Overview to Sportive Recreation Activities in the Health Belief Model Perspective

Yıl 2014, Cilt: 19 Sayı: 1-4, 1 - 9, 01.12.2017

Ezgi Ertüzün Suat Karaküçük

Öz

Sportive
recreation activities have begun to be considered important as a protective
health service in the world and in Turkey with each passing day. Material and
moral losses in the course of resolving the increasing complaints about health
have caused this topic to be included in our agenda. In this respect, the
health belief about sportive recreation activities as a health protective
behavior arouses interest. In this review study, sportive recreation activities
and health belief were defined. Considering the effect of beliefs on the
society in terms of determining our attitudes and behaviors, sportive
recreation activities are important for a healthy society in the long term.
Therefore, the Health Belief Model plays an important role in determining and
assessing health protective behaviors of individuals. The benefits of Sportive
Recreation activities to health are known. Because the sportive recreation
activities are performed to enjoy according to the principle of voluntariness,
its effect on disease prevention, health protection and promotion is important.
Sportive recreation activities in which individuals participate willingfully
with pleasure not only motivate individuals for an active life, but also
satisfy them spiritually. Therefore, individuals from every ages, sex and
educational-instructional processes should be encouraged and supported to
participate in sportive recreation activities. 

Anahtar Kelimeler

Sportive Recreation Activities, Health Belief, Health Belief Scale

Sağlık İnanç Modeli Perspektifinde Sportif Rekreasyon Aktivitelerine Bakış

Öz

Koruyucu bir sağlık hizmeti
olarak sportif rekreasyon aktiviteleri gün geçtikçe dünya da ve ülkemizde değer
bulmaya başlamıştır. Artan sağlık şikayetlerinin çözümü sırasında yaşanan maddi
ve manevi kayıplar bu konunun gündemimize dahil olmasına sebep olmuştur. Bu
doğrultuda bir sağlığı koruma davranışı olarak sportif rekreasyon aktivitelerine
yönelik sağlık inancı merak uyandırmaktadır. Bu derleme çalışmada, sportif
rekreasyon aktiviteleri ile sağlık inancı kavramları tanımlanmıştır. Tutum ve
davranışlarımızı belirlemede toplum üzerinde inançlarımızın etkisi
düşünüldüğünde uzun vadede sağlıklı bir toplum için sportif rekreasyon
aktiviteleri önemlidir. Bu sebeple Sağlık İnanç Modeli, kişilerin sağlığı
koruma davranışlarını belirleme ve ölçmede önemli bir rol oynar. Sportif
Rekreasyon aktivitelerin sağlık açısından yararları bilinmektedir. Sportif
rekreasyon aktiviteleri gönüllülük esasında ve keyif almak sebebiyle yapıldığı
için hastalığı önlemede, sağlığı koruma geliştirmede etkisi önemlidir.
İnsanların isteyerek keyifle katıldıkları sportif rekreasyon aktiviteleri
kişileri hareketli bir yaşama sevk ederken aynı zamanda ruhen de doyurmaktadır.
Bu sebeple sportif rekreasyon aktivitelerinin her yaş, cinsiyet ve
eğitim-öğretim süreçlerinde özendiriciliği ve katılımı desteklenmelidir.

