حياة محمود أسعد سيدى شهرى لاتينية عمله ’أصول الحديث‘ ومنهجه في عمله

Yıl 2023, Sayı: 11, 58 - 94, 31.12.2023

Zeliha Beyza Taş

https://doi.org/10.61218/hadith.1242500

Öz

ولد محمود أسعد سيدى شهرى في إسطنبول عام 1855. اسم والده غوزيل أمين أفندي. نشأ العديد من المحامين في العلئلة التي يبتمي إليها. أصبح محمود أسعد سيدى شهرى مثل عائلته محاميا و كاتبا مشهورا. بعد تلقي تعليمه الإبتدائي في قونية، عاد إلى إسطنبول في عام 1870. وحضر محاضرات المعلمين في المساجد والمدارس لمدة خمسة عشر عاما. كما تعلم محمود أسعد سيدى شهرى، بالإضافة إلى تعليمه المدرسي في اسطنبول، العلوم الوضعية التي افتتحت حديثا في فترة حكمه.

Anahtar Kelimeler

الحديث, سيدى شهرى, التقييم, العثماني, الترجمة

Mahmud Es’ad Seydişehrî’nin Hayatı, 'Usûl-i Hadîs' Adlı Eserinin Sadeleştirmesi ve Eserindeki Metodu

Öz

Hadis usulü, Hz. Peygamber’e nispet edilen haberlerin doğruluğunun tespitini merkeze alan ve Sünnet’i aslına uygun bir şekilde, sonraki nesillere aktarmayı amaçlayan ilim dalıdır. Bu ilim dalında meşhur olarak kaleme alınan hadis usulü eserlerinin yanında çok az bilinen hadis usulü eserleri de vardır. Bunlardan birisi de hukukçu olmasından dolayı kendisi ve eseri hadis camiasında pek bilinmeyen Mahmud Es’ad Seydişehrî (1855-1917) ve Usûl-i Hadis adlı eseridir. Osmanlı Devleti son dönem din ve devlet adamlarından biridir. Mahmud Es’ad Seydişehrî günümüzde oldukça az tanınsa da yaşadığı dönemde şöhret sahiplerindendi. Kendisi Osmanlı Devleti’nin son dönemlerinde hem geleneksel İslamî ilimleri hem de modern Batılı fen bilimlerini kapsayan çok yönlü âlimliğinin yanında, hukukçuluğu, İslam tarihçiliği ve devlet adamlığıyla da meşhur ve önemli bir şahsiyet olmuştur. Mahmud Es’ad, eserleri ve devlet adamı olarak yaptığı hizmetleriyle, ilim adamı anlayışına farklı bir bakış açısı getirmiştir. Yaşadığı dönemin zor şartlarına rağmen bunu başarması, çalışmalarının değerini daha da arttırmıştır. Hadis usulünde yazdığı bu eser özet ama kapsamlı bir eser olma özelliği taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Seydişehrî, Hadis, Değerlendirme, Osmanlı, Çeviri

Mahmud Es’ad Seydişehrî’s Life, The Transcription of his Work 'Usul-i Ḥadīth' and His Method in His Work

Öz

Ḥadīth methodology is a branch of science that centers on the determination of the accuracy of the news attributed to the Prophet Mohammed (peace be upon him) and aims to transfer the Sunnah to the next generations in accordance with the original. In this branch of science, there are famous works of ḥadīth methodology as well as lesser-known works of ḥadīth methodology. One of these is Mahmud Es’ad Seydişehrî, (1855-1917) and his work Usûl-i Hadis, which is not well known in the ḥadīth community because he was a lawyer. He was one of the last period clergy and statesman of the Ottoman Empire. Although Mahmud Es’ad Seydişehrî, is little known today, he was a well-known figure in his time. He was a well-known and important figure in the late Ottoman Empire, as a jurist, Islamic historian and statesman, as well as a versatile scholar covering both traditional Islamic sciences and modern Western sciences. Mahmud Es’ad Seydişehrî brought a different perspective to the understanding of scholars through his works and his services as a statesman. The fact that the he achieved this despite the difficult conditions of his time has increased the value of his work even more. This work on the methodology of ḥadīth is a summarized but comprehensive work.

Anahtar Kelimeler

Ḥadīth, Sejdahri, Evaluation, Ottoman, Transcription

Kaynakça

• Altıntaş, Emre. Mahmud Esʿad Seydişehrî’nin Fıkıh Düşüncesi. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2010.
• Bilgin, Recep. Son Dönem Hadis Çalışmaları ve Talat Koçyiğit (1927-2011)’in Hadisçiliği. Kahramanmaraş: Sütçü İmam Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2015.
• BOA, Osmanlı Arşivi. Sicili Ahval Defterleri. No. 18,419.
• Ceylan, Abdullah. Sırat-ı Müstakim ve Sebîlürreşâd Mecmuaları Fihristi. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 1991.
• Erdoğdu, Ali. Mahmud Esʿad Seydişehrî: Hayatı, Eserleri ve İslâm Tarihçiliği’ndeki Yeri. İstanbul: Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2002.
• Erdoğdu, Ali. “Seydişehrî”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 37/25-27. İstanbul: TDV Yayınları, 2009.
• Huyugüzel, Ömer Faruk. İzmir Fikir ve Sanat Adamları (1850-1950). Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları, 2000.
• Köse, Murtaza. “Osmanlı Son Dönem Hukukçularından Seydişehrî Mahmud Esʿad’ın Hayatı, Eserleri ve İlmi Kişiliği”. İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi 2 (2003), 207-217.
• Kütükoğlu, Mübahat Süreyya. “Darû’l Hilâfeti’l-Âliye Medresesi”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 8/507-598. İstanbul: TDV Yayınları, 1993.
• Özege, Seyfettin. Eski Harflerle Yazılmış Türkçe Eserler Katalogu. İstanbul: y.y.,1971.
• Seydişehrî, Mahmud Esʿad. Târîh-i Dîn-i İslâm. sad. A. Lütfi Kazancı. İstanbul: 1938.
• Seydişehrî, Mahmud Esʿad. Usûl-i Hadîs. İstanbul: Cemal Efendi Matbaası, 1316.
• Uca, İsmail Hakkı. Delilleriyle İslam Miras Hukuku. İstanbul: Esra Yayınları, 1991.
• Ünal, Yavuz. “Cumhuriyet Dönemi Hadis Çalışmaları Üzerine”. İslami Araştırmalar Dergisi 10/1-2-3(1997), 174-177.
• Yazıcı, Emre. Muhtasar Hadis Usûlü Tarihi ve Seydişehrî’nin Usûl-i Hadisi. İstanbul: Yasin Yayınları, 2009.
• Yılmaz, Tevfik. Mahmud Esʿad Seydişehrî’nin Hayatı ve Telhis-i Usûl-i Fıkıh Adlı Eserindeki Metodu. Sivas: Cumhuriyet Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2018.
• Yücel, Ahmet. Hadis Tarihi. İstanbul: Marmara Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları, 2014.