DIFFICULTIES OF PATIENTS AND THEIR FAMILIES IN SCHIZOPRENIA, PSCYHOEDUCATION AND NURSING

Yıl 2006, Cilt: 8 Sayı: 1, 23 - 34, 01.06.2006

Aysun Babacan Gümüş

Öz

Schizophrenia is a worrying process, not only for patients but also for the families of the patients. In coping with this illness, patients and their families don’t have adequate information and experience. They have many problems in terms of social, economic and emotional situations, therefore they need assistance, support and cooperation. In our country, various psychosocial attemps are applied for patients and their families in the process of coping with schizophrenia. Pscyhoeducation is one of these effective method developed for this process. However it’s found that in our country pscyhoeducation programmes are not included into the routine clinical applications adequately and nurses are not assigned to these programmes adequately. For this reason, in this article, the diffıculties of schizoprenia patients and their families; the pscyhoeducation studies on this issue and in terms of nursing process the pscyhoeducation that nurses can facilitate during their clinical applications are examined

Anahtar Kelimeler

Schizophrenia, patient, family, psychoeducation, nursing

ŞİZOFRENİDE HASTA VE AİLELERİN YAŞADIĞI GÜÇLÜKLER, PSİKOEĞİTİM VE HEMŞİRELİK

Öz

Șizofreni sadece hastalar için değil, aileler için de çeșitli güçlüklere neden olan bir hastalıktır. Fakat hasta ve ailelerin bu güçlüklerle baș etmede genellikle yeterli bilgi ve donanıma sahip olmadıkları görülmektedir. Șizofreni hastaları ve aileleri duygusal, sosyal, ekonomik birçok sorunla karșılașmakta ve bu sorunlarla baș etmede desteklenmeye, bilgilendirilmeye ve ișbirliğine gereksinim duymaktadır. Ülkemizde șizofreniyle baș etmede hasta ve ailelere yönelik çeșitli psikososyal girișimler uygulanmaktadır. Psikoeğitim bu amaçla geliștirilmiș etkili yöntemlerden biri olarak kabul edilmektedir. Ancak ülkemizde psikoeğitim programlarına rutin klinik uygulamalarda yeterince yer verilmediği ve bu programlarda hemșirelerin yeterince görev almadıkları görülmektedir. Bu amaçla bu yazıda, șizofreni hasta ve ailelerinin yașadıkları güçlükler, bu konuda yapılmıș psikoeğitimsel çalıșmalar ve psikiyatri hemșirelerinin klinik uygulamalarında yararlanabileceği hemșirelik süreci kapsamında psikoeğitim irdelenmiștir

