Hemşirelerin Duygusal Zekâ Düzeyleriyle Hemşirelik Bakımında Etik Tutumları Arasındaki İlişki: Kesitsel Tanımlayıcı Bir Çalışma
Öz
Amaç: Araştırmanın amacı, hemşirelerin duygusal zeka düzeyleri ile hemşirelik bakımında etik tutumları arasındaki ilişkinin araştırılmasıdır.
Yöntem: Araştırmada, tanımlayıcı, kesitsel araştırma yöntemi kullanıldı. Mart-Mayıs 2023 tarihleri arasında kartopu örnekleme yöntemiyle gerçekleştirilen araştırmanın örneklemini 112 hemşire oluşturmuştur. Veriler, Sosyodemografik Özellikler Formu, Duygusal Zeka Özelliği Ölçeği-Kısa Formu ve Hemşirelik Bakımında Etik Tutum Ölçeği ile çevrimiçi toplanmıştır. Veriler, SPSS 22 paket programı ile analiz edildi. Analizlerde, Kruskal-Wallis, Mann-Whitney U testleri ve Spearman korelasyonu kullanıldı.
Bulgular: Hemşirelerin, %62.5’i kadın ve yaş ortalaması 34,40 ± 7,00’dir. Ölçeklerden alınan puan ortancaları, hemşirelik bakımında etik tutum 115,00, duygusal zeka özelliği ölçeği toplamı 21,00, öznel iyi oluş 19,50, öz kontrol 20,00, duygusallık 16,50 ve sosyallik 19,00 olarak bulundu. Eğitim durumuna göre hemşirelik bakımı etik tutum ölçeği ve duygusal zeka ölçeği boyutlarında, toplam çalışma yılına göre duygusal zeka ölçeği boyutlarında anlamlı farklılık bulundu (p < 0,05). Hemşirelik bakımında etik tutum ile toplam duygusal zeka arasında yüksek düzeyde pozitif bir kolerasyon belirlendi (p = 0,000).
Sonuç: Hemşirelerin, bakımda etik tutum ve duygusal zeka düzeylerinin ortalamanın üzerinde olduğu bulundu. Hemşirelik bakımında etik tutum ve duygusal zeka düzeyleri arasında pozitif, anlamlı ilişki olduğu belirlendi. Araştırmanın sonucunda, hemşirelik bakımındaki etik tutumun artırılması için hemşirelerin duygusal zeka düzeylerini geliştirmeye yönelik girişimlerin planlanması ve uygulanması önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Aslan, Ş., & Yağcı Özen, M. (2021). Sağlık Çalışanlarında Duygusal Zeka ve Merhamet Yorgunluğunun Sosyo-Demografik Açıdan Farklılıkları. EKEV Akademi Dergisi, 25(85), 435-452.
- Bagherinia, M., Mohamadkhani Shahri, L., Sabet Birjandi, S., & Tajvidi, M. (2022). Professional Ethics Relationship with Patient’s Rights Charter Observance among Nurses and Midwives. Journal of Holistic Nursing and Midwifery, 32(1), 10-19. http://dx.doi.org/10.32598/jhnm.32.1.2106
- Cerit, B., & Öz, F. (2019). Hemşirelerin duygusal zekâ düzeyleri ile iletişim becerileri arasındaki ilişki. Kastamonu Sağlık Akademisi Dergisi, 1(4), 1-21. http://doi.org/10.25279/sak.459199
- Christianson, K. L. (2020). Emotional intelligence and critical thinking in nursing students: integrative review of literature. Nurse Educator, 45(6), E62-E65. https://doi.org/10.1097/NNE.0000000000000801
- Cingisiz, N., & Murat, M. (2010). Evlenmek için birbirlerini tercih eden çiftlerin duygusal zeka düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 99-114.
