The Effect of Collection Time and Plant Growth Regulators on Rooting Ability of Tombul Hazelnut Cultivar

Yıl 2023, , 60 - 66, 01.12.2023

Mehmet Fikret Balta , Halil İbrahim Avcı , Orhan Karakaya , Tuncay Kaya

https://doi.org/10.55257/ethabd.1363138

Öz

The study was carried out to determine the effect of cutting time, IBA and putrescine treatments on the rooting of the cuttings of Tombul hazelnut cultivar. The plant material of study consisted of cuttings prepared from one-year-old root sucker of Tombul hazelnut cultivar. The cuttings collected on three different dates (15 June, 10 July and 4 August) were performed three treatments (control, 2000 ppm IBA and 2000 ppm IBA+1600 ppm putrescine). Depending on the interaction of cutting time and treatment, the highest rooting was determined in the cuttings treated IBA collected in June (16.7%), while the lowest in the control cuttings (0%) in all periods. Except for the cuttings treated IBA+putrescine collected in August, callus did not occur in other treatments. The number of roots per cutting was determined between 0.0 (control in all applications) and 15.5 (taken in July and IBA applied). Root length was measured from 0.0 (control in all applications) to 8.0 cm (received in June and IBA applied). The best results in rooting level were recorded in cuttings treated IBA collected in July (4.0). The best results in terms of rooting and root properties of cuttings of Tombul hazelnut cultivar were generally determined in cuttings treated IBA collected in June.

Anahtar Kelimeler

Corylus avellana, cutting, rooting, callusing, IBA, putrescine

Tombul Fındık Çeşidinin Köklenme Kabiliyeti Üzerine Çelik Alma Zamanı ve Bitki Büyüme Düzenleyicilerinin Etkisi

Öz

Çalışma, Tombul fındık çeşidinin çeliklerinin köklenmesi üzerine çelik alma zamanı, IBA ve putresin uygulamalarının etkisini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. Çalışmanın bitkisel materyalini Tombul fındık çeşidine ait bir yaşlı kök sürgünlerinden hazırlanan çelikler oluşturmuştur. Çelikler, 3 farklı tarihte (15 Haziran, 10 Temmuz ve 4 Ağustos) alınmış ve hazırlanan çeliklere 3 farklı uygulama (kontrol, 2000 ppm IBA ve 2000 ppm IBA+1600 ppm putresin) yapılmıştır. Çelik alma zamanı ve uygulama interaksiyonuna bağlı olarak, en yüksek köklenme oranı Haziran’da alınan ve IBA uygulanan çeliklerde (%16.7), en düşük ise tüm dönemlerde kontrol çeliklerinde (%0) belirlenmiştir. Agustos’da alınan ve IBA+putresin uygulanan çelikler hariç, diğer uygulamalarda kalluslenme meydana gelmemiştir. Çelik başına kök sayısı 0.0 (tüm uygulamalarda kontrolde)-15.5 (Temmuz’da alınan ve IBA uygulanan) arasında belirlenmiştir. Kök uzunluğu ise 0.0 (tüm uygulamalarda kontrolde)-8.0 cm (Haziran’da alınan ve IBA uygulanan) arasında ölçülmüştür. Köklenme düzeyi bakımından en iyi sonuçlar Temmuz’da alınan ve IBA uygulanan çeliklerde (4.0) kaydedilmiştir. Genel olarak, Tombul fındık çeşidinde ait çeliklerde köklenme ve köklenme özellikleri bakımından en iyi sonuçlar Haziran’da alınan ve IBA uygulanan çeliklerde belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Corylus avellana, çelik, köklenme, kalluslenme, IBA, putresin

