BİR NAZIM BİÇİMİ OLARAK MÜSELLES VE SELANİKLİ OSMAN ZEVKÎ EFENDİ’NİN MÜSELLES’İ

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 2, 367 - 380, 30.08.2020

İsmail Güleç

Öz

Müselles bir nazım biçimi olarak Türk edebiyatında henüz tanımlanmamış bir konu gibi durmaktadır. İlk örneklerini 19. Asırda görmeye başladığımız müselles hakkında bir kanaatimiz olmakla birlikte henüz hakkında kesin bir hükme varabilmek için daha çok örnek görmeye ihtiyacımız vardır.
3. Dönem melamiliğinn piri Nuru’l-Arabî’nin halifesi Selanikli Osman Zevkî hakkında yeterince bilgi olmayan mutasavıflardandır. Yayınlanmış bir şiiri dışında bir risalede müselles biçiminde yazılmış bir şiiri bulunmaktadır.
Bu çalışmada Osman Zevkî Efendi’in müsellesinin de katılmasıyla elimizde bulunan müselleslerde hareketle ortak özellikleri tespit edilmeye çalışılmış ve Türk Tasavvuf Edebiyatı altında incelenmesi gerektiği konusu dile getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Zevkî, Melami Şiiri

Kaynakça

• Arslan, Mehmet (2003). Leyla Hanım Divanı. İstanbul: Kitabevi. Arslan, Mehmet (2004). Antepli Ayni Divanı. İstanbul: Kitabevi. Avcı, Sait (2015). Raci Divanı (Metin ve Dini Tasavvufi Tahlil). [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi] Atatürk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Banarlı, Nihat Sami (1983). Resimli Türk Edebiyatı Tarihi I-II. İstanbul: MEB. Çelebi, Muharrem, İsmail Durmuş (2006). “Müselles” TDV İslam Ansiklopedisi 32. Cilt. İstanbul: TDV, s. 84-85. Cengiz, Halil Erdoğan (1986). “Divan Şiirinde Musammatlar” Türk Şiiri Özel Sayısı (Divan Şiiri) II. 52/415-417, s. 291-429. Dilçin, Cem (1992). Örneklerle Türk Şiir Bilgisi. ölçüler - uyak - nazım biçimleri - sözsanatları. 2. Bs. Ankara: TTK. Doğan Averbek, Güler (2017). Edirneli Nazmî Dîvânı. California: CreateSpace Publishing Platform. Duru, Necip Fazıl (2002) “Gaziantepli Bektâşî Bir Şâir: Ender/Enderî” Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, VIII/22, s. 119-132. Eflatun, Muvaffak (2004). “Müselles ve Musa Kazım Paşa’nın İki Müsellesi” Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi X/29, s. 89-93. Enderi, Mehmet Munip (1959). Enderi Divanı. İstanbul: Bürhaneddin Erenler Matbaası. İpekten, Haluk (1994) Eski Türk Edebiyatı Nazım Şekilleri ve Aruz. İstanbul: Dergah Yayınları. İşler, Necati (2005). Suûdü’l-Mevlevi Hayatı, Eserleri ve Divanı (Zâdegân). [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi] Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Karakaş, Esma (2008). Raculi, Hayatı, Edebi Kişiliği ve Divan’ı. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi] Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. Kaya, Hasan, Bünyamin Ayçiçeği (2019). Müsellesname (İnceleme Metin Tıpkıbasım Dizin). İstanbul: İdeal Kültür Yayıncılık. Kınay, Nilay (2011). Sadık Kemali Divanı (Dürretü’l-Uşşak). [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi] Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Kurnaz, Cemal, Halil Çeltik (2009). “Muaşşerden Uzun Musammatlar ve Bilinmeyen Nazım Şekillerinden Yirmilik”. Turkish Studies = Türkoloji Araştırmaları: International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, [Klasik Türk Edebiyatı: Prof. Dr. Meserret Diriöz hatırasına] IV. cilt, 2 (2). s. 864-899. Mehmet Rıfat (1907). Mecâmiü'l-edeb : Usul-i fesahat; İlm-i maani; İlm-i beyan; İlm-i bedi’; ilm-i aruz; Fenn-i kafiye; Aksam-ı şiir; Ahval-i tahrir; Usul-i kitabet ve hitabet; Usul-i tenkid.  İstanbul: Kasbar Matbaası. Muhammed Nuru’l-Arabi (2020). Varidât Şerhi. Haz. Burak Anılır. İstanbul: H Yayınları. Osman Şakir. (2019). Müsellesname (İnceleme-Metin-Tıpkıbasım-Dizin) Osman Şakir'in Manzum Sözlüğü. Haz. Hasan Kaya, Bünyamin Ayçiçeği. İstanbul: İdeal Kültür Yayıncılık. Said Giray (2017). Divan. Haz. Saadet Karaköse. Ankara: Kültür Bakanlığı. Saraç, Yekta (2007). Klasik Edebiyat Bilgisi Biçim Ölçü Kafiye, İstanbul: 3F Yayıncılık. Şişman, Cengiz “Ottoman Dönmes between Kabbala (Jewihs Mysticism) and Sufism” Osmanlı’da İlm-i Tasavvuf, ed. Ercan Alkan, Osman Sacid Arı, İstanbul: İSAR, 2018, s.. 827-834. Tosun, Serdal (2011). Hafız Ahmed Paşa Divanı ve İncelemesi. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi] İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.