DOPING IN SPORT IN TERMS OF ETHIC VALUES

Yıl 1997, Cilt: 2 Sayı: 2, 68 - 79, 22.04.1197

Hasan Basri Öngel

Öz

From early ages of mankind history up to now, to improve illegaly athletic succès has existed in subconscious of human. It is a naturel reality that idea of fair play has been existed since the begining of sports. In diffèrent legends it was mentioned there were some attempts to affect the results of sports competitions wltic were a rituel of religious seramony with religous and mystic elements. These attempts have been accepted as the wishes of gods. Also in primitive societies, beliefs of enchanting forces in some plants became a reason to try this way and maybe it helped to find real doping. While having artificial high performance whit h doping substances carry sportsman to the top, at the some time it becomes a reason to loose fair play. In all competitions in which rivalry, against to damaging this ethic principle fair play means that accepting rules, respect to opponent ad equality of competition. For this reason sportmen while they are running to the top and to staythere, not whit artificial ways i.e. doping, they have to act with relaity of athletic ethic.

Anahtar Kelimeler

Ethic Volues, Doping

SPORDA ETİK DEĞERLER AÇISINDAN DOPİNG

Öz

İnsanlık tarihinin erken dönemlerinden bu yana, sportif başarıyı dışarıdan müdahale yoluyla, haksız bir şekilde etkileme düşüncesi, insanın bilinç altında hep varolmuştur. Tabii ki beraberinde sportmence ve centilmence davranma düşüncesinin varlığı da, tarihin bilinen en eski günlerine kadar indiği bir gerçektir. Önceleri dinsel ayinlerin bir ritüeli olan sportif karşılaşmalarda, toplumsal vicdanı da rahatlatmak bakımından, tanrıların arzusu gibi değerlendirilerek, fiziksel çalışmalar dışında, dinsel ve mistik öğelere başvurmak suretiyle sonuçların etkilenmeye çalışıldığı çeşitli efsanelerde dile getirilmektedir. Yine primitif toplumlarda bazı bitkilerin performansı arttırıcı sikirsel gücünün varlığı inancı, bu yöntemin de denenmesine neden olmuş, belkide gerçek anlamda dopingin bulunuşuna yardımcı olmuştur. Doping vasıtasıyla suni biçimde elde edilen sportif performans sporcuyu zirveye taşırken, erdemli olmaktan uzaklaştırarak onurunun rencide olmasına, sporcu kişiliğinin ve fair play anlayışının kaybolmasına neden olmaktadır. Rekabetin olduğu bütün yarışlarda bu ahlaki ilkenin yozlaşması karşısında uluslararası bir anlayışı kapsayan "fair play" kavramı kurallara riayetle beraber rakibe saygı ve yarışma eşitliği prensiplerini de taşımaktadır. Sporcular bu nedenle zirveye taşınırken ve zirvede kalmak için yöntem olarak suni yollarla yani dopingle değil; karekter, spor ahlakı ve spor eğitimine sahip, sportif yeteneklere dayalı, antrenman yoluyla performansı sporun özüne göre geliştirilmesiyle her sporcuda olması gereken sportif erdem gerçeği ile hareket etmelidirler.

Anahtar Kelimeler

Etik değerler, Doping

Kaynakça

• AKBABA , Gülgün: Doping ve Zararları, Bilim ve Teknik, Cilt: 23, Sayı: 276, Kasım 1990.
• AKGÜN , Necati: Steroitlere Karşı Mücadele Sürüyor, T.C. Başbakanlık Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğü Yayın Na 96, Ankara 1991.
• ALPMA N , Cemal: Eğitimin Bütünlüğü İçinde Beden Eğitimi ve Çağlar Boyu Ge-lişimi, I. Baskı, Millî Eğitim Basımevi, İstanbul 1972. 78
• DURUSOY, Fikret: Spor Ahlakı ve Doping Sorunu, Türk Alman Diyalogunda Spor Ahlakı ve Spor Felsefesine Yeni Yaklaşımlar, (Yayına Hazırlayan: Atilla ERDEMLİ), İstanbul 1991, s. 8- 9.
• ERDEMLİ, Atilla: Fair Play ve Olimpizm, Spor Bilimleri I I . Ulusal Kongresi Bildirileri, 20-22 Kasım 1992, Hacettepe Üniversitesi Spor Bilimleri ve Teknolojisi Yayınlan: 3, Ankara 1993, s.180-185.