Yumuşak Güç Bağlamında Sadr Hareketi’nin Irak Siyasetinde Zirveye Yükselişi

Yıl 2020, Cilt: 22 Sayı: 2, 226 - 241, 28.12.2020

Hüseyin Acar

Öz

1990 yılında Joseph S. Nye’ın ortaya çıkardığı yumuşak güç konsepti günümüzde hem pratiği açıklamada hem de akademik alanda yoğun olarak kullanılmaktadır. Nye, karşı tarafın davranışlarını değiştirmede; tehdit, baskı, ekonomik yaptırım gibi sert güç unsurları yerine kültür, değerler ve politikalar üzerinden cazibe yaratarak yanına çekmenin yani yumuşak güç unsurlarıyla da sonuç alınabileceğinin mümkün olduğunu savunur. Sadr ailesi Irak üzerinde özellikle Iraklı Şiiler üzerinde nesillerdir önemli bir etkiye sahiptir. 1999 yılında ailenin liderliğinin en küçük oğul olan Mukteda es Sadr’a geçmesiyle Sadr hareketi farklı bir boyut kazanmıştır. Mukteda, Sadr hareketini devlet dışı silahlı örgüt konumundan 2018 seçimlerinden birinci çıkan koalisyonun lideri konumuna getirmiştir. Bu süreçte Sadr’da, Nye’ın bahsettiği akıllı güç unsurlarını göreceli de olsa başarılı bir şekilde kullanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yumuşak Güç, Joseph Nye, Mukteda es Sadr, Mehdi Ordusu, Sadr Hareketi

