Scale of Career Ending Anxiety in Athletes (SCEAA): Validity and Reliability Study

Yıl 2024, Cilt: 29 Sayı: 2, 103 - 112, 29.04.2024

Arif Mert Özkan , Fatma Çepikkurt , N. Bilge Uzun

https://doi.org/10.53434/gbesbd.1388342

Öz

The aim of this study is to develop reliable and valid scale tool that measures career termination anxiety of individuals who do sports as licensed. For this purpose, in the process of creating a candidate scale form; “qualitive steps” (focus group interviews, semi-structured interviews and literature scale scanning) and “quantitative steps” (validity and reliability analysis) were used. Items with content validity rate below .80 after expert evaluations were removed from the 56-item form and 41 items remained. The 41-item and five-point Likert-type trial scale form was applied to 314 licensed athletes between the ages of 18-48. As a result of EFA, a structure consisting of a total of 22 3-dimensional items, namely "The Fear of Early Career Termination “and “Passion of Completing Career”, was obtained. To examine the construct validity of Athletes’ Career Termination Anxiety (ACTA) Scale; With the final form consisting of 22 items formed after EFA, data were collected again with 215 athletes. As a result of DFA, When the standardized load values of the sub-dimensions, the estimated error variances for the variables, the T values of all items and the goodness of fit of the model were examined, it was found that the 3-factor structure of the scale consisting of 22 items was confirmed as a model. When the convergent validity, divergent validity and combining reliability values of the scale after CFA are examined, it is seen that the values are suitable for the criteria in general. Finally, Cronbach alpha internal consistency coefficient; .863 for “Depersonalizing” sub-dimension, .899 for “Fear of Early Career Termination” sub-dimension and .823 for “Passion of Completing Career” sub-dimension. It was concluded that it is a reliable and valid scale for measuring career termination anxiety in athletes.

Anahtar Kelimeler

Career Termination, Sport, Anxiety, Validity, Reliability

Sporcularda Kariyer Sonlanma Kaygısı Ölçeği (SKSKÖ): Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Öz

Bu araştırmanın amacı; lisanslı olarak spor yapan bireylerin kariyer sonlanma kaygılarını ölçebilen güvenilir ve geçerli bir ölçme aracı geliştirmektir. Bu amaç doğrultusunda aday ölçek formu oluşturma sürecinde; “niteliksel adımlardan” (odak grup görüşmeleri, yarı yapılandırılmış görüşmeler, alan yazın ölçek taraması) ve “niceliksel adımlardan” (geçerlik ve güvenirlik analizleri) yararlanılmıştır. 56 maddelik formdan uzman değerlendirmeleri sonrası kapsam geçerlik oranı .80’in altında olan maddeler çıkartılmış ve 41 madde kalmıştır. Oluşturulan 41 maddelik ve beşli likert tipindeki denemelik ölçek formu 18-48 yaş aralığındaki 314 lisanslı sporcuya uygulanmıştır. Açımlayıcı Faktör Analizi (AFA) sonucunda “Benlik Yitimi”, “Kariyerin Erken Sonlanma Korkusu” ve “Kariyeri Tamamlama Arzusu” olmak üzere 3 boyutlu ve toplam 22 maddeden oluşan yapı elde edilmiştir. Sporcularda Kariyer Sonlanma Kaygısı Ölçeği (SKSKÖ)’nin yapı geçerliğini incelemek amacıyla; AFA sonrasında oluşan 22 maddelik nihai form ile 215 sporcudan yeniden veri toplanmış ve doğrulayıcı faktör analizi (DFA) yapılmıştır. DFA sonucunda; alt boyutlara ait standardize yük değerleri, değişkenlere ilişkin kestirilen hata varyansları, tüm maddelerin T değerleri ve model uyum iyiliği değerleri incelendiğinde ölçeğin 22 maddeden oluşan 3 faktörlü yapısının bir model olarak doğrulandığı tespit edilmiştir. DFA sonrasında ölçeğin yakınsak geçerlik, ıraksak geçerlik ve birleştirici güvenirlik değerleri incelendiğinde genel anlamda ölçütlere uygun değerler olduğu görülmektedir. Son olarak; Cronbach alfa iç tutarlık katsayısı, “Benlik Yitimi” alt boyutu için .863, “Kariyerin Erken Sonlanması Korkusu” alt boyutu için .899 ve “Kariyeri Tamamlama Arzusu” alt boyutu için .823 olarak hesaplanmıştır. Tüm bu bulgular incelendiğinde; sporcularda kariyer sonlanma kaygısı ölçeğinin güvenilir ve geçerli bir ölçek olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Kariyer Sonlanması, Spor, Kaygı, Geçerlik, Güvenirlik