- Çalıkuşu İncekar, M., Yurddaş, B., Gökkaya, E., & İbrahimoğlu, S., Yıldız, S. (2020). Pediatri Kliniklerinde Çalışan Hemşirelerin Duygusal Zeka Düzeyleri ile Mizah Tarzları Arasındaki İlişki. Journal of Academic Research in Nursing, 6(1), 21-29. https://doi.org/10.5222/jaren.2020.85856
- Çankaya, M., & Eriş, H. (2020). Hemşire ve Ebelerin Duygusal Zeka Düzeylerinin Tespitine Yönelik Bir Çalışma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 19(74), 656-664. https://doi.org/10.17755/esosder.567278
- Çolak Okumuş, D., & Uğur, E. (2017). Hemşirelerin duygusal zeka düzeylerinin bakım davranışlarına etkisi. ACU Sağlık Bilimleri Dergisi, 2017(2), 104-109.
- Deniz, M. E., Özer, E., & Işık, E. (2013). Duygusal zekâ özelliği ölçeği–kısa formu: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim ve Bilim, 38(169), 407-419.
- Erdoğan, S. (2018). Nitel Araştırmalar. Eds. Erdoğan, S., Nahcivan, N., Esin, S. Hemşirelikte Araştırma. 3. Baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitapevleri, 143.
- George, J. M., & Dane, E. (2016). Affect, emotion, and decision, making. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 136, 47-55. https://doi.org/10.1016/j.obhdp.2016.06.004
- Goleman, D. (2011). Duygusal zeka neden IQ’dan daha önemlidir? Çev. Seçkin Yüksel. İstanbul: Varlık Yayınları, 13.
- Haflah, N., & Purba, J. M. (2022). The Influence of Emotional and Spiritual Intelligence on Nurses’ Caring Behavior at the Universitas Sumatera Utara Hospital. Jurnal Keperawatan Komprehensif (Comprehensive Nursing Journal), 8(1), 56-64. https://doi.org/10.33755/jkk.v8i1
- Hajibabaee, F., Farahani, M. A., Ameri, Z., Salehi, T., & Hosseini, F. (2018). The relationship between empathy and emotional intelligence among Iranian nursing students. International journal of medical education, 9, 239-243.https://doi.org/10.5116%2Fijme.5b83.e2a5
- Jamshidian, F., Shahriari, M., & Aderyani, M. R. (2019). Effects of an ethical empowerment program on critical care nurses’ ethical decision-making. Nursing ethics, 26(4), 1256-1264. https://doi.org/10.1177/0969733018759830
- Jodaki, K., Esmaeili, M., Cheraghi, M. A., & Mazaheri, M. (2022). Intensive Care Unit Nurses’ Conflict of Conscience: Walking the Razor’s Edge. Nursing & Health Sciences, 24(1), 265-273. https://doi.org/10.1111/nhs.12921
- Kırca, N., & Özgönül, M. L. (2020). Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniklerinde Çalışan Hemşirelerin Hemşirelik Bakımında Etik Tutumu ve Etkileyen Faktörler. Türkiye Biyoetik Dergisi, 7(2), 70-79.
- Özakar Akça, S., Akkurt Yalçıntürk, A., & Yelen Akpınar, Y. (2019). Hemşirelik Son Sınıf Öğrencilerinin Duygusal Zekâ Düzeyleri ve Etkileyen Faktörler. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 21(3), 47-57.
