Lynch as an Act of Social Violence

Yıl 2017, Cilt: 19 Sayı: 3, 44 - 56, 01.07.2017

Ülgen Aslan Düzgün Kübra Özkan

Öz

People are interacting with each other as a means of living in society. Having coexistence with certain rules facilitates living together. At the beginning of these rules comes the rules of law regulating the relationship between people and persons as well as the relationship between people and the state. In situations where people do not know the rules of law, the resulting outcome can be lynch attempts or lynch actions. Lynch has two sides, not to trust the law, and to think that someone who deserved to be lynched does not deserve the law. However, people have the right to have belonging to the human species, not another species. The concept of human rights is based on the concept of human dignity and is valid for all people.Lynch is a mass action. Accordingly, the person who disrupts the social order is punished by the mass of lynch. It does not matter what the lynched person did in the Lynch action. Lynch has become the target of the massacre, provoked by a leader for any reason. Individuals do not think that what they do is right or wrong because they are anonymous within this mass. Under other circumstances it is possible that people who will not physically harm a human being are included in the mass. The action taken by this mass is legitimized by the fact that some sections of the society have found the place of justice. As a result, there is a social life space in which people are punished by people, not by law. It is clear that such a social life will not benefit persons and society

Anahtar Kelimeler

Lynch, Mass, Human Rights, Mass Psychology, Criminal Justice

Toplumsal Şiddet Eylemi Olarak Linç

Öz

Toplum halinde yaşamanın gereği olarak kişiler birbiriyle etkileşim içindedirler. Bir arada yaşamanın belli kurallara dayanması birlikte yaşamayı kolaylaştırmaktadır. Bu kuralların başında hem kişilerle kişiler arasındaki ilişkiyi hem de kişilerle devlet arasındaki ilişkiyi düzenleyen hukuk kuralları gelmektedir. Kişilerin hukuk kurallarını tanımadığı durumlarda karşımıza çıkan sonuç linç girişimleri veya linç eylemleri olabilmektedir. Linçin hukuka güvenmeme ve linç edilmeyi hak etmiş kişinin hukuku hak etmediğini düşünme olmak üzere iki yönü bulunmaktadır. Halbuki kişilerin başka türe değil yalnızca insan türüne ait olmakla sahip olduğu hakları bulunmaktadır. İnsan hakları kavramı insan haysiyeti kavramına dayanmaktadır ve tüm insanlar için geçerlidir. Linç bir kitle eylemidir. Buna göre, toplumsal düzeni bozan kişi, linç kitlesi tarafından cezalandırılmaktadır. Linç eyleminde linç edilen kişinin ne yaptığı önemli değildir. Linç edilen, herhangi bir gerekçe ile bir önder tarafından kışkırtılan kitlenin hedefi haline gelmiştir. Bireyler bu kitle içinde anonimleştikleri için de yaptıklarının doğru veya yanlış olduğunu düşünmemektedirler. Başka şartlar altında bir insana fiziksel olarak zarar vermeyi aklına dahi getirmeyecek kişilerin kitleye dahil olması muhtemeldir. Söz konusu kitlenin gerçekleştirdiği eylem toplumun bazı kesimlerince de adaletin yerini bulduğu gerekçesi ile meşrulaştırılmaktadır. Sonuçta kişilerin hukuk tarafından değil, kişiler tarafından cezalandırıldığı bir toplumsal yaşam alanı oluşmaktadır. Böyle bir toplumsal yaşamın kişilere dolayısı ile topluma fayda sağlamayacağı ise açıktır

