Yerel Yönetimlerin Sunduğu Fiziksel Aktivite Hizmetleri, Çalışmayan Kadınların Günlük Yaşamını Nasıl Etkiler? İstanbul İlinde Bir Nitel Araştırma Örneği

Yıl 2020, Cilt: 25 Sayı: 3, 199 - 212, 01.07.2020

Melek Yeşim Albayrak Kuruoğlu , Dilek Uzunçayır

Öz

Bu araştırmada, yerel yönetimlerin sunduğu fiziksel aktivite hizmetlerinin, gelir getirici bir işte çalışmayan kadınların günlük yaşamına etkilerinin derinlemesine incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada temel nitel araştırma modeli ve veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, İstanbul ili Gaziosmanpaşa Belediyesi, Zatıgül Hanım Kültür ve Sanat Merkezi’nin sunduğu fiziksel aktivite hizmetlerinden (pilates ve zumba) yararlanan 30 kadın arasından gönüllü olarak 25- 45 yaş arası 6 kadın (3 pilates, 3 zumba) oluşturmuştur. Katılımcılardan elde edilen verilerin analizinde içerik analiz yöntemi kullanılmıştır. 14 hafta süresince, haftada 2 gün fiziksel aktivitelere düzenli devam eden kadınların ses kayıtlarından elde edilen veriler, 6 kategori altında toplanmıştır. Bu kategoriler sırasıyla; “genel sağlık,” “yaşam tarzı,” “kişilik yapısı (iç ve dış faktörler),” “sosyal ilişkiler,” “erişebilirlik” olarak belirlenmiştir. Belirlenen kategorilerden ise, toplamda 12 kod elde edilmiştir. Sonuç olarak, yerel yönetimlerin sunduğu fiziksel aktivite programlarına katılan kadınlar, bu aktivitelerin genel sağlık durumları ve vücut algılarına olumlu katkı sağladığını ifade etmişlerdir. Araştırmaya katılan kadınlar, evlerine yakın olan ve ücretsiz olarak aldıkları bu hizmetin sosyal ilişkilerini ve yaşam biçimlerini olumlu etkilediğini, aksi takdirde sadece evde zaman geçiren, giderek zihinsel ve ruhsal sağlıklarının bozulduğu bireylere dönüşeceklerini belirterek, bu tür belediye hizmetlerinin hayatlarında fark yarattığını vurgulamışlardır.

Anahtar Kelimeler

Fiziksel aktivite, Yerel yönetim hizmeti, Kadın, Günlük yaşam, Nitel araştırma

Destekleyen Kurum

İstanbul Gaziosmanpaşa Belediyesi, Kadın ve Aile Hizmetleri Müdürlüğü

Teşekkür

Araştırmacılar, İstanbul Gaziosmanpaşa Belediyesi, Kadın ve Aile Hizmetleri Müdürlüğü, Zatıgül Hanım Kültür ve Sanat Merkezi yönetimine, bilimsel çalışmalara verdiği desteklerden dolayı yürekten teşekkür eder.

How Do Physical Activity Services of Local Governments Effect The Daily Lives of Unemployed Women? A Qualitative Research Example in Istanbul Province

Öz

The aim of this study was to examine in depth the impact of physical activity services offered by local governments on the daily lives of women who do not work in income-generating jobs. A semi-structured interview was used as a basic qualitative research model and data collection tool. The study group consisted of 6 women (3 pilates, 3 zumba) participating voluntarily among 30 women who were benefited from the physical activity services (pilates and zumba) offered by Gaziosmanpaşa Municipality Zatıgül Hanım Culture and Art Center in Istanbul province. Content analysis method was used in the analysis of data obtained from participants. Data obtained from tape recordings of women who regularly participated in physical activities for twice a week during 14 weeks were collected under 6 categories. These categories were defined as “general health,” “lifestyle,” “personality structure (internal and external factors),” “social relationships,” “accessibility” respectively. Totally 12 codes were obtained from the identified categories. As a result, women who participated in physical activity programs offered by a local government stated that these activities contributed positively to their overall health status and body perceptions. Women stated that it was a big opportunity to have this service close to their homes and free of charge. Participating these activities improved their social relations as well as made positive influence in their lives, otherwise they would spend time at home. They indicated that their mental and spiritual health got better, and that kind of local government service helped them to transform their lives.

