İsmail Gaspıralı Perspektifinde Din

Yıl 2017, Sayı: 9, 65 - 84, 01.05.2017

Muhammed Özdil

Öz

XIX. yüzyılın ikinci yarısı ve XX. yüzyılın başlarında yaşayan ve bu dönemde Rusya Müslümanları arasında önemli bir yeri olan İsmail Gaspıralı (1851-1914) düşünce ve eylemleriyle topluma yön veren etkin bir aksiyon adamıdır. O, özellikle yaşadığı coğrafyadaki yıkılmaya yüz tutmuş olan toplumların sorunlarıyla ilgili somut çözümler aramış ve bu yönde birçok faaliyette bulunmuştur. Dolayısıyla onun toplumsal olay ve olgulara müracaat etmesi kaçınılmazdır. Gaspıralı değişen toplumsal şartlar gereğince eğitim, kadın hakları, ekonomi, bağımsızlık ve din olgusu gibi konulara yeni bir bakış açısıyla yaklaşmaya çalışmıştır. Gaspıralı’nın din olgusuna yaklaşımı ve dinin diğer toplumsal kurumlarla olan ilişkisini nasıl ele aldığını incelemek de bu makalenin konusudur.

Anahtar Kelimeler

İsmail Gaspıralı, din, toplumsal değişme, eğitim, kadın.

Religion in the Perspective of Ismail Gasprisnki

Öz

Ismail Gasprisnki lived between 1851 and 1914. In this period he had an important place among the Muslims of Russia. He is known as an active man who gathered Muslims with his thoughts and actions. During his lifetime, he always tried to find concrete solutions for the societies that were about to collapse and made many activities. Thus, it was impossible for him not to take into consideration social acts and facts. Gasprinski tried to develop new glances to education, women rights, economical issues, independence of Turks and religion in accordance with the changing conditions. In this article his approach to religious phenomena and his understanding religion with other social institutions will be analyzed.

Anahtar Kelimeler

Ismail Gasprisnki, religion, social change, education, woman.