Anahtar Kelimeler

Linç, Kitle, İnsan Hakları, Kitle Psikolojisi, Ceza Adaleti

Kaynakça

• Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, http://www.echr.coe.int/documents/convention_tur.pdf, 11.12.2016.
• Baki, B. (2013), Türkiye’de Linç, 1991-2011 Dönemindeki Linç Eylemlerinin Analizi, Toplum ve Bilim, Sayı: 128, ss. 163-183.
• Beccaria, C. (2015), Suçlar ve Cezalar Hakkında, Sami Selçuk (çev.), Ankara: İmge Kitabevi, Bıçak, V. (2011), Ceza Özel Hukuku, Ankara: Polis Akademisi Yayınları Çubukçu, A. (2006), Linç Kültürü, Evrensel Kültür, Sayı: 178, ss: 4-6
• Erem, F. (1977), Adalet Psikolojisi: Suçlu Psikolojisi- Usul Psikolojisi- Mahpusun Psikolojisi, Ankara: Sevinç Matbaası Erişim Tarihi: 13.11.2016.
• Freud, S. (1975), Kitle Psikolojisi, Kâmuran Şipal (çev.), İstanbul: Bozak Yayınları
• Fromm, E. (1990), Sevginin ve Şiddetin Kaynağı, Yurdanur Salman ve Nalân İçten (çev.), İstanbul: Payel Yayınevi
• Gambetti, Z. (2007), Linç Girişimleri, Neo-Liberalizm ve Güvenlik Devleti, Toplum ve Bilim, Sayı: 109, ss. 7-35.
• Gasset, Y. O. (1992), Kütlelerin İsyanı, Nejat Muallimoğlu (çev.), İstanbul: Bedir Yayınevi
• Hayes, N. (2016), Sosyal Psikolojinin Temelleri, A. Erkan Koca, Seda Öz Yıldız, Yasin Turna, Ozan Kavsıracı (çev.), Ankara: Atıf Yayınları
• http://www.a24.com.tr/gazete-mansetleri/sabah_16-02-2015-tarihli-gazete-manseti-oku. html
• http://www.birikimdergisi.com/guncel-yazilar/1176/skandal-kitle-idam#.WBTk_tKLTIU, Erişim Tarihi: 29.10.2016.
• http://www.farukeremvakfi.org.tr/26/1.html, Erişim Tarihi: 22.12.2016.
• https://www.change.org/p/cumhurba%C5%9Fkanl%C4%B1%C4%9F%C4%B1-pedofili-su%C3%A7lular%C4%B1na-idam-cezas%C4%B1, Erişim Tarihi: 13.11.2016.
• https://www.turkcebilgi.com/linç, Erişim Tarihi: 07.06.2017.
• https://www.youtube.com/watch?v=siKg0rPjzgk, 13.11.2016.
• Kuçuradi, J. (2011), İnsan Hakları: Kavramları ve Sorunları, Ankara: Türkiye Felsefe Kurumu Yayınları
• Le Bon, G. (2015), Kitleler Psikolojisi, Fatıma Zehra Bayrak (çev.), İstanbul: Hayat Yayın Grubu
• Özen, M ve Hafızoğulları, Z. (2016), Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler Kişilere Karşı Suçlar, 5. Baskı
• Özen, M ve Hafızoğulları, Z. (2016), Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler Kişilere Karşı Suçlar, 9. Baskı
• Paker, M. (2006), Lincin Psiko-Politiği: Nedir, Niçin, Nasıl?, Birikim, Sayı: 211, ss. 28-35.
• Platon, (2015), Sokrates’in Savunması, Ari Çokona (çev.), İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, 123
• Püsküllü, A. (2012), Türkçe Sözlük, Ankara: Arkadaş Yayınevi
• Rousseau, J. J. (2015), Toplum Sözleşmesi, Vedat Günyol (çev.), İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları, Kitap I, Kitap II.
• Silah, M. (2015), Sosyal Psikoloji: Davranış Bilimi, İstanbul: Seçkin Yayıncılık
• Türk Ceza Kanunu, http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.5237.pdf, Erişim Tarihi: 03.12.2016.
• Türk Dil Kurumu, (2011), Türkçe Sözlük, Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları
• Yılmaz, Z. (2012), Hukuki Açıdan Toplumsal Şiddet Olarak Türkiye’de Linç, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Bilgi Üniversitesi
• Yücel, M. T. (201), Adalet Psikolojisi, Ankara: Türkiye Adalet Akademisi