Kaynakça

• Al Jazeera Türk. (2015). Suriye’deki İthal Şii Savaşçılar. http://www.aljazeera.com.tr/haber/suriyedeki-ithal-sii-savascilar (E.T.19.04.2020).
• Al-Marashi, İ. (2016). Iraq: The reinvention of Muqtada al-Sadr. Al Jazeera. https://www.aljazeera.com/indepth/opinion/2016/03/iraq-reinvention-muqtada-al-sadr-160309061939234.html (E.T. 16.04.2020).
• Baldwin, A. D. (2016). Power and International Relations: A conceptual Approach. Princeton: Princeton University Press.
• BBC. (2006). Guide To Iraqi Political Parties. http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/4511450.stm (E.T. 21.04.2020).
• Benli, Y. (2013). Şii Sunni İlişkileri Çerçevesinde Irak’ta Sadr Ailesi. e-makalat Mezhep Araştımaları Dergisi. 6, (2), s.429-468.
• Cabbar, A. F. (2004). Irak’ta Şiî Hareket ve Direniş. (Hikmet Halis, Çev.). İstanbul: Agora Kitaplığı
• Çökenoğlu, T. (2018). Mukteda es-Sadr'ın İktidar Yürüyüşü. İran Araştırmaları Merkezi (İRAM). https://iramcenter.org/mukteda-es-sadrin-iktidar-yuruyusu/?send_cookie_permissions=OK (E.T. 24.04.2020).
• Dahl, A. R. (1957). ‘The Concept of Power’ Behavioral Science. 2, (3), s. 201‐215.
• Gilpin, R. (1981). War and Change in World Politics. New York: Cambridge University Press.
• Keçeci, A. İ. (2018). Irak Siyasetinde Bir Karakter: Mukteda Es Sadr. Uluslararası Politika Akademisi. http://politikaakademisi.org/2018/05/27/irak-siyasetinde-bir-karakter-mukteda-es-sadr/ (E.T. 20.04.2020).
• Kekilli, E. (2018). Irak Seçimleri: Irak Siyasetinin Dönüşümü ve Irak Siyasetine Meydan Okumalar. Ortadoğu ve Afrika Araştırmacıları Derneği. http://ordaf.org/irak-secimleri-irak-siyasetinin-donusumu-ve-irak-siyasetine-meydan-okumalar/ (E.T. 22.05.2020).
• Kekilli, E. (2018b). Irak Genel Seçimler: Irak’ta Yeni Bir Kültür Arayışı. Siyaset, Ekonomi ve Toplum Araştırmaları Vakfı (SETA). 239, s. 1-28.
• Keohane O. R. ve Nye, S. J. (1977). Power and Interdependence World Politics in Transition, Boston: Little, Brown, and Co.
• Keohane, O. R. ve Nye, S. J. (1998). Power and Interdependence in the Information Age. Foreign Affairs. 77, (5), s.81-94.
• Lee, G. (2009). A Theory of Soft Power and Korea's Soft Power Strategy. Korean Journal of Defence Analysis. 21, (2), s. 205-218.
• Lukes, S. (1974). Power: A Radical View. London and New York: Macmillan.
• MacDonald, A. (2018). Iraqi Communists and Shia Sadrists Unite to Tackle Corruption and Sectarianism. Middle East Eye. https://www.middleeasteye.net/news/iraqi-communists-and-shia-sadrists-unite-tackle-corruption-and-sectarianism (E.T. 24.04.2020).
• Mearsheimer, J. (2001). The Tragedy of Great Power Politics. New York: W. W. Norton Company.
• Morgenthau, H. (1964). Politics Among Nations: The Struggle for Power and Peace. New York: Alfred A. Knopf.
• Mepa News, (2018). Mukteda es-Sadr. https://www.mepanews.com/mukteda-es-sadr-260h.htm (E.T. 20.07.2020).
• Nye, S. J. (1990). Bound to Lead: The Changing Nature of American Power. New York: Basic Books.
• Nye, S. J. (1990b). Soft Power. Foreign Policy. 80, s.153-171.
• Nye, S. J. (2005). Yumuşak Güç, Dünya Siyasetinde Başarının Yolu. ( Reyhan İ. Aydın Çev.). Ankara: Elips Kitap.
• Nye, S. J. (2008). Public Diplomacy and Soft Power. The Annals of the American Academy of Political and Social Science. 616, (1), s. 94-109.
• Özbey, G. H. (2018). Irak’ta Sadr kazanınca kim kazandı?. http://www.gercekhayat.com.tr/ortadogu/irakta-sadr-kazaninca-kim-kazandi/ (E.T. 19.07.2020).
• Özcan, M. (2003). Irak’ta Direnişin İslâmî Vechesi. Ali Ahmetbeyoğlu, Hayrullah Cengiz, Yahya Başkan (Ed.), Irak Dosyası II içinde (s. 183- 207). İstanbul: Tarih ve Tabiat Vakfı Yayınları.
• Öztürk, S. (2018). Ortadoğu’daki Gelişmeler Çerçevesinde Mukteda El Sadr ve Hareketinin Irak’ta Yükselişi, Güvenlik Çalışmaları Dergisi. 20, (1), s. 57-71.
• Roggio, B. (2008). Mugniyah Behind Establishment of Mahdi Army. The Long War Journal, https://www.longwarjournal.org/archives/2008/02/mugniyah_behind_esta.php (E.T. 19.04.2020).
• Sanders, L. (2018). Who is Muqtada al-Sadr, Iraq's influential Shiite cleric?. Deutsche Welle. https://www.dw.com/en/who-is-muqtada-al-sadr-iraqs-influential-shiite-cleric/a-43777944 (E.T. 16.05.2020).
• Shanahan, R. (2004). Shi'a Political Development in Iraq: The Case of the Islamic Da'wa Party. Third World Quarterly. 25, (5), s. 943-954.
• Svensson, B. (2016). Irak’ta İktidar Faktörü: Mukteda El Sadr. Deutsch Welle. https://www.dw.com/tr/irakta-iktidar-fakt%C3%B6r%C3%BC-mukteda-el-sadr/a-19239303 (E.T. 24.06.2020).
• Sputniknews, (2016). Sadr Yanlıları Yeşil Bölge'yi Kuşattı. Sputnik Türkiye. https://tr.sputniknews.com/ortadogu/201603181021576396-sadr-irak-yesil-bolge/ (E.T. 24.06.2020).
• Sputniknews, (2018). Irak'ta Genel Seçimlerin Kesin Sonuçları. Sputnik Türkiye. https://tr.sputniknews.com/ortadogu/201805191033512604-irak-genel-sevim-sadr-koalisyon-sairun-birinci/ (E.T.27.05.2020).
• Tokdemir, E. (2020). Yumuşak Güç: Kalpler ve Akıllar Kazanılabilir mi?, Sarkaç. https://sarkac.org/2020/02/yumusak-guc-nedir/ (E.T. 19.08.2020).
• Vuving, L. A. (2009). How Soft Power Works. American Political Science Association annual meeting. Toronto.
• Waltz, N. K. (1986). Reflections on Theory of International Politics: A Response to My Critics. R. O. Keohane (Ed.), Neorealism and Its Critics içinde (s. 45-322). New York: Columbia University Press.
• Wiley, N. J. (2004). Irak Şiileri. (Metin Mutanoğlu ve Osman Baş Çev.). İstanbul: Ekin Yayınları.