Anahtar Kelimeler

Sportif rekreasyon aktiviteleri, Sağlık inancı, Sağlık inanç ölçeği

Kaynakça

• Akgün, N. (1980). Egzersiz fizyolojisi (2. Baskı). İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi.
• Aksayan, S. ve Gözüm, S. (1998). Olumlu sağlık davranışlarının başlatılması ve sürdürülmesinde öz-etkililik (kendini etkileme) algısının önemi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 2(1), 35-41.
• Baltaş, Z. (2000). Sağlık psikolojisi-halk sağlığında davranış bilimleri, İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Bammel, G. ve Burrus-Bammel, L. L. (1996). Leisure & Human Behavior (3rd edition). United States of America (Madison): Brown & Benchmark Publishers.
• Champion, V. L. ve Miller, T. K. (1992). Variables related to breast selfexamination model generation. Psychology of Women Quarterly, 16, 81-96.
• Champion, V. L. (1984). Instrument development for health belief model constructs. Advance in Nursing Science, 6(3), 73-85.
• Clemen-Stone, S., McGuire, S. L. ve Eigsti, D. G. (2002). Comprehensive health nursing: family, aggregate, and community practice (Sixth edition). Missouri: Mosby.
• Edelman, C. ve Mandle, C. L. (1998). Health promotion throughout the lifespan (4th ed). St. Louis: Mosby.
• Eren, E. (2000). Örgütsel davranış ve yönetim psikolojisi (6. Baskı). İstanbul: Beta Basın Yayım Dağıtım.
• Ertuzun, E. ve Karakucuk, S. (2013). The Health beliefs of women in sportive recreation activities. 1st International Conference of Community & Public Health Nursing: Research, Education and Practice.
• Ertuzun, E., Bodur, S. ve Karakucuk, S. (2013). The development of health-belief scale on sportive recreation activities. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 89, 509-516.
• Fişek, N. (1983). Halk sağlığına giriş. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Toplum Hekimliği Bölümü.
• Glanz, K., Rimer, B. K. ve Lewis, F. M. (2002). Health behavior and health education. theory, research and practice. San Fransisco: Wiley & Sons.
• Hochbaum, G. M. (1958). Public participation in medical screening programs: a sociopsyhologicial study. Washington: Government Printing Office.
• Janz, N. K. ve Becker, M. H. (1984). The health belief model: a decade later. Health Education & Behavior, 11(1), 1-47.
• Kalyon, T. A. (2000). Spor hekimliği (5. Baskı). Ankara: Gata Yayınları.
• Karaküçük, S. (2005). Rekreasyon: boş zamanları değerlendirme. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Kavas, A. (2000). Sağlıklı yaşam için doğru beslenme (1. Baskı). İstanbul: Mart Matbaacılık.
• Mikhail, B. I. (1981). The health belief model: a review and critical evaluation of the model, research, and practice. Advances in Nursing Science, 4(1), 65–81.
• Morgan, C. T. (1991). Psikolojiye giriş (8. Baskı). Arıcı, H. (Çev.), Ankara: Hacettepe Üniversitesi Psikoloji Bölümü Yayınları.
• Morris, G. C. (2002). Psikolojiyi anlamak. H.B. Ayvalık (Çev.), Ankara: Türk Psikologlar Derneği.
• Nahcivan, N. ve Seçginli, S. (2007). Health beliefs related to breast self examination in a sample of Turkish women. Oncology Nursing Forum, 34(2), 425-432.
• Özden, M. (1993). Sağlık eğitimi (1. Baskı). Ankara: Feryal Matbaacılık.
• Özmen D. (2004). Sağlık inanç modeli yaklaşımı ile servikal kanserin erken tanısına ilişkin tutumlara yönelik ölçek çalışması (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Pender, N. J. ve Pender, A. R. (1987). Health promotion in nursing practice (Second Edition). New York: Appleton&Lange.
• Petro-Nustas, W. ve Mikhail, B. I. (2002). Factors associated with breast self examination among Jordanian women. Public Health Nursing, 19(4), 263- 271.
• Rosenstock, I. M. (1960). What resarch in motivation suggests for public health. American Journal of Public Health, 50, 295-301.
• Sarafino, P. E. (1990). Health psychology: biopsychosocial interactions. USA: JohnWiley & Sons.
• Tavşancıl, E. (2005). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi (2. Baskı). Ankara: Nobel.
• Velicangil, S. (1986). Halk sağlığı bilimi (Cilt 1). Ankara: Eczacılık Fakültesi Yayını.
• Zorba, E. (2007). Yaşam ve egzersiz. Gazi Haber Dergisi, 44-47.