Nörolojik Hastalıklara Sahip Bireylerin ve Bakım Verenlerinin Aktivite Yönünden Tedavi Hedeflerine Bakışı

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 3, 185 - 190, 03.09.2018

Özge Buket Cesim Burcu Semin Akel Çiğdem Öksüz

https://doi.org/10.30720/ered.405401

Öz

Amaç: Nörolojik hastalıklara sahip
bireylerin ve bakım verenlerinin aktivite yönünden tedavi hedefleri arasındaki
uyumu incelemektir. Gereç ve Yöntem: Araştırmaya
nörolojik hastalığa sahip 18-65 yaş arası 46 birey (26 erkek, 20 kadın) dahil
edildi. Hasta ve bakım verenin aktivite yönünden tedavi hedefleri Kanada
Aktivite Performans Ölçümü (KAPÖ) ile değerlendirildi. Hastaların ve bakım
verenlerin tedavi hedefleri, KAPÖ’ nün kendine bakım, üretkenlik ve serbest
zaman aktiviteleri olan performans alanlarına göre kayıt edildi. Hastaların
belirttiği aktivitelerin bakım veren tarafından söylenen aktivitelerle uyumu
yüzde (%) olarak hesaplandı. Sonuçlar: Bireylerin
yaş ortalaması 32,41 ± 15,31 yıldı. KAPÖ sonucu tedavi hedefi olarak hem hastalar
hem de bakım verenler ilk sırada kendine bakım aktivitelerini belirttiler.
Hastalar bakım verenlerden daha fazla üretkenlik aktiviteleri belirtirken; daha
az serbest zaman aktiviteleri belirttiler. Bireyler ve bakım verenler
arasındaki tedavi hedeflerinin uyumu %26 olarak belirlendi. Kadın hastalar ve
onların bakım verenleri arasındaki tedavi hedeflerinin uyum ortalaması %29,
erkek hastalar ve bakım verenleri arasındaki tedavi hedeflerinin uyum
ortalaması %26 idi. Tartışma: Çalışmamız
sonucu, nörolojik hastalıklara sahip hastaların ve bakım verenlerinin aktivite
performans alanlarından kendine bakım, üretkenlik ve serbest zaman
aktivitelerine yönelik farklı aktiviteler belirttiği ve tedavi hedefleri
arasındaki uyumun düşük olduğu görülmektedir. Bu da bakım verenlerin hastalara
göre iyileşmeye yönelik farklı beklentiler içerisinde olabileceğini
göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Nöroloji; bakım veren; aktivite