Anahtar Kelimeler

Physical activity, Local government service, Women, Daily life, Qualitative research

Kaynakça

• Akyol, P., İmamoğlu, O. (2018). Kadınlarda aerobik step egzersizinin stres düzeyi, yaşam kalitesi ve menstruasyon durumu üzerine etkisi. Electronic Turkish Studies, 13 (27), 87-96.
• Aparicio-ting, F.E., Farris, M., Courneya, K.S., Schiller, A., Friedenreich, C.M. (2015). Predictors of physical activity at 12 month follow-up after a supervised exercise intervention in postmenopausal women. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, 1-12. doi:10.1186/s12966-015-0219-z
• Archer, E, Blair, S.N. (2011). Physical activity and prevention of cardiovascular disease: from evolution to epidemiology. Prog Cardiovasc Disease, 53:387–96.
• Bulgu, N., Koca Arıtan, C., Aşçı, F.H. (2007). Gündelik yaşam, kadın ve fiziksel aktivite. Spor Bilimleri Dergisi, 18 (4): 167-181.
• Başar S., Sarı İ. (2018). Düzenli egzersizin depresyon, mutluluk ve psikolojik iyi oluş üzerine etkisi. İnönü Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 5 (3), 25-34.
• Bayrakdar, A., Kılınş, H., Kayantaş, İ., Günay, M. (2020). 12 haftalık düzenli zumba egzersizlerinin antropometrik özellikler üzerine etkisi. International Journal of Human Sciences, Volume 17, Issue 1, ISSN:2458-9489.
• Berger, B.G., Darby, L.A., Owen, D.R., Carels, R.A. (2019). Influence of a 16-Week Weight Loss Program and Social Physique Anxiety on Program Success and Subjective Well-Being in Obese, Sedentary Women. International Journal of Sport and Exercise Psychology, DOI: 10.1080/1612197X.2019.1674899
• Bulut, S. (2013). Sağlıkta sosyal bir belirleyici; fiziksel aktivite. Türk Hijyen ve Deneysel Biyoloji Dergisi, 70(4), 205-214.
• Chomistek, A.K., Manson, J.E., Stefanick, M.L., Lu, B., Sands-Lincoln, M., Going, S.B., Garcia, L., Allison, M.A., Sims, S.T., LaMonte, M.J., Johnson, K.J., Eaton, C.B. (2013) Relationship of Sedentary Behavior and Physical Activity to Incident Cardiovascular Disease Journal of the American College of Cardiology, Vol. 61, No. 23. https://doi.org/10.1016/j.jacc.2013.03.031
• Church,T.S., Thomas, D.M., Tudor-Locke, C., et al. (2011). Trends over 5 decades in U.S. occupation-related physical activity and their associations with obesity. PLoS One, 6:e19657,  doi: 10.1371/journal.pone.0019657
• Çiçek, G., İmamoğlu, O., Yamaner F., Türk, N. (2017). Kardiyo bosu egzersizinin sedanter kadınlarda psikolojik etkileri. Uluslararası Spor, Egzersiz ve Antrenman Bilimi Dergisi, Cilt 3, Sayı 3, 69–75.
• Çiçek G. (2018). Spor yapan ve yapmayan yetişkin bireylerin iletişim becerileri düzeylerinin karşılaştırılması. Turkish Studies Educational Sciences, 18 (19), 835- 842. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.14169
• Çepni, S. (2007). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş. Trabzon: Celepler Matbaacılık.
• Çetin, S. (2018). Kadınların egzersiz davranışı, değişim basamaklarına göre yaşam kalitesi ve stres düzeylerinin araştırılması. (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Hitit Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Çorum.
• Dimlioğlu, B. (2018). Fiziksel aktivitenin orta yaş sedanter kadınlarda temel psikolojik ihtiyaçlar ve öznel iyi oluş düzeylerine etkisinin incelenmesi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Karaman.
• Eyili, M. Ç. (2017). Kadınlarda fiziksel aktivitenin yaşam kalitesi ve sağlık üzerine etkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Genç, A., Şener, Ü., Karabacak, H. (2011). Kadın ve erkek genç erişkinler arasında fiziksel aktivite ve yaşam kalitesi farklılıklarının araştırılması. Kocatepe Tıp Dergisi.;12(3):145-50.
• Homan, K.J., Tylka, T.L. (2014). Appearance-based exercise motivation moderates the relationship between exercise frequency and positive body image, Body Image, 11(2), 101-8.
• Hu, F.B., Li, T.Y., Colditz, G.A., Willett, W.C., Manson; J.E. (2003). Television watching and other sedentary behaviors in relation to risk of obesity and type 2 diabetes mellitus in women. Journal of Amerıcan Medical Association, 289(14), 1785-91.