- Özçiftçi, S. (2020). Hemşirelik Bakımında Etik Tutum Ölçeği Geliştirme. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
- Petrides, K. V., & Furnham, A. (2001). Trait emotional intelligence: Psychometric investigation with reference to established trait taxonomies. European Journal of Personality, 15(6), 425-448. https://doi.org/10.1002/per.416
- Rakhshani, T., Motlagh, Z., Beigi, V., Rahimkhanli, M., & Rashki, M. (2018). The relationship between emotional intelligence and job stress among nurses in Shiraz, Iran. The Malaysian journal of medical sciences: MJMS, 25(6), 100. https://doi.org/10.21315%2Fmjms2018.25.6.10
- Ravi, R. K., Paul, S., & Jose, N. (2021). Emotional Intelligence among Nurses working in a Tertiary Care Hospital, Kerala, South India. Asian Journal of Nursing Education and Research, 11(4), 451-454. https://doi.org/10.52711/2349-2996.2021.00109
- Salovey, P., & Mayer, J. D. (1990). Emotional Intelligence. Imagination, Cognition and Personality, 9 (3), 185-221. https://doi.org/10.2190/DUGG-P24E-52WK-6CDG
- Shrestha, M., & Mandal, P. K. (2021). Emotional intelligence among nursing students of a government campus in eastern Nepal. Journal of Kathmandu Medical College, 10(1), 39-42. https://doi.org/10.3126/jkmc.v10i1.38970
- Soto-Rubio, A., Giménez-Espert, M. D. C., & Prado-Gascó, V. (2020). Effect of emotional intelligence and psychosocial risks on burnout, job satisfaction, and nurses’ health during the covid-19 pandemic. International journal of environmental research and public health, 17(21), 7998. https://doi.org/10.3390/ijerph17217998
- Sun, H., Wang, S., Wang, W., Han, G., Liu, Z., Wu, Q., & Pang, X. (2021). Correlation between emotional intelligence and negative emotions of front‐line nurses during the COVID‐19 epidemic: A cross‐sectional study. Journal of clinical nursing, 30(3-4), 385-396. https://doi.org/10.1111/jocn.15548
- Sun-Hee, K. (2022). The Mediating Effect of Self-Regulated Learning on the Relationships Among Emotional Intelligence, Collaboration, and Clinical Performance in Korean Nursing Students. Journal of Nursing Research, 30(3), e212. https://doi.org/10.1097/jnr.0000000000000494
- Yağcan, H., Uludağ, E., & Okumuş, H. (2021). Hemşirelik Öğrencilerinde Duygusal Zekâ ve Mesleki Değerlerin Karşılaştırması. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 14(3), 224-231. https://doi.org/10.46483/deuhfed.777977
The Relationship Between the Emotional Intelligence Levels of Nurses and Their Ethical Attitudes in Nursing Care: A cross Sectional Descriptive Study
Öz
Objective: The aim of the study is to investigate the relationship between the emotional intelligence levels of nurses and their ethical attitudes in nursing care.
Method: In the study, descriptive, cross-sectional research method was used. The sample of the study, which was carried out with the snowball sampling method between March-May 2023, consisted of 112 nurses. Data were collected online with the Sociodemographic Characteristics Form, the Emotional Intelligence Feature Scale-Short Form, and the Ethical Attitudes in Nursing Care Scale. Data were analyzed with SPSS 22 package program. Kruskal-Wallis, Mann-Whitney U tests and Spearman correlation were used in the analysis.
Results: 62.5% of the nurses were female and the mean age was 34.40 ± 7.00. The median scores obtained from the scales were found to be 115.00 for ethical attitude in nursing care, 21.00 for emotional intelligence trait scale, 19.50 for subjective well-being, 20.00 for self-control, 16.50 for emotionality and 19.00 for sociability. A significant difference was found in the dimensions of the nursing care ethical attitude scale and emotional intelligence scale according to education level, and in the dimensions of emotional intelligence scale according to the total working year (p < 0.05). A high level of positive correlation was determined between ethical attitude in nursing care and total emotional intelligence (p = 0.000).
Conclusion: It was found that the ethical attitudes and emotional intelligence levels of the nurses were above the average. It was determined that there was a positive and significant relationship between ethical attitudes and emotional intelligence levels in nursing care. As a result of the research, it is recommended to plan and implement initiatives to improve the emotional intelligence levels of nurses in order to increase the ethical attitude in nursing care.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Aslan, Ş., & Yağcı Özen, M. (2021). Sağlık Çalışanlarında Duygusal Zeka ve Merhamet Yorgunluğunun Sosyo-Demografik Açıdan Farklılıkları. EKEV Akademi Dergisi, 25(85), 435-452.