Kaynakça

• Aarli, J. A., Dua, T., Janca, A., & Muscetta, A. (2006). Neurological disorders. Public Health Challenges. Geneva: World Health Organization.
• Amarshi, F., Artero, L., & Reid, D. (2006). Exploring social and leisure participation among stroke survivors: Part two. International Journal of Therapy and Rehabilitation, 13(5), 199-208. doi:10.12968/ijtr.2006.13.5.21376
• Aoun, S. M., Bentley, B., Funk, L., Toye, C., Grande, G., & Stajduhar, K. J. (2012). A 10-year literature review of family caregiving for motor neurone disease: Moving from caregiver burden studies to palliative care interventions. Palliative Medicine, 27(5), 437-446. doi:10.1177/0269216312455729
• Bolmsjö, I., & Hermerén, G. (2003). Conflicts of Interest: experiences of close relatives of patients suffering from amyotrophic lateral sclerosis. Nursing Ethics, 10(2), 186-198. doi:10.1191/0969733003ne593oa
• Bonder, B. R., & Dal Bello-Haas, V. (2017). Functional performance in older adults: FA Davis.
• Bonder, B. R., Martin, L., & Miracle, A. W. (2004). Culture Emergent in Occupation. American Journal of Occupational Therapy, 58(2), 159-168. doi:10.5014/ajot.58.2.159
• Brodaty, H., & Donkin, M. (2009). Family caregivers of people with dementia. Dialogues in Clinical Neuroscience, 11(2), 217-228.
• Demir, Y. P., Balci, N. Ç., Ünlüer, N. Ö., Uluğ, N., Dogru, E., Kilinç, M., . . . Yilmaz, Ö. (2015). Three different points of view in stroke rehabilitation: patient, caregiver, and physiotherapist. Topics in Stroke Rehabilitation, 22(5), 377-385. doi:10.1179/1074935714Z.0000000042
• Donnelly, C., Eng, J. J., Hall, J., Alford, L., Giachino, R., Norton, K., & Kerr, D. S. (2004). Client-centred assessment and the identification of meaningful treatment goals for individuals with a spinal cord injury. Spinal Cord, 42(5), 302-307.
• Gitlin, L. N., Corcoran, M., Winter, L., Boyce, A., & Hauck, W. W. (2001). A Randomized, Controlled Trial of a Home Environmental InterventionEffect on Efficacy and Upset in Caregivers and on Daily Function of Persons With Dementia. Gerontologist, 41(1), 4-14. doi:10.1093/geront/41.1.4
• Graff, M. J. L., Vernooij-Dassen, M. J. M., Zajec, J., Olde-Rikkert, M. G. M., Hoefnagels, W. H. L., & Dekker, J. (2006). How can occupational therapy improve the daily performance and communication of an older patient with dementia and his primary caregiver?: A case study. Dementia, 5(4), 503-532. doi:10.1177/1471301206069918
• Law, M., Baptiste, S., McColl, M., Opzoomer, A., Polatajko, H., & Pollock, N. (1990). The Canadian Occupational Performance Measure: An Outcome Measure for Occupational Therapy. Canadian Journal of Occupational Therapy, 57(2), 82-87. doi:doi:10.1177/000841749005700207
• McCullagh, E., Brigstocke, G., Donaldson, N., & Kalra, L. (2005). Determinants of Caregiving Burden and Quality of Life in Caregivers of Stroke Patients. Stroke, 36(10), 2181-2186. doi:10.1161/01.str.0000181755.23914.53
• McMillan, T. M., & Sparkes, C. (1999). Goal Planning and Neurorehabilitation: The Wolfson Neurorehabilitation Centre Approach. Neuropsychological Rehabilitation, 9(3-4), 241-251. doi:10.1080/096020199389356
• Mitchell, L. A., Hirdes, J., Poss, J. W., Slegers-Boyd, C., Caldarelli, H., & Martin, L. (2015). Informal caregivers of clients with neurological conditions: profiles, patterns and risk factors for distress from a home care prevalence study. BMC Health Services Research, 15, 350. doi:10.1186/s12913-015-1010-1
• Occupational Therapy Practice Framework: Domain and Process. (2014). The American Journal of Occupational Therapy, 68, 1-48. Sands, L. P., Ferreira, P., Stewart, A. L., Brod, M., & Yaffe, K. (2004). What Explains Differences Between Dementia Patients' and Their Caregivers' Ratings of Patients' Quality of Life? The American Journal of Geriatric Psychiatry, 12(3), 272-280. doi:https://doi.org/10.1097/00019442-200405000-00006
• Tatlı, İ. Y., & Akel, B. S. (2016). İnmeli Bireylerde Temporal Aktivite Paterninin İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Trail, M., Nelson, N. D., Van, J. N., Appel, S. H., & Lai, E. C. (2004). Major stressors facing patients with amyotrophic lateral sclerosis (ALS): a survey to identify their concerns and to compare with those of their caregivers. Amyotrophic Lateral Sclerosis and Other Motor Neuron Disorders, 5(1), 40-45. doi:10.1080/14660820310016075
• Tudor-Locke, C., Washington, T. L., Ainsworth, B. E., & Troiano, R. P. (2009). Linking the American Time Use Survey (ATUS) and the Compendium of Physical Activities: methods and rationale. J Phys Act Health, 6(3), 347-353.
• Tuntland, H., Aaslund, M. K., Langeland, E., Espehaug, B., & Kjeken, I. (2016). Psychometric properties of the Canadian Occupational Performance Measure in home-dwelling older adults. Journal of Multidisciplinary Healthcare, 9, 411-423. doi:10.2147/JMDH.S113727
• Woodside, H. (1976). Dimensions of the Occupational Behaviour Model. Canadian Journal of Occupational Therapy, 43(1), 11-14. doi:10.1177/000841747604300103
• Yerxa, E. J. (1993). Occupational science: A new source of power for participants in occupational therapy. Journal of Occupational Science, 1(1), 3-9.