Etik Beyan

Bu araştırma, Mersin Üniversitesi Sosyal v Beşeri Bilimler Etik Kurulu’nun 07.02.2023 tarih ve 462 sayılı kararı ile etik açıdan uygun bulunmuştur.

Kaynakça

• Agun, H., Işılay-Üçok, D. ve Aydın-Küçük, B. (2021). Kariyer dönemlerinin değişmeyen gerçeği: kariyer endişesi. İş ve İnsan Dergisi, 8(1), 59-72.
• Alferman, D. ve Stambulova, N. ve Zemaltyte, A. (2004). Reactions to sport career termination: a cross-national comparison of German, Lithuanian and Russian athletes. Psychology of Sport and Exercise, 5(1), 61-75.
• Alfermann, D. ve Stambulova, N. (2007). Career transitions and career termination. In: tenenbaum .G, Eklund RC, eds. Handbook of Sport Psychology. 3rd ed. New York: Wiley; 712-736.
• Aytaç, S. (2005). Çalışma yaşamında kariyer yönetimi planlaması gelişimi ve sorunları. 2. Baskı. Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Bayrak, M. ve Tunçkol, H. M. (2012). Sporda emeklilik olgusu ve emeklilik uyum modelleri. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 14(2), 150-156.
• Belsley, D. A. (1991). Conditioning diagnostics: Collinearity and weak data in regression. New York: John Wiley ve Sons.
• Bernstein, I. (2000). Some consequences of violating sem’s assumption. Paper Presented at The Annual Meeting of Southwestern Psychological Association, Dallas, TX.
• Blustein, D. L. ve Phillips, S. D. (1988). Individual and contextual factors in career exploration. Journal of Vocational Behavior, 33, 203–216.
• Can, A. (2018). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi. Ankara: Pegem Akademi.
• Child, D. (2006). The essentials of factor analysis (3rd edition). London: Continuum.
• Cronbach, L. J., Schonemann, P. ve McKie, D. (1965). Alpha coefficients for stratified-paralel tests. Educational and Psychological Measurement, 25, 291-312.
• Çalı, O. ve Doğar, Y. (2021). Spor lisesi öğrencilerinin kariyer kaygılarının incelenmesi. Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 15(1), 81-93.
• Çetin-Gündüz, H. ve Nalbantoğlu-Yılmaz, F. (2016). Lise öğrencilerinin kariyer kaygılarını belirlemeye yönelik ölçek geliştirme çalışması. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 1008-1022.
• Davis, L. L. (1992). Instrument review: getting the most from a panel of expert. Applied Nursing Research, 5(4), 194-197.
• Erpic, S. C., Wylleman, P. ve Zupancic, M. (2004). The effect of athletic and non-athletic factors on the sports career termination process. Psychology of Sport and Exercise, 5, 45-59.
• Fernandez, A., Stephan, Y. ve Fouquereau, E. (2006). Assesing reason for sport career termination: development of the athletes’ retirement decision inventory (ARDI). Psychology of Sport and Exercise, 7, 407-421.
• Fiori, M., Bollmann, G. ve Rossier, J. (2015). Exploring the path through which career adaptability ıncreases job satisfaction and lowers job stress: the role of affect. Journal of Vocational Behaviors, 91, 113-121.
• Gall, T. L. ve Evans, D. R. (2016). Preretirement expectations and the quality of life of male retirees in later retirement. Canadian Journal of Behavioural Science, 32(2), 187-197.
• Geylani, M. ve Ciriş-Yıldız, C. (2022). Üniversite öğrencilerinde gelecek kaygısı ölçeğinin geliştirilmesi: geçerlik ve güvenirlik çalışması. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, 10(1), 284-300.
• Göncü-Akbaş, M. ve Okutan, E. (2020). Lise öğrencilerinin kariyer kaygısına yönelik alan araştırması: Antalya ili örneği. Gençlik Araştırmaları Dergisi, 8(20), 158-177.
• Humphreys, L. G. ve Ilgen, D. R. (1969). Note on a criterion for the number of çommon factors. Educational and Psychological Measurement, 29(3), 571-578.
• Hutcheson, G. ve Sofroniou, N. (1999). The multivariate social scientist. London: Sage.