- Bagherinia, M., Mohamadkhani Shahri, L., Sabet Birjandi, S., & Tajvidi, M. (2022). Professional Ethics Relationship with Patient’s Rights Charter Observance among Nurses and Midwives. Journal of Holistic Nursing and Midwifery, 32(1), 10-19. http://dx.doi.org/10.32598/jhnm.32.1.2106
- Cerit, B., & Öz, F. (2019). Hemşirelerin duygusal zekâ düzeyleri ile iletişim becerileri arasındaki ilişki. Kastamonu Sağlık Akademisi Dergisi, 1(4), 1-21. http://doi.org/10.25279/sak.459199
- Christianson, K. L. (2020). Emotional intelligence and critical thinking in nursing students: integrative review of literature. Nurse Educator, 45(6), E62-E65. https://doi.org/10.1097/NNE.0000000000000801
- Cingisiz, N., & Murat, M. (2010). Evlenmek için birbirlerini tercih eden çiftlerin duygusal zeka düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(1), 99-114.
- Çalıkuşu İncekar, M., Yurddaş, B., Gökkaya, E., & İbrahimoğlu, S., Yıldız, S. (2020). Pediatri Kliniklerinde Çalışan Hemşirelerin Duygusal Zeka Düzeyleri ile Mizah Tarzları Arasındaki İlişki. Journal of Academic Research in Nursing, 6(1), 21-29. https://doi.org/10.5222/jaren.2020.85856
- Çankaya, M., & Eriş, H. (2020). Hemşire ve Ebelerin Duygusal Zeka Düzeylerinin Tespitine Yönelik Bir Çalışma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 19(74), 656-664. https://doi.org/10.17755/esosder.567278
- Çolak Okumuş, D., & Uğur, E. (2017). Hemşirelerin duygusal zeka düzeylerinin bakım davranışlarına etkisi. ACU Sağlık Bilimleri Dergisi, 2017(2), 104-109.
- Deniz, M. E., Özer, E., & Işık, E. (2013). Duygusal zekâ özelliği ölçeği–kısa formu: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Eğitim ve Bilim, 38(169), 407-419.
- Erdoğan, S. (2018). Nitel Araştırmalar. Eds. Erdoğan, S., Nahcivan, N., Esin, S. Hemşirelikte Araştırma. 3. Baskı. İstanbul: Nobel Tıp Kitapevleri, 143.
- George, J. M., & Dane, E. (2016). Affect, emotion, and decision, making. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 136, 47-55. https://doi.org/10.1016/j.obhdp.2016.06.004
- Goleman, D. (2011). Duygusal zeka neden IQ’dan daha önemlidir? Çev. Seçkin Yüksel. İstanbul: Varlık Yayınları, 13.
- Haflah, N., & Purba, J. M. (2022). The Influence of Emotional and Spiritual Intelligence on Nurses’ Caring Behavior at the Universitas Sumatera Utara Hospital. Jurnal Keperawatan Komprehensif (Comprehensive Nursing Journal), 8(1), 56-64. https://doi.org/10.33755/jkk.v8i1
- Hajibabaee, F., Farahani, M. A., Ameri, Z., Salehi, T., & Hosseini, F. (2018). The relationship between empathy and emotional intelligence among Iranian nursing students. International journal of medical education, 9, 239-243.https://doi.org/10.5116%2Fijme.5b83.e2a5
- Jamshidian, F., Shahriari, M., & Aderyani, M. R. (2019). Effects of an ethical empowerment program on critical care nurses’ ethical decision-making. Nursing ethics, 26(4), 1256-1264. https://doi.org/10.1177/0969733018759830
- Jodaki, K., Esmaeili, M., Cheraghi, M. A., & Mazaheri, M. (2022). Intensive Care Unit Nurses’ Conflict of Conscience: Walking the Razor’s Edge. Nursing & Health Sciences, 24(1), 265-273. https://doi.org/10.1111/nhs.12921
- Kırca, N., & Özgönül, M. L. (2020). Kadın Hastalıkları ve Doğum Kliniklerinde Çalışan Hemşirelerin Hemşirelik Bakımında Etik Tutumu ve Etkileyen Faktörler. Türkiye Biyoetik Dergisi, 7(2), 70-79.