Anahtar Kelimeler

Șizofreni, hasta, aile, psikoeğitim, hemșirelik

Kaynakça

• Avcı A, Bayraktar N (2004) Șizofren hasta ailelerinin aile yükünün belirlenmesi. 40. Ulusal Psikiyatri Kongresi. 28 Eylül - 3 Ekim 2004, Kușadası, 771-772.
• Blair T, Ramones VT (1997) Education as psychiatric intervention: The cognitivebehavioral context. Journal of Psychosocial Nursing, 35(12): 29-35.
• Ceyhun B (2000) Șizofreninin Değerlendirilmesi. Șizofreni Dizisi, 1: 20-30.
• Chan S, Yu IW (2004) Quality of life of clients with schizophrenia. Journal of Advanced Nursing; 45(1): 72-83.
• Cheng LY, Chan S (2005) Psychoeducation program for chinese family carers of members with schizophrenia. West J Nurs Res, 27(5): 583-599.
• Chien W-T, Kam C-W, Lee IF-K (2001) An assessment of the patients’needs in mental health education. Journal of Advanced Nursing, 34(3): 304-311.
• Chien W-T, Norman I (2003) Educational needs of families caring for Chinese patients with schizophrenia. Journal of Advanced Nursing, 44(5): 490-498.
• Doğan O (2001) Șizofreni hastalarının evde bakımı. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 2(1): 41-46.
• Doğan S, Doğan O, Tel H ve ark. (2002) Șizofrenide psikososyal yaklașım. Bahar Sempozyumları VI, Kongre Bildirileri Özet Programı, 24-28 Nisan 2002, Antalya s. 137.
• Dülgerler Ș (2004) Șizofrenik bozukluğu olan bireylerin ailelerine verilen psikoeğitimin etkinliğinin değerlendirilmesi. Yayınlanmamıș doktora tezi, İzmir, Ege Üniversitesi
• Ebrinç S, Çetin M, Bașoğlu C ve ark. (2001) Șizofren hasta ve ailelerinde aile ișlevselliği, sosyal destek ve duygu dıșavurumunun incelenmesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 2(1): 5-14.
• Evren EC, Evren B, Erkıran M (2002) Șizofrenili hastalarda özkıyım düșüncesi: Negatif belirtiler, depresyon ve içgörüyle ilișkisi. Türk Psikiyatri Dergisi, 13(4): 255-264.
• Evren MC. Evren B (2003) Șizofreni ve alkol madde kullanım bozuklukları ek tanısı: Bir gözden geçirme. Türk Psikiyatri Dergisi, 14(3): 213-224.
• Frese FJ (2000) Çeviren M. Kayar, H. Soygür. Ağır ve süreğen ruhsal bozukluğu olan kișiler için rahatsızlıkla baș etmenin on iki yolu. Șizofreni Yazıları, Yıl:1, Sayı:2, 6-1.
• Goldstein MJ (2000) Çeviren N Șen. ABD’de șizofreni tedavisi kapsamında ruhsal-eğitsel aile programları. Șizofreni Yazıları, Yıl:1 Sayı:1, 20-26.
• Gülseren L (2002) Șizofreni ve aile: Güçlükler, yükler, duygular, gereksinimler. Türk Psikiyatri Dergisi, 13(2):143-151.
• Gülseren L, Turgut S, Yaprak S, Kültür S (1999) Șizofreni tanısı konmuș bir grup hastanın aileleriyle sosyometrik psikodramatik grup terapisi süreci. Türk Psikiyatri Dergisi, 10: 325-331.
• Gümüș AB (2006) Șizofreni hastalarının ve yakınlarının sağlık eğitimi gereksinimleri. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 7(1): 33-42.
• Karancı N (2000) Șizofren hasta yakınlarının dünyası: Nedensel atıflar, yükler, umutlar. Șizofreni Yazıları, Yıl:1, Sayı:2, 6-12.
• Karșıdağ Ç, Alpay N, Kocabıyık A (2005) Șizofreni ve sigara bağımlılığı. Düșünen Adam, 18 (1): 13-20.
• Keltner NL, Schwecke LH, Bostrom CM (1995) Psychiatric Nursing, Second Edition, MosbyYear Book, Inc.St.Lows, 374.
• McGorry PD, Edwards J (1997a) Psikoz eğitimi (Modül 9). M. Birchwood, I. Falloon, M. Leggatt, ve ark. (Ed). Erken Psikoz Eğitim Paketi, Avustralya, 1-24.
• McGorry PD, Edwards J (1997b) Aileye yönelik girișimler ve ailenin desteklenmesi (Modül M. Birchwood, I. Falloon, M. Leggatt, ve ark. (Ed). Erken Psikoz Eğitim Paketi, Avustralya, 1-25.
• Mueser KT, Bellack AS, Wade JH ve ark. (1992) An assessment of the educational needs of chronic psychiatric patient and their relatives. British Journal of Psychiatry, 160: 674-680.
• Özgür G, Karaaslan A, Çam O ve ark. (1998) Bornova Sağlık Grup Bașkanlığına bağlı toplumda ruhsal belirtilerin değerlendirilmesi. Ege Üniversitesi Araștırma Fonu Proje Raporu, Proje no: 1995 HYO-06, İzmir, 1-8.
• Payson AA, Wheeler K, Wellington TA (1998) Health teaching needs of clients with serious and persistant mental illness: Client and provider perspectives. Journal of Psychosocial Nursing and Mental Health Services, 36(2): 32-35.
• Polat A, Üçok A, Genç A, Aksüt D (2000) Ruhsal hastalığı olan kișilerin ailelerinde stigma. 36. Ulusal Psikiyatri Kongresi Poster Bildirileri, Antalya
