Traces of Psychological Complexities in Kurdish Folklore Epics

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 2, 145 - 170, 25.01.2023

Omeed Omeed Sagvan Ahmed

Öz

This research focuses on the psychological complexities in four Kurdish folklore epics; (The Basket-Seller, Hasso, The Shepherd, Adol, The Daughter of Mustafa Beg, Narin of Binafsh). Each of the characters of these epics will be analyzed so that their psychological complexities could be detected. Kurdish narratives in folklore tales are the best examples for explicating various psychological desires especially when such desired are buried in the unconscious part of the brain. Such folklore narratives, whether they are stories, myths, epics, or artistic writings of authors were intrinsically been taken from Greek mythical stories, while in fact such stories are imbued with complicating psychological conflicts to be analyzed in terms of the theory of psychoanalysis. The researcher heavily replies upon the theory of psychoanalysis by Sigmund Freud. The researcher further makes use of the theories of the other modern psychologists to analyze the characters of the four major epics.

Anahtar Kelimeler

Psychoanalysis, Sigmund Freud, Sex, Epic

Şopên Girêyên Derûnî di Dastanên Kurdî yên Folklorî da

Öz

Ev xebat lêgeryaneka derûnşîkarî ye li jêr nav û nîşanê şopên giryên derûnî di dastanên folklorî yên kurdî da. Ji bo vê xebatê çar dastanên folklorî hatine hilbijartin (Zembîlfiroş, Hesoyê Şivan, Edûla Mistefabegê û Narîna Binefşî)ٚ. Bizav hatîye kirin, kesayetên evan dastanan çi wek leheng yan jî karekter ji layê giryên derûnî ve bihên şirovekirin. Berhemên folklorî bi taybet janrê vegêrankî nimûneyên baş in bo evan core xwandinan, ji ber ku hemû mijarên tabo yên ku girêdayî bi hezên kipkirî û evîndarîya qedexe bi şêweyeka nerasterast, xwe di van vegêranan da dibînin, çi efsane, dastan, çîrok û hîkayatên folklorî bin yan jî berhemên hunerî yên nivîskaran bin. Jixwe ev janrayên vegêrankî cihê veşartina giryên derûnî ne û navê gelek girêyn derûnî ji van efsane û hîkayatên folklorî yên yunanî û cîhanî hatîne û bûne kereste bo rêbaza derûşîkarîyê.
Ev xebat li jêr bîr û boçûnên Sigmund Freud û hevalên wî hatîye encamdan, herwesan mifa ji boçûnên derûnasên serdemê jî hatîye wergirtin, û hindek cihan mifa ji rêbaza hevberkirinê jî hatîye kirin.

Anahtar Kelimeler

Rêbaza derûnşîkarî, Freud, girê, zayend

Kaynakça

• Alhac, S. (1987) Alemraz alnifsîye. Beyrot (ciz elewel) : Alimkiteb Alaslamî.
• Ason, P. (2021). Ferhengî şirovey firoyd. (wer: Welîd Omer). Silêmanî: Rahand
• Bekir bokanî, S. (2004). Ferhengî saykolojî. Silêmanî.
• Celîl, O. ,Celîl, C.(2018). Destanên kurdî (ç.2).Istabul: Wardoz.
• Cemal, S. (2012). Legel saykolojiya da. Silêmanî: berêweberîtî çap û billawkirdinewî Silêmanî.
• Cindî, H. , Evdal, E. (2008). Folklora kurmanca. hewlêr: Aras
• Ehmed Eswed, N. (2015). Ferhengî zarawekanî edeb û zaniste mirovayetîyekan (ç.1). Silêmanî: nawendî xezelnûs.
• Freud , S. (2005). Tewtem û tabo. (wer: Reza Menoçihrî). Slêmanî :Rênma.
• …… (2017). Lêkdanewey sêkisyane bo mêjû. (wer: Selam Seidî). Hewlêr: Awêr.
• Melazade, R. (2016). Nalî û saykolojiyay şî’r. Hewêr: Awêr.
• Pertev. R. (2015). edebiyata kurdî ya gelêrî dîrok-rêyaz-ayteratur-berawirdî. Istanbul: Avesta.
• Sadq, A (1999) Fî bîtina merîz nefsî. Beyrot: Aldar Al'ribye Almusu'at,
• Samur, E.(2015). Zembîlfroş û Gulxatûn. Istanbul: Avesta.