• Huang, H. , Humphreys, B.R. (2012). Sports Participation and happiness: Evidence from US microdata. Journal of Economic Psychology, 33(4): 776-793.
• Karaca, A. (2008). Yetişkin bireylerde orta ve yüksek şiddetli fiziksel aktivitenin cinsiyete göre incelenmesi. Spor Bilimleri Dergisi. 19(1):54-62.
• Kaypak Ş. (2014). Toplumsal Cinsiyet Bakış Açısından Kente Bakmak. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilim Fakültesi Dergisi, 7(1):344.
• Klaperski, S., von Dawans B, Heinrichs M., Fuchs, R. (2014). Effects of a 12-week endurancetraining program on the physiological response to psychosocial stress in men: a randomized controlled trial, Journal of Behavioural Medicine, 37(6), pp: 1118-33.
• Kodama, S., Tanaka, S., Heianza, Y., Fujihara, K., Horikawa, C., Shimano, H. (2013). Association between physical activity and riskof all-cause mortality and cardiovasculardisease in patients with diabetes: a meta-analysis. Diabetes Care, 36(2): 471-479.
• Lee, G., Choi, H.Y., Yang, S.J. (2015). Effects of dietary and physical activity interventions on metabolic syndrome: A meta-analysis. Journal of Korean Academy of Nursing, 45(4): 483-494.16.
• Micallef, M. (2014). The effectiveness of an 8-week Zumba programme for weight reduction in a group of Maltese overweight and obese women, Sport Sci Health, 10, 211–217.
• Moore, S.C., Patel, A.V., Matthews, C.E., Berrington de Gonzalez, A., Park, Y., et al. (2012). Leisure time physical activity of moderate to vigorous intensity and mortality: A large pooled cohort analysis. PLoS Med , 9(11): e1001335. doi:10.1371/journal.pmed.100133
• Patton, M.Q. (1987). How to use qualitative methods in evaluation? Newsbury Park, London, New Dehli, Sage Publications.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (M. Bütün, S. B. Demir, Çev.). Ankara: Pegem Akademi.
• Pedersen, B.K., Saltin, B. (2015). Exercise as medicine - evidence for prescribing exercise as therapy in 26 different chronic diseases. Scand J Med Sci Sports; 25 (suppl 3):1-72.
• Rhodes, R.E., Mark, R.S., Temmel, C.P. (2012). Adult sedentary behavior: a systematic review. American Journal of Preventive Medicine; 42(3): 3-28.
• Shi, L., Morrison, J.A., Wiecha1, J., Horton, M., Hayman, L. L. (2011). Healthy lifestyle factors associated with reduced cardiometabolic risk. British Journal of Nutrition, 105, 747–754.
• Türk, N. (2016). Sedanter bayanlarda bosu egzersizin fiziksel uygunluk ve psiko sosyal değişimlerine etkisi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hitit Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Çorum.
• Türkiye Cumhuriyeti İstanbul Gaziosmanpaşa Kaymakamlığı.(2020). Resmi İnternet Sitesi. Erişim adresi: http://www.gaziosmanpasa.gov.tr/ekonomik-ve-kltrel-yapi
• Vural, Ö. (2010). Masa başı çalışanlarda fiziksel aktivite düzeyi ve yaşam kalitesi ilişkisi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Warburton, D., Bredin, S. (2016). Reflections on physical activity and health: What should we recommend?. Canadian Journal of Cardiology. Vol:32, Issue: 4, 495-504. https://doi.org/10.1016/j.cjca.2016.01.024
• Weinberg, R.S., Gould, D. (2014). Foundations of Sport and Exercise Psychology, 6Ed. Illinois: Human Kinetics.
• Yalçın, İ., Ayhan, C. (2020). Sportif rekreasyonel etkinliklere katılan kadınlarda fiziksel görünüş mükemmelliyetçiliği ve psikolojik iyi oluşun özgüven üzerine etkisi. Spormetre Beden Eğitimi Ve Spor Bilimleri Dergisi, E-Issn: 2717-6347.
• Yaşartürk, F., Uzun, M., İmamoğlu, O. (2016). Sedanter kadınların rekreatif etkinliklere Katılımlarının Önündeki Engellerin İncelenmesi. International Journal of Science Culture and Sport. 4 (3), 789-803.
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (10. Baskı). Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yılmaz, A., Ulaş, M. (2016). Kadınların rekreatif alanlarda fiziksel aktivite yapma amaçları ve karşılaştıkları sorunlar. Spor Bilimleri Dergisi. 27(3):101- 117.
• Yurtçicek, S. (2014) Kadın Fiziksel Aktivite Öz-Değer Ölçeğinin Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Zorba, H. (2015). Muğla ilindeki farklı yaş gruplarının sağlıklı yaşam ve spor bilgi düzeylerinin karşılaştırılması. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.