İbn Rüşd'de Siyaset ve Ahlak İlişkisi

Yıl 2018, Sayı: 16, 47 - 65, 01.10.2018

Mirpenç Akşit

Öz

Bugün birçok siyasal yozlaşmanın temelinde erdemlerden bağımsız siyasal pratikler üzerine inşa edilen bir siyasal ahlakın varlığında söz edilebilir. İbn Rüşd’ göre siyasal ahlak / siyasetin ahlakı hegemonik güç sağlar. Bunun aşılması olarak erdemleri kendine referans alan ahlak temeli bir siyasete vurgu yapmaktadır. Siyaset-ahlak ilişkisinde Grek dünyasının siyaset tecrübesini dikkate alan İbn Rüşd İslam dünyasında kurucu siyasetin inşa edilmeye çalışıldığı bir dönemde siyaset ve ahlak ilişkisine daha da önem vermiştir. İslam dünyasının siyasi arenada var olmasının şartı olarak; hayatın her alanında var olması gereken erdemleri referans alan asli arche’ye/metafiziği göstermiştir. İbn Rüşd'ün de ortaya konulan siyaset ve ahlak anlayışı aynı zamanda nesnel bir siyasi kültürün dirilmesinin derin bir bilincini ifade etmektedir.

Anahtar Kelimeler

İbn Rüşd, siyaset, ahlak, siyasal ahlak, erdemler.

The Relation of Politics and Morals in Averroes

Öz

Today, the basis of much political corruption can be mentioned in the presence of political morality that is built on political practices free from virtues. According to Averroes, the ethics of political morality/politics ethic provide with hegemonic power. İn the sense of overcoming this, he emphasizes on moral –based policy that takes virtues as its own origin of reference. Averroes, who takes Greek experience in the relation of morality- politics into account, gives extra weight to politics and morality relations in the building period of constitutive politics in İslamic world. As a condition of the sustenance of İslamic world in the political arena, he showed original arche/metaphysics that refers to the virtues which should be in every area of the life. The understanding of politics and morality that is manifested in Averroes, also express the consciousness of reviving of objective political culture.

Anahtar Kelimeler

Averroes, politics, morality, political morality, virtues.

Kaynakça

• Akşit, Mirpenç. “Fârâbî Düşüncesinde Bir Erdem Olarak Adâlet”, Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi Sayı: 14, Temmuz, 2018.
• Aristoteles. Nikomakhos’a Etik, (Çev. Saffet Babür), Ayraç Yayınları, Ankara, 1997.
• Arslan, Ahmet. Felsefeye Giriş, Adres Yayınları, Ankara, 2015.
• Butterworth, Charles E. “Ahlak ve Siyaset Felsefesi”, İslâm Felsefesine Giriş, (Ed. Peter Adamson - Richard C. Taylor), (Çev. M. Cüneyt Kaya), Küre Yayınları, İstanbul, 2007.
• Câbirî, Muhammed Âbid. İbn Rüşd: Sîre ve Fikr Dirâse ve Nusûs, Beyrut- 1998.
• Çağrıcı, Mustafa. “Fazilet”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, c. 12, TDV Yayınları, Ankara, 1995.
• Kaya, Mahmut.“Kindî”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, c. 26, TDV Yayınları, Ankara, 2002.
• Durusoy, Ali. “İbn Rüşd’ün Aristoteles İnşasında Farabi ve İbni Si- na’nın Katkıları”, İbn Rüşd: Doğu-Batı İlişkisinin Entelektüel Boyutu İbn Rüşd’ü Yeniden Düşünmek, c. 1, Asitan Yayıncılık, Sivas, 2009.
• Fahri, Macit. İslam Felsefe Tarihi, (Çev. Kasım Turhan), İklim Yayınları, İstanbul, 1992.
• Fahri, Macit. İslâm Ahlak Teorileri, (Çev. Muammer İslenderoğlu – Atilla Arkan), Litera Yayıncılık, İstanbul, 2014.
• İbn Rüşd, Siyasete Dair Temel Bilgiler, (Çev. Muharrem Hilmi Özev), Bordo Siyah Klasik Yayınları, İstanbul, 2013.
• İbn Rüşd. Telhîsu’s-Siyâse li Eflâtûn, (Çev. Hasan Mecid el-‘Âbîdî - Fâtıma Kâzım ez-Zehebi), Beyrut, 1998.
• İbn Rüşd. ed-Daruri fi’s-Siyase (Muhtasaru Kitabü’s –Süyase li Eflatun), (Çev: Ahmed Şahlani), Beyrut, 1998.
• Karlığa, Bekir. Batı’yı Aydınlatan İslam Düşünürü İbn Rüşd, Mahya Ya- yınları, İstanbul, 2014.
• Kaya, Mahmut.“Kindî”, Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi, c. 26 TDV Yayınları, Ankara, 2002.
• Kutluer, İlhan. Batı’yı Aydınlatan İslam Düşünürü İbn Rüşd, Mahya Yayınları, İstanbul 2014.
• Şerif, M. Muhammed. Klasik İslam Filozofları ve Düşünceleri, İnsan Ya- yınları, İstanbul, 2000.
• Oktay, Ayşe Sıdıka. Kınalızade Ali Efendi ve Ahlak-ı Alai, İz Yayıncılık, İstanbul, 2015.
• Platon. Devlet, (Çev. Erhan Bayram), Metropol Yayınları, İstanbul, 2008.
• Saruhan, Müfit Selim. İslam Felsefesi Tarihi, c. 1, Grafiker Yayınları, Ankara, 2012.
• Şulul, Cevher. “İbn Rüşd’ün Siyaset Felsefesi”, Doğu’dan Batı’ya Dü- şüncenin Serüveni, c. 7, İnsan Yayınları, İstanbul, 2015.
• Şulul, Cevher. İbnRüşd’ün Siyaset Felsefesi, İnsan Yayınları, İstanbul, 2015.
• Toktaş, Fatih. Telhisü's-Siyâse Bağlamında İbn Rüşd'ün Siyaset Felsefesine Yaklaşımı, İslam Felsefesinin Sorunları, Elis Yayınları, Ankara, 2003.
• Weber, Alfred. Felsefe Tarihi, (Çev. H. Vehbi Eralp), Sosyal Yayınları, İstanbul, 1998.