• Kalaycı, Ş. (2014). SPSS uygulamaları çok değişkenli istatistik teknikleri (6.Baskı). Ankara: Asil Yayınevi.
• Karasar, N. (1995). Bilimsel araştırma yöntemleri (7.Basım). Ankara: Sim Matbaası.
• Kırcaali-İftar, G. (1999). Ölçme, sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları, 11-22.
• Köknel, Ö. (1997). Kaygıdan mutluluğa kişilik. 14. Baskı, İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi. 20-23, 119.
• Köktürk, M. ve Yalçın, A. (2000). Kariyer planlamasında işletme eğitiminin rolü ve bir uygulama. 8. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi Bildiriler Kitabı. Erciyes Üniversitesi-Nevşehir, 753-768.
• Mertler, C. A. ve Vannatta, R. A. (2005). Advanced and multivariate statistical methods: practical application and ınterpretation (third edition). United States: Pyrczak Publishing.
• Pickman, R. (1987). Career transition for dancers-a counseling perspective. Journal of Counseling Development, 66, 200-201.
• Pisarik, C. T., Rowell, P. C. ve Thompson, L. K. (2017). A Phenomenological study of career anxiety among college students. The Career Development Quarterly, 65, 339-352.
• Sampson, J. P., Lenz, J. G., Reardon, R. C. ve Peterson, G. W. (1999). A cognitive information processing approach to employment problem solving and decision making. The Career Development Quarterly, 48(1), 3-18.
• Schultz, D. P. ve Schultz, S. E. (2002). Psychology and work today: an introduction to ındustrial and organizational psyhology. 8. Baskı, Ed. Upper Saddle River, NJ: Pearson Education.
• Stambulova, N. (1994). Development sports career investigations in Russia: a postperestroika analysis. The Sport Psychologist, 8, 221-237.
• Stambulova, N. ve Wylleman, P. (2014). Athletes’ career development and transitions. In: Routledge Companion to Sport and Exercise Psyhology. New York: Routledge, 629-644.
• Sterling, K. L. (2005). The influence of a like skills course on athletic identity and career decision self-efficacy of collegiate student athletes (Phd Thesis). University of Kansas.
• Super, D. E. (1990). A life-span life-space approach to career development. Brown, D. ve Brooks, L. (Ed.), Career Choice and Development. 2nd. Edition: 197-261. San Francisco: Joosey-Bass.
• Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2015). Çok değişkenli istatistiklerin kullanımı. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Tezbaşaran, A. (1997). Likert tipi ölçek geliştirme kılavuzu (2.Basım). Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları, 5-51.
• Toy, A. B. (2021). Akılcı duygusal davranışçı yaklaşım temelli psiko-eğitim programının sporda kaygı ve akıldışı performans inançları üzerine etkisi (Doktora Tezi). Mersin Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Mersin.
• Tunçkol, H. M. (2007). Profesyonel futbolcuların futbolu bırakma yaşantılarını algılama üzerine bir çalışma (Doktora Tezi). Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Uyral, E. (2017). Sporcularda emeklilik dönemini etkileyen faktörler: emeklilik mi? boşluk mu?. Yaşlılık Çalışmaları Dergisi, 1, 20-32.
• Wylleman, P., Alfermann, D. ve Lavallee, D. (2004). Career transition in sport: european perspectives. Psychology of Sport and Exercise, 5(1), 7-20.
• Yaşlıoğlu, M. M. (2017). Sosyal bilimlerde faktör analizi ve geçerlilik. keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizlerinin kullanılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 46 (Özel Sayı), 74-85.
• Zaichkowsky, L., Kane, M. A., Blann, W. ve Hawkins, K. (1993). Career transition needs of athletes: a neglected area of research in sport psychology. Proceedings: 8th World of Sport Psychology, Lisbon, Portugal. 785-787.