Kanunilik İlkesi Bağlamında Maliye Bakanlığı’nın Usul ve Esas Belirleme Yetkisi

Yıl 2018, Cilt: 4 Sayı: 1, 1 - 15, 01.03.2018

Mehmet Tosuner Ahmet İnneci

Öz

Vergi mevzuatımızda yer alan kanunlarda Maliye Bakanlığı’na birçok yetki verilmekte, ancak verilen “usul ve esas belirleme yetkisi” dikkat çekmekte ve birçok yönden eleştirilmektedir. Yasama organınca çıkarılan vergi kanunların uygulanması, Maliye Bakanlığı’nın görevidir. Nitekim vergi kanunlarında “usul ve esasları belirlemeye Maliye Bakanlığı yetkilidir” gibi açık ifadelerle Bakanlığa yürütme konusunda yetki tanınmıştır. Burada verilen yetkiden kanunları açıklayıcı, kapsamını genişletmeyen ve daraltmayan, sadece yönteme yönelik düzenlemeler anlaşılmalıdır. Maliye Bakanlığı’na verilen usul ve esas belirleme yetkisinin verginin temel ögelerini düzenlemeye yönelik olması, vergi yükünün artmasına veya azalmasına neden olabilecek şekilde kullanılması kanunilik ilkesine aykırılık teşkil etmektedir.Bu çalışmada Maliye Bakanlığı’na verilen usul ve esas belirleme yetkisi kanunilik ilkesi bakımından değerlendirilecektir. Maliye Bakanlığı’na usul ve esas belirleme yetkisi veren kanun hükümleri incelenerek, bu hükümlerin kanunilik ilkesine aykırı olup olmadığı konusu tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Vergilendirme Yetkisi, Maliye Bakanlığı, Kanunilik İlkesi

Determination Authority of The Ministry of Finance on Procedure and Principle In The Context of The Principle of Legality

Öz

The laws in our tax legislation give the many powers to the Ministry of Finance, but the "determination authority on procedure and principle" is very important and is criticized in many ways. The application of the tax laws enacted by the legislature is the responsibility of the Ministry of Finance. As a matter of fact, the Ministry of Finance is authorized to determine the procedures and principles in the tax laws. It is against the principle of legality that the determination authority on procedure and principle given the Ministry of Finance serve the the basic elements of the taxation and using of it for increasing or decreasing the tax burden. In this study, the determination authority on procedure and principle given to the Ministry of Finance will be evaluated in terms of principle of legality. The provisions of the law giving the determination authority will be examined and the question of whether these provisions are contrary to the principle of legality will be discussed

Anahtar Kelimeler

Taxation Power, Ministry of Finance, Principle of Legality

Kaynakça

• Aliefendioğlu, Y. (1981), “Türk Anayasası Açısından Vergilemenin Sınırları”, Danıştay Dergisi, Atatürk’ün Doğumunun 100. Yılı Özel Sayısı, s. 67-87.
• Arıkan, Z. (1997), “Vergilendirme Yetkisi ve Kullanımı”, Maliye Araştırma Merkezi Konferansları, 37. Seri, s. 269-281.
• Arıkan, Z. (1998), “Vergilendirmede Demokrasi”, Vergi Sorunları Dergisi, Sayı: 115, http://www.vergisorunlari.com.tr/, 21.11.2017.
• Başaran Yavaşlar, F. (2008), “Türk Vergi Hukukunda Uzlaşma”, Marmara Üniversitesi İ.İ.B.F. Dergisi, Cilt: XXV, Sayı: 2, s. 309-337.
• Çağan, N. (1980), “Demokratik Sosyal Hukuk Devletinde Vergilendirme”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 37, Sayı: 1, s. 129-152.
• Çağan, N. (1982), Vergilendirme Yetkisi, Kazancı Hukuk Yayınları, İstanbul.
• Çağan, N. (1984), “Türk Anayasası Açısından Vergileme Yetkisi”, Anayasa Yargısı Dergisi, Cilt: 1, s. 171-182.
• Doğrusöz, B. (1985), “Vergilendirme Yetkisinin Yasama ve Yürütme Organları Arasında Bölüşümü”, İdare Hukuku ve İlimleri Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 1-3, s. 65-76.
• Doğrusöz, B. (2000), “Yargı Kararları Işığında Vergilerin Kanuniliği İlkesi Açısından Türk Vergi Mevzuatının Değerlendirilmesi”, XIII. Türkiye Maliye Sempozyumu, 14-16 Mayıs 1998, Marmara Üniversitesi Maliye Araştırma ve Uygulama Merkezi, Yayın No: 12, s. 135-160, İstanbul.
• Gerçek, A. (2006), Türk Vergi Hukukunda İdarenin Takdir Yetkisi, Yaklaşım Yayımcılık, Ankara.
• Gerçek, A., Bakar, F., Mercimek, F., Çakır, E.U., Asa, S. (2014), “Vergilemenin Anayasal Temellerinin Çeşitli Ülkeler Açısından Karşılaştırılması ve Türkiye İçin Çıkarımlar”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt: 63, Sayı: 1, s. 81-130.
• Gerek, Ş. ve Aydın, A. R. (2010), Anayasa Yargısı ve Vergi Hukuku, Seçkin Yayınları, Ankara.
• Güneş, G. (2011), Verginin Yasallığı İlkesi, Oniki Levha Yayıncılık, İstanbul.
• Kaneti, S. (1986/1987), Vergi Hukuku, Özdem Kardeşler Matbaası, İstanbul.
• Kaplan, R. (2013), “Veraset ve İntikal Vergisi Kanunu ile Vergi Usul Kanunundaki Bazı Düzenlemelerin Kanunilik İlkesi Açısından Değerlendirilmesi”, Maliye Dergisi, Sayı: 164, s. 150-165.
• Oktar, S. A. (2011), Vergi Hukuku, Türkmen Kitabevi, İstanbul.
• Öncel, M., Kumrulu, A., Çağan, N. (2012), Vergi Hukuku, Turhan Kitabevi, Ankara.
• Öz, E. (2004), Vergilendirmede Kanunilik ve Türk Vergi Sistemi, Gazi Kitabevi, Ankara.
• Saban, N. (2006), Vergi Hukuku, Beta Basım Yayım Dağıtım, İstanbul.
• Şenyüz, D., Yüce, M., Gerçek, A. (2011), Vergi Hukuku, Ekin Basım Yayın Dağıtım, Bursa.
• Taş, M. (2000), “Anayasal Vergileme Normları Açısından Gelir Vergisi”, XIII. Türkiye Maliye Sempozyumu, 14-16 Mayıs 1998, Marmara Üniversitesi Maliye Araştırma ve Uygulama Merkezi, Yayın No: 12, s. 275-300, İstanbul.
• Taşkan, Y. Z. (2010), Vergi Yönetiminin Düzenleyici İşlemleri, Oniki Levha Yayıncılık, İstanbul.
• Tekbaş, A. (2009), Vergi Kanunlarının Anayasaya Uygunluğunun Yargısal Denetimi: Türkiye Değerlendirmesi, Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı, yayın No: 2009/396, Ankara.
• Tosuner, M. ve Öz, E. (2004), “Vergilendirmede Kanunilik İlkesinin Uluslararası Konumu”, Vergi http://www.vergidunyasi.com.tr/Makaleler/3281, 22.11.2017. Dergisi, sayı: 272, Nisan 2004
• Tosuner, M. ve Arıkan, Z. (2017), Vergi Usul Hukuku, Kanyılmaz Matbaacılık, İzmir.