Kaynakça

• Acı, F., and Beyhan, N., 2018. Fındığın tepe daldırması yöntemi ile çoğaltılması. Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi, 4(1): 1-12.
• Algül, B. E., Tekintaş, F. E., and Dalkılıç, G. G., 2016. Bitki büyüme düzenleyicilerinin kullanımı ve içsel hormonların biyosentezini arttırıcı uygulamalar. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 13(2): 87-95.
• Ates Demirel, B., 2023. Çakıldak fındık çeşidinin Türk fındığı (Corylus colurna L.) anacı üzerinde sürgün ve durgun dönemde aşıyla çoğaltılması. Yüksek Lisans Tezi, Ordu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ordu.
• Bacchetta, L., Aramini, M., Bernardini, C., and Rugini, E., 2008. In vitro propagation of traditional Italian hazelnut cultivars as a tool for the valorization and conservation of local genetic resources. HortScience, 43(2): 562-566.
• Balta, F., 1989. Dinlenme döneminde alınan fındık çeliklerinin köklendirilmesi üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Balta, F., 1993. Fındığın aşı ile çoğaltılması ve aşı kaynaşmasının anatomik ve histolojik olarak incelenmesi üzerine araştırmalar. Doktora Tezi, Yüzüncü Yıl Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Van.
• Balta, F., 2023. Anatomical and histological development of the union of splice grafting in hazelnut. Uluslararası Tarım ve Yaban Hayatı Bilimleri Dergisi, 9(2): 122-134.
• Balta, M. F., Erol, İ. U., Özrenk, K., Karakaya, O., and Uzun, S., 2019. Kızılcık (Cornus mas L.) genotiplerinin yeşil çelik ile çoğaltılması üzerine araştırmalar. Türkiye Tarımsal Araştırmalar Dergisi, 6(2): 136-141.
• Baul, T.K., Mezbahuddin, M., Hossain, M.M., and Mohiuddin, M., 2010. Vegetative propagation of Holarrhena pubescens, a wild tropical medicinal plant: effect of indole-3-butyric acid (IBA) on stem cuttings. Forestry Studies in China, 12(4): 228.
• Braun, L., and Wyse, D., 2019. Field pretreatment of crown suckers for propagating hybrid hazelnuts. Journal of Environmental Horticulture, 37(3): 85-89.
• Çelik, H., İslam, A., and Kalkışım, Ö., 2015. Effect of cutting time and IBA application on rooting of edible cherry laurel (Prunus laurocerasus cv.'Kiraz') cuttings. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 30(3): 215-220.
• Contessa, C., Valentini, N., and Botta, R., 2011a. Decreasing the concentration of IBA or combination with ethylene inhibitors improve bud retention in semi-hardwood cuttings of hazelnut cultivar ‘Tonda Gentile delle Langhe’. Scientia Horticulturae, 131: 103-106.
• Contessa, C., Valentini, N., Caviglione, M., and Botta, R., 2011b. Propagation of Corylus avellana L. by means of semi-hardwood cutting: rooting and bud retention in four Italian cultivars. European Journal of Horticultural Science, 76(5): 170.
• Cristofori, V., Rouphael, Y., and Rugini, E., 2010. Collection time, cutting age, IBA and putrescine effects on root formation in Corylus avellana L. cuttings. Scientia Horticulturae, 124(2): 189-194.
• Ercisli, S., and Read, P.E., 2001. Propagation of hazelnut by softwood and semi-hardwood cuttings under Nebraska conditions. Acta Horticulturae, 556: 275-280.
• Gerçekçioğlu, R., Bilgener, Ş., and Soylu, A., 2009. Genel Meyvecilik. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. İslam, A., and Ekbiç, H.B., 2020. Çakıldak fındık çeşidinin in vıtro sürgün ucu kültürü için yüzey sterilizasyon protokolünün oluşturulması. Ordu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 10(2): 85-93.
• Kalyoncu, İ.H., 1996. Konya yöresindeki kızılcık (Cornus mas L.) tiplerinin bazı özellikleri ve farklı nem ortamlarındaki köklenme durumu üzerine bir araştırma. (Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Kamaluddin, M., and Ali, M., 1996. Effects of leaf area and auxin on rooting and growth of rooted stem cuttings of neem. New Forests, 12: 11-18.
• Kaplan, N., İslam, A., and Ekbiç, H.B., 2020. Çakıldak fındık çeşidinin in vitro sürgün ucu kültürü ile çoğaltılması. Akademik Ziraat Dergisi, 9(2): 193-200.
• Liu, J.H., Nada, K., Honda, C., Kitashiba, H., Wen, X.P., Pang, X. M., and Moriguchi, T., 2006. Polyamine biosynthesis of apple callus under salt stress: importance of the arginine decarboxylase pathway in stress response. Journal of Experimental Botany, 57(11): 2589-2599.
• Özdemir, B., and Dumanoğlu, H., 2018. Cutting propagation of European hazelnut cultivar 'Tombul'. Acta Horticulturae, 1226: 219-224.
• Sayar, B., 2023. Foşa findık çeşidinde çelik alma zamanı, IBA ve putresin uygulamalarının köklenme üzerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Ordu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ordu.
• Şenyurt, M., 2017. Corylus colurna L. anacına bazı fındık çeşitlerinin aşılanabilirliğinin incelenmesi. Doktora Tezi, Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
• Silvestri, C., Bacchetta, L., Bellincontro, A., and Cristofori, V., 2021. Advances in cultivar choice, hazelnut orchard management, and nut storage to enhance product quality and safety: an overview. Journal of the Science of Food and Agriculture, 101(1): 27-43.
• Tombesi, S., Micheli, M., Boco, M., and Farinelli, D., 2018. Application of additive light increases leafy cutting rooting and survival in hazelnut (Corylus avellana L.). Acta Horticulturae, 1226: 225-230.
• Zenginbal, H., Özcan, M., and Haznedar, A., 2006. Hayward kivi çeşidinde farklı koşullarda muhafaza edilen odun çeliklerin köklenmesi üzerine IBA’in etkisinin belirlenmesi. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 21(1): 20-26.