- Özakar Akça, S., Akkurt Yalçıntürk, A., & Yelen Akpınar, Y. (2019). Hemşirelik Son Sınıf Öğrencilerinin Duygusal Zekâ Düzeyleri ve Etkileyen Faktörler. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 21(3), 47-57.
- Özçiftçi, S. (2020). Hemşirelik Bakımında Etik Tutum Ölçeği Geliştirme. Erişim adresi: https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/tezSorguSonucYeni.jsp.
- Petrides, K. V., & Furnham, A. (2001). Trait emotional intelligence: Psychometric investigation with reference to established trait taxonomies. European Journal of Personality, 15(6), 425-448. https://doi.org/10.1002/per.416
- Rakhshani, T., Motlagh, Z., Beigi, V., Rahimkhanli, M., & Rashki, M. (2018). The relationship between emotional intelligence and job stress among nurses in Shiraz, Iran. The Malaysian journal of medical sciences: MJMS, 25(6), 100. https://doi.org/10.21315%2Fmjms2018.25.6.10
- Ravi, R. K., Paul, S., & Jose, N. (2021). Emotional Intelligence among Nurses working in a Tertiary Care Hospital, Kerala, South India. Asian Journal of Nursing Education and Research, 11(4), 451-454. https://doi.org/10.52711/2349-2996.2021.00109
- Salovey, P., & Mayer, J. D. (1990). Emotional Intelligence. Imagination, Cognition and Personality, 9 (3), 185-221. https://doi.org/10.2190/DUGG-P24E-52WK-6CDG
- Shrestha, M., & Mandal, P. K. (2021). Emotional intelligence among nursing students of a government campus in eastern Nepal. Journal of Kathmandu Medical College, 10(1), 39-42. https://doi.org/10.3126/jkmc.v10i1.38970
- Soto-Rubio, A., Giménez-Espert, M. D. C., & Prado-Gascó, V. (2020). Effect of emotional intelligence and psychosocial risks on burnout, job satisfaction, and nurses’ health during the covid-19 pandemic. International journal of environmental research and public health, 17(21), 7998. https://doi.org/10.3390/ijerph17217998
- Sun, H., Wang, S., Wang, W., Han, G., Liu, Z., Wu, Q., & Pang, X. (2021). Correlation between emotional intelligence and negative emotions of front‐line nurses during the COVID‐19 epidemic: A cross‐sectional study. Journal of clinical nursing, 30(3-4), 385-396. https://doi.org/10.1111/jocn.15548
- Sun-Hee, K. (2022). The Mediating Effect of Self-Regulated Learning on the Relationships Among Emotional Intelligence, Collaboration, and Clinical Performance in Korean Nursing Students. Journal of Nursing Research, 30(3), e212. https://doi.org/10.1097/jnr.0000000000000494
- Yağcan, H., Uludağ, E., & Okumuş, H. (2021). Hemşirelik Öğrencilerinde Duygusal Zekâ ve Mesleki Değerlerin Karşılaştırması. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 14(3), 224-231. https://doi.org/10.46483/deuhfed.777977
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sağlık Hizmetleri ve Sistemleri (Diğer) |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 29 Mart 2024 |
| Yayımlanma Tarihi | 5 Nisan 2024 |
| Gönderilme Tarihi | 7 Ocak 2023 |
| Kabul Tarihi | 20 Ocak 2024 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2024 Cilt: 7 Sayı: 1 |
Kaynak Göster
Content of this journal is licensed under a Creative Commons Attribution NonCommercial 4.0 International License