.023
• Hooker, M. (1996). What happened to the oil price–macroeconomy relationship. Federal Reserve Board (FEDS), Working Paper No. 56.
• Hunt, B., Isard, P. Isard & Laxton, D. (2002). The Macroeconomic effects of higher oil prices. National Institute Economic Review, 179, 87-103.
• IMF (2008). World economic Outlook, Uluslararası para fonu, Washington DC.
• Kang, S.H., Tiwari, A.K., Albulescu, C.T., & Yoon, S.M., 2019. Exploring the time-frequency connectedness and network among crude oil and agriculture commodities V1. Energy Econ. 84, 104543. https://doi.org/10.1016/j.eneco.2019.104543
• Koç, E & Kaya, K. (2015). Enerji kaynakları–Yenilenebilir enerji durumu. Mühendis ve Makina, 56( 668), 36-47
• LeBlanc, M. & Chinn, M. D. (2004). Do high oil prices presage inflation? The evidence from G-5 countries, Economic Research Service and University of California.
• Liu, L., Wang, E.-Z. & Lee, C.-C., (2020). Impact of the COVID-19 pandemic on the crude oil and stock markets in the US: a time-varying analysis. Energy Res. Lett. https://doi. org/10.46557/001c.13154.
• Öksüzler O. & E. İpek (2011). Dünya petrol fiyatlarındaki değişimin büyüme ve enflasyon üzerindeki etkisi: Türkiye örneği. ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 7(14), 15-34.
• Sek, K.S. (2017). Impact of oil price changes on domestic price ınflation at disaggregated levels: evidence from linear and nonlinear ARDL modeling. Energy,130, 204.
• Sun, Y., Mirza, N., Qadeer, A. & Hsueh, H. (2021). Connectedness between oil and agricultural commodity prices during tranquil and volatile period. Is crude oil a victim indeed? Resources Policy, 72, https://doi.org/10.1016/j.resourpol.2021.102131.
• Utkulu, U. & Ekinci R. (2016). Uluslararası petrol ve gıda fiyatlarından iç fiyatlara asimetrik ve doğrusal olmayan fiyat geçişkenliği: Türkiye için NARDL modeli bulguları, Finans Politik & Ekonomik Yorumlar, 53 (617), 9-22.
• Zhang Z., Lohr, L., Lohr, Escalante, C. & Wetzstein, M. (2010). Food versus fuel: What do prices tell us? Energy Policy, 38(1), 445-451.