• Pollio DE, North CS, Reid DL, Miletic MM, McClendon JR (2006) Living with severe mental illness--what families and friends must know: evaluation of a one-day psychoeducation workshop. Soc Work, 51(1): 31-38.
• Ran MS, Xiang MZ, Chan CL et al (2003) Effectiveness of psychoeducational intervention for rural Chinese families experiencing schizophrenia. A randomised controlled trial. Soc Psychiatry Psychiatr Epidemiol, 38: 69-75.
• Rummel CB, Hansen WP, Helbig A, PitschelWalz G, Kissling W (2005) Peer-to-peer psychoeducation in schizophrenia: A new approach. J Clin Psychiatry, 66(12): 1580- 1585.
• Saka MC (2004) Șizofrenide tedaviye uyum nasıl arttırılabilir? 40. Ulusal Psikiyatri Kongresi. 28 Eylül- 3 Ekim 2004, Kușadası, 136-137.
• Sağduyu A, Aker T, Özmen E ve ark. (2003) Șizofrenisi Olan Hastaların Yakınlarının Șizofreniye Yönelik Tutumları. Türk Psikiyatri Dergisi, 14(3): 203-212
• Saunders J (1997) Walking a mile in their shoes: Symbolic interactionism for families living with severe mental illness. Journal of Psychosocial Nursing and Mental Health Services, 35(6): 8-13.
• Sevinçok (2000) Șizofrenide psikososyal tedaviler. Șizofreni Dizisi, 1: 72-80.
• Soygür H, Çelikel B, Aydemir Ç, Bozkurt S (1998) Hasta yakınları ile gerçekleștirilen psikodrama yönelimli destekleyici-eğitici grup psikoterapisinin kronik șizofreni gidiși üzerine etkisi: 1 yıllık izleme çalıșması. Düșünen Adam, 11(4): 5-11.
• Soygür H (1999) Șizofreni tedavisine genel bir bakıș. Psikiyatri Dünyası, 3:83-90.
• Soygür H, Aybaș M, Hınçal G, Aydemir Ç (2000) Șizofreni hastaları İçin yașam niteliği ölçeği, güvenirlik ve yapısal geçerlik çalıșması. Düșünen Adam, 13(4): 204-210.
• Șenyuva G, Kușçu MK (2004) Șizofreni tanısı almıș kișilerin bakım vericilerinde stigmatizasyon algısı ve duygu ifadesi düzeyleri. 40. Ulusal Psikiyatri Kongresi, 28 Eylül - 03 Ekim 2004, Kușadası, 436-437.
• Tașkın O, Șen FS, Aydemir Ö (2002) Türkiye’de kırsal bir bölgede yașayan halkın șizofreniye ilișkin tutumları. Türk Psikiyatri Dergisi, 13(3): 205-214
• Tel H., Terakye G (2000) Șizofrenik hasta ailelerine yönelik bir psikoeğitimsel yaklașım uygulaması denemesi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 1(3): 133-142.
• Tosun F (1998) Hemșirelerin sağlık eğitimi etkinliklerini etkileyen etmenlerin belirlenmesine yönelik ölçek geliștirme çalıșması. Yayınlanmamıș Yüksek Lisans Tezi, İzmir, Ege Üniversitesi
• Tüzer V, Zincir S, Bașterzi AD ve ark. (2003) Șizofreni hastalarında aile ortamı ve duygu dıșavurumunun değerlendirilmesi. Klinik Psikiyatri, 6: 198-203.
• Uzun Ö, Özșahin A, Battal S (1997) Șizofren hastaların tedavilerini sonlandırma nedenleri. Türk Psikiyatri Dergisi, 8(3): 198-201.
• Ünal S (2000) Șizofrenide öznel yașantılar ve duyguların ifadesi. Klinik Psikiyatri Dergisi, 3(2): 131-136.
• Üçok A (1999) Șizofreni: damga, mitler ve gerçekler. Psikiyatri Dünyası, 3: 67-71.
• Üstün B (2000) Șizofrenide sosyal beceri eğitimi kursu. Șizofreni Yazıları, 1(2):26-29.
• Varcarolis EM (1990) Foundations of Psychiatric Mental Health Nursing, W.B. Saunders Company, 507-529.
• Yazıcı A (2001) Șizofrenide psikososyal tedaviler 2, Șizofrenik hasta ailelerinde ruhsal eğitim grupları, Kutu Grafik, İstanbul, 6-24
• Yıldız M, Yüksel AG (2001) Șizofreni rehabilitasyonunda aileyi etkinleștiren bir model denemesi. 37. Ulusal Psikiyatri Kongresi. 2-6 Ekim 2001, İstanbul
• Yıldız M, Yazıcı A, Ünal S ve ark. (2002) Șizofreninin ruhsal-toplumsal tedavisinde sosyal beceri eğitimi. Türk Psikiyatri Dergisi, 13(1): 41-47
• Yıldız M, Tural Ü, Kurdoğlu S, Önder ME (2003) Șizofreni rehabilitasyonunda aile ve gönüllülerle yürütülen bir kulüp-ev denemesi. Türk Psikiyatri Dergisi, 14(4): 281-287
• Yıldız M, Veznedaroğlu B, Eryavuz A, Kayahan B (2004) Șizofreni tedavisinde ruhsal ve toplumsal beceri eğitiminin toplumsal ișlevsellik ve yașam kalitesi üzerine etkisi: Kontrollü bir çalıșma. 40. Ulusal Psikiyatri Kongresi, 28 Eylül - 03 Ekim 2004, Kușadası, 477-480.
• Yılmaz M (1998) Kronik șizofreni tanısı alan hasta eșleri ile kronik böbrek yetmezliği tanısı alan hasta eșlerinin stresle baș etme tarzlarının incelenmesi, Yayınlanmamıș Yüksek Lisans Tezi, İzmir, Ege Üniversitesi
• Yurtsever ÜE, Kutlar T, Tarlacı N ve ark. (2001) Ruh hastalıkları tedavisinde psikososyal bir boyut: Psikoeğitimsel bir model. Düșünen Adam, 